العرب، نزدیک به عربستان سعودی نوشت: چین اخیرا نشان داده که بر ایجاد مزاحمت برای ایالات متحده در خاورمیانه از طریق ایفای نقش استراتژیک برای حل مشکلات منطقه، اصرار زیادی دارد و اساس این تحرکات، روابط مستحکم با ایران و عربستان بعنوان دو قطب درگیری‌ها در خاورمیانه و نیز روابط متعادل پکن با دیگر دولت‌های حاشیه خلیج فارس به اضافه اسرائیل است.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: وزیر خارجه چین طی سفری به منطقه در هفته گذشته، پنج اصل را پایه گذاری کرد که دولت‌های خاورمیانه برای تحقق نسبی استقرار به آن نیازمندند. وانگ یی دشمنان منطقه‌ای را به احترام به یکدیگر و حمایت از اصول انصاف و عدالت، جلوگیری از اشاعه سلاح هسته‌ای و تقویت امنیت جمعی به شکلی مشترک، فراخواند.
پیش از این، سفیر چین در عربستان هم گفته بود که کشورش بر امنیت دولت‌های عربی خلیج فارس و درگیری با ایران و نیز درگیری فلسطین و اسرائیل تمرکز دارد و آماده است تا نقش مهمی را در راستای تحقق صلح و استقرار طولانی مدت در خاورمیانه ایفا کند.
در سایه این تحولات، تحلیلگران تلاش می‌کنند تا طبیعت اقدامات چین را بهتر درک کنند و بدانند آیا ممکن است چین بتواند تنش مستمر در خاورمیانه را پایان دهد؟
پیش از آنگه وانگ یی به خاورمیانه سفر کند، پایبندی کشورش به حل مشکلات منطقه را پنهان نکرده و تاکید کرده بود چین اماده است تا میزبان یک مذاکره با حضور طرف‌های متعدد برای تامین امنیت تاسیسات نفتی و گذرگاه‌های آبی باشد.
با این وجود، جیمز دورسی، کارشناس مسائل خاورمیانه و خاور نزدیک احتمال می‌دهد که چین روابط خوب خود با تمام طرف‌ها را حفظ کند، بویژه آنکه این روابط بر اقتصاد متمرکز است. دورسی تاکید می‌کند که با این حال، دشواری این مأموریت، پس از امضای توافق همکاری سیاسی و اقتصادی بین یی و همتای ایرانی اش، محمد جواد ظریف در تهران، افزایش می‌یابد و ایجاد یک زمینه سیاسی مشترک بین دو دشمن منطقه‌ای یعنی ایران و عربستان، برای چین دشوار خواهد بود.
هدف از این طرح، افزایش نفوذ اقتصادی و سیاسی چین است، که باعث نگرانی امریکا می‌شود، بویژه آنکه چین اغلب از تحریم‌های آمریکا علیه ایران انتقاد می‌کند و ظریف چین را دوست روز‌های سخت توصیف می‌کند.
در این میان، عربستان تنها دولت منطقه محسوب می‌شود که سال گذشته از ارائه کمک‌های انسان دوستانه به ایران، که زیان‌های زیادی از کرونا دید، امتناع کرد. به همین منوال، بعید است که ایران از اظهارات وزیر خارجه چین در مورد حمایت از رهبری منطقه‌ای عربستان، استقبال کند.
دورسی می‌گوید: چین این توان را در خود می‌بیند که درگیری‌ها در خاورمیانه را اداره کند، نه اینکه آن‌ها را حل کند. در واقع، چین به دنبال استفاده از نگرانی‌هایی است که عربستان، امارات و اسرائیل از تلاش‌های جو بایدن برای بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران دارند.
دولت‌های خاورمیانه می‌خواهند هر گونه توافقی، شامل اعمال محدودیت بر برنامه‌های موشکی ایران و فعالیت های آن در منطقه باشد اما به پیشنهاد دولت بایدن مبنی بر اینکه احیای توافق هسته‌ای باعث فراهم شدن زمینه‌ای برای گفتگو در مورد مسائل غیر هسته‌ای می‌شود، اعتماد ندارد.
هدف از اقدامات چین، رفع نگرانی‌های خاورمیانه است، آن هم در شرایطی که چین و دولت‌های غربی به دلیل کشتار مسلمانان اویغور در چین، در حلت مقابله با یکدیگر قرار دارند. این در حالی است که اقدام چینی‌ها در کشتار مسلمانان ایغور، با حمایت عربستان و امارات مواجه شده و به عقیده تحلیلگران، این حمایت با تلاش‌های قدرت دینی نرم دو کشور عربی برای استقرار مفهوم اسلام «معتدل» که اساس آن، اطاعت مطلق از حاکم و کنار گذاشتن جریان‌های سیاسی است، تناسب دارد.
با این وجود، احتمالا سفر وانگ به ایران، زنگ‌های خطر را در ریاض به صدا درآورده است، چرا که ممکن است چین به تهران برای کم کردن اثر تحریم‌های آمریکا کمک زیادی کند، همانطور که افزایش واردات نفت چین از ایران طی ماه‌های اخیر، گواه خوبی برای این مهم است.
ارزش سند همکاری بین چین و ایران، به ۴۰۰ میلیارد دلار می‌رسد، که در بردارنده وعده‌های چین برای سرمایه گذاری‌های زیر بنایی در ایران و در بخش‌های انرژی معدن، صنعت و کشاورزی است، علاوه بر اینکه این سند مبتنی بر ایجاد مناطق تجاری آزاد، توسعه تکنولوژی‌های نسل پنجم و افزایش همکاری‌های نظامی بین دو دولت در منطقه است.
درگیری فلسطین و اسرائیل به دور از توجه چین نخواهد بود، همچنانکه وانگ یی در سفر خود به خاورمیانه گفت این دو طرف را برای انجام مذاکرات به پکن دعوت می‌کند. در این رابطه، دورسی معتقد است احتمال موفقیت تلاش‌های چین برای میانجی گری بین فلسطین و چین بسیار اندک است، ولو اینکه ایالات متحده از این تصمیم حمایت کند.
دورسی بر این عقیده است که انتخابات اسرائیل که برای چهارمین بار در طول دو سال گذشته انجام می‌شود، منجر به تشکیل دولتی نمی‌شود که آماده مذاکره در خصوص معامله‌ای باشد که کمترین حد از خواسته‌های فلسطینی‌ها را محقق کند.
به گفته ایک فرایمان، تحلیلگر چینی، شرایط موجود در خاورمیانه، اساسا به نفع چین است، چرا که ایالات متحده مبالغ هنگفتی را برای مبارزه با تروریسم و حمایت از ازادی دریانوردی در منطقه صرف می‌کند و چین استفاده آن را می‌برد. به همین دلیل، چین به دنبال حفظ این ترتیب و کسب تدریجی قدرت است.
دیدگاه تان را بنویسید