کرونا | یک‌ بار مصرف‌‌ها دوباره قد علم کرده‌‌اند

«قبلا هرچه می خریدم سعی می کردم در یک الی دو کیسه پلاستیکی جا دهم. بعدش هم که می آمدم خانه، کیسه ها را خالی می کردم و تای شان می کردم می گذاشتم گوشه کابینت تا دوباره از آنها استفاده کنم، مثلا برای زباله یا چیزهای دیگری که نیاز به کیسه نو نداشت. اصلا کم پیش می آمد برای خانه کیسه زباله بخریم. حالا اما هم تعداد کیسه های خرید بیشتر شده و هم بعد از اینکه خریدها را خانه می آورم، محتویات کیسه ها را در کیسه فریزر می ریزم و می گذارم گوشه آشپزخانه تا به قول خودمان کرونایش برود و کیسه های خرید را هم ناخواسته دور می ریزم. خودم هم می دانم این طوری پلاستیک بیشتری مصرف می شود اما چاره دیگری ندارم.»

این گفته های یک خانم خانه دار است که به گفته خودش همیشه سعی می کند تا می تواند پلاستیک کمتری مصرف کند و خودش را دوستدار محیط زیست می داند اما وقتی پای جان آدم وسط باشد، دیگر کسی خیلی به این چیزها فکر نمی کند.

این خانم تنها کسی نیست که با شیوع کرونا مصرف پلاستیک را بالا برده، خیلی های دیگر هم خود را ناچار به استفاده بیشتر از این مواد می دانند.

«همه چیز را دیگر مجبوریم توی نایلون بگذاریم. من خودم تمام وسایل توی کیفم را دانه دانه داخل کیسه فریزر می گذارم، وسایلی مثل عینک، ژل، ماسک، دسته کلید. وقتی هم به خانه برمی گردم، تمام کیسه ها را دور می ریزم. فکر می کنم هفته ای یک بسته کیسه فریزر مصرف می کنم. علاوه بر آن دستکش نایلونی هم هست که قبلا اصلا مصرف نداشتیم و حالا جزو خریدهای ضروری شده. من و همسرم و دختر کوچکمان بین روزی ۴ الی ۶ جفت دستکش مصرف می کنیم و خب خودم هم می دانم این طوری حجم زیادی زباله پلاستیکی تولید می شود اما چه کار کنیم؟!»

آقایی که این را می گوید معتقد است کرونا سبک زندگی ما را جوری تغییر داده که حتی کسانی که دوستدار محیط زیست هستند هم از آن متاثر شده اند و دیگر چندان هم به آن اهمیت نمی دهند. البته حتما راهکارهایی هم وجود دارد اما به عقیده خیلی ها فعلا و در دوره کنونی، اولویت این است که بیمار نشویم.

افزایش مصرف پلاستیک فقط محدود به مصارف خانگی نیست. پک های بهداشتی یک بار مصرفی را که در اماکن عمومی مثل هواپیماها، بیمارستان ها، آرایشگاه ها و برخی شرکت ها توزیع می شوند هم باید به مصارف بالای پلاستیک خانگی اضافه کرد.

این وسط ظروف یک بار مصرف هم دوباره دارند خودی نشان می دهند. سال ها پیش و با ظهور انواع و اقسام ظروف یک بار مصرف، علاقه به استفاده از آنها بین مردم رواج پیدا کرد. برای یک میهمانی یا جشن تولد، چه چیزی بهتر از ظروفی بود که دیگر نیاز به شست و شو نداشتند و زحمت صاحبخانه را کم می کردند. همچنین برخی رستوران ها و سازمان ها برای پذیرایی به استفاده از این ظروف روی آوردند. در چند سال اخیر اما با توجه به آگاهی رسانی درباره مضرات استفاده از ظروف پلاستیکی یک بار مصرف برای محیط زیست، خیلی ها استفاده از این ظروف را محدود کردند یا به صفر رساندند، تا جایی که سفره های یک بار مصرف که خیلی پرطرفدار شده بودند، از سبد خرید خیلی ها حذف شد و جای خود را به سفره های پارچه ای چهارخانه و گلدار داد که اتفاقا مد روز هم بودند و نشانه ای از سلیقه میزبان. در رستوران ها و کافه ها هم آن کسی موفق بود که ظرف و ظروف زیبا استفاده می کرد؛ بعضی ها ظروف سفالی را برای پذیرایی از مشتری ها برگزیدند و برخی ظرف های مسی و ظرف های استیل و روی قدیمی، با نوستالژیک کردن فضا، در جذب بیشتر مشتری کارآمد بودند. همچنین قاشق و چنگال های طرحدار مدل قدیمی که از سمساری ها خریده شده بود و جفت نبودنشان خودش یک جورهایی قشنگ بود. تمام این ها کمک کرد تا تمایل به استفاده از ظروف یک بار مصرف کم شود و محیط زیست مان هم فرصت کند کمی نفس بکشد اما کرونا آمد و ناگهان هرچه ریسیده شده بود پنبه کرد.

حالا آن رستوران و کافه ای موفق است که تا می تواند همه چیز را در ظروف یک بار مصرف و پک شده به مشتری ارائه دهد و دیگر قاشق های مسی و کاسه های گلسرخی شانسی برای دلبری از مشتری ندارند.

اما راهکار چیست؟ چطور می شود از خودمان در مقابل کرونا محافظت کنیم و در عین حال با مصرف پلاستیک کمتر، به فکر محیط زیستمان هم باشیم؟

مهسا علوی کارشناس محیط زیست راهکارهای ساده ای در این باره دارد: «تنها کاری که باید بکنیم این است که خیلی کارهایی را که قبلا انجام می دادیم، همین حالا هم انجام دهیم منتها با دقت بیشتر و با رعایت مسائل بهداشتی. مثلا خیلی ها کیسه های پارچه ای برای خرید نان و مایحتاج دیگر داشتند که با شیوع کرونا دیگر از آنها استفاده نمی کنند و تصورشان این است که بهداشتی نیست در صورتی که استفاده از کیسه پارچه ای به مراتب بهداشتی تر از کیسه پلاستیکی است چون تحقیقات نشان داده که عمر ماندگاری ویروس روی پلاستیک بیشتر از پارچه است. شما ممکن است تا پیش از این کیسه پارچه ای نان را بعد از استفاده تا می کردید و می گذاشتید کناری تا خرید بعدی. الان هم می توانید از کیسه پارچه ای استفاده کنید اما بعد هربار مصرف آن را بشویید و به این ترتیب خیالتان راحت باشد که برای استفاده بعدی، کاملا تمیز است. همچنین همین فرمول برای بقیه خریدها هم صدق می کند و می توانید کیسه یا سبدی که با آن خرید می روید را بعد هر بار استفاده بشویید. برای نگهداری از مواد غذایی هم لازم نیست حتما از کیسه فریزر استفاده کنید. شیشه ها و قوطی های خالی بهترین گزینه برای این کار هستند که خب این نکته را همیشه می شود رعایت کرد و لزوما ربطی به ایام کرونا ندارد. همچنین می شود از دستکش های نخی قابل شست وشو به جای دستکش های پلاستیکی استفاده کرد که با توجه به گرم بودن هوا اتفاقا مناسبتر هم هست.» شیوع کرونا به کسب و کار تولیدکنندگان پلاستیک رونق بخشیده و این شامل بیشتر کشورهای درگیر است. نیویورک که با هزاران قربانی از جمله کانون های شیوع ویروس کووید۱۹ شناخته می شود، یکی از ایالت هایی بوده که ممنوعیت کیسه های پلاستیکی را به تعویق انداخته است.

 مدیرعامل بزرگ ترین تولیدکننده پلی استایرن در جهان هم اعلام کرده است که فروش این محصولات در اروپا و امریکا افزایش پیدا کرده که چنین حجم فروشی قابل پیش بینی نبوده است.

سالانه حدود ۱۵ میلیون تن پلی استایرن در سطح جهان تولید می شود و این ماده در خودروها، هواکش های بیمارستان ها و لیوان های یک بار مصرف که بیشتر برای قهوه استفاده می شود و بسته بندی غذا مورد استفاده قرار می گیرد.

با تمام این احوال امیدواریم در پساکرونا دوباره الگوی مصرف مواد پلاستیکی حداقل به شکل قبل برگردد و فرهنگسازی درباره عدم مصرف این مواد دوباره کارساز شود. گرچه خیلی ها اعتقاد دارند پساکرونایی در کار نخواهد بود و کووید۱۹ برای همیشه سبک زندگی مردم جهان را تغییر خواهد داد. شاید دیگر اصلا کسی هوس هم نکند یک آبدوغ خیار درست و حسابی در یک پیاله گلسرخی بخورد.

منبع : عصرایران