١٠٠ حیوان خانگی رها شدند

کمپین حقوق حیوانات در ایران عکسی از یک گربه پرشین سفید منتشر کرده و پای آن نوشته: «این یکی از چند صد حیوان خانگی است که صاحبش آن را از خانه به کارگاه و قفس پرنده‌هایش انتقال داده است.» پنج شب پیش گروه دیگری از حامیان حیوانات سه سگ خانگی را در پارک پردیسان تهران پیدا کردند و به یکی از مراکز درمان حیوانات خانگی سپردند. هفته پیش هم سگ کوچک دیگری به یکی از آپارتمان‌های شرق تهران پناه آورد و گروه حامی دیگری پیدا شد که نجاتش دهد. در همین حال بسیاری دیگر به دلیل هراس از کرونا در حال واگذارکردن حیوانات خانگی‌شان هستند.

تردید درباره ناقل‌بودن حیوانات و وحشت از آنها باعث اظهارنظرها و اقداماتی از سوی مسئولان شهری هم شده است. هفته پیش اظهارنظر حمیدرضا رحیم‌دل، رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری یزد، بحث‌برانگیز شد. او گفته بود:

«پیش از این پس از جمع‌آوری سگ‌های ولگرد به تفکیک نژادهای مفید از غیرمفید آن پرداخته می‌شد و پس از جداسازی، سگ‌های بیمار امحاء می‌شدند اما با توجه به شیوع کرونا ریسک نگهداری این سگ‌ها بالاست و همه سگ‌های جمع‌آوری‌شده امحاء می‌شوند.» کمی بعد پس از انتقاد به این اظهارات او از حرف‌هایش برگشت و گفت:   «بر اساس شواهد موجود ویروس کرونا از انسان به انسان منتقل و باعث انتشار بیماری می‌شود اما تاکنون شواهدی مبنی بر اینکه سگ‌ها یا حیوانات خانگی بتوانند ویروس را به انسان منتقل کنند، وجود ندارد.»

در دو ماه اخیر ١٠٠ حیوان خانگی رها شده‌اند

رسا میرزایی، فعال حامی حیوانات، می‌گوید آمار رهاکردن حیوانات خانگی بالا رفته است. او به «شهروند» می‌گوید: «آمار رهاکردن گربه خیلی زیاد شده؛ به‌خصوص گربه‌های پرشین که تشخیص آنها به‌عنوان حیوان خانگی آسان است. گربه‌های زیادی با قلاده رها شده‌اند، سگ‌ها هم همین‌طور. از شهرهای مختلف مانند شیراز، قم و اهواز افراد زیادی به من گزارش داده‌اند که مردم حیوانات‌شان را رها کرده‌اند.

شمار حیوانات رهاشده‌ای که من از آنها اطلاع دارم تا امروز به صد رسیده است. فعالان حامی حیوانات هر کدام حیوان رهاشده‌ای به پست‌شان خورده با هزینه خودشان کمکش کرده‌اند.»روز جمعه CNN در گزارشی نوشت: «به نظر می‌رسد در حالی ‌که انسان می‌تواند کرونا ویروس را به گربه‌ها منتقل کند، متخصصان بر این باورند که گرفتن کرونا ویروس از گربه بسیار بعید است.»

این گزارش با اشاره به  مبتلاشدن ماده ببر باغ وحش برانکس نیویورک به ویروس جدید کرونا و مشاهده علایم در چند گربه‌سان دیگر این مجموعه نوشت که محققان هنوز مطمئن نیستند گربه‌ متعلق به زن بلژیکی کرونا مثبتی که در اوایل ماه مارس علایم نشان داد، واقعا به کرونا مبتلا شده باشد. با این همه میرزایی می‌گوید بعضی از افراد که سرپرستی از حیوان خانگی را فقط به دلیل مد پذیرفته‌اند، حالا به دلیل کرونا ویروس جدید حیوان را رها کرده‌اند و دردسرش برای آنهاست: «چهار شب پیش به من خبر دادند که سه سگ پاپی از نژادهای خانگی در پردیسان زیر باران مانده‌اند.

آنها را با هزینه شخصی و مکافات زیاد گذاشته‌ایم در پانسیون تا ببینیم چه می‌شود کرد. اگر خوش‌شانس باشند و دیده شوند، ممکن است زنده بمانند اما خیلی‌هایشان نمی‌توانند دوام بیاورند، با ‌هزار حادثه در شهر درگیر می‌شوند و می‌میرند. بعید می‌دانم حیوان خانگی بیشتر از یک هفته بیرون دوام بیاورد؛ چون مهارت‌های زندگی بیرون از خانه را یاد نگرفته و نمی‌داند چطور خودش را سازگار کند، غذا پیدا کند و از حیوانات دیگر آسیب نبیند. علاوه بر این توله‌کش‌ها سگ‌های رهاشده را می‌دزدند و از آنها توله‌کشی می‌کنند. از این موارد کم ندیده‌ایم.»

با حیوانات خانگی چه باید کرد؟

گزارش‌هایی درباره آلوده‌شدن حیوانات به ویروس کووید ١٩ وجود دارد. رکسانا سرابندی دامپزشکی است که این موارد را شرح می‌دهد: «آلوده‌شدن ببر باغ وحش نیویورک از طریق انسان نشان داد انتقال بیماری به حیات وحش ممکن است. علاوه بر این چندین گربه و فِرِت (جونده‌ای از خانواده مینک‌ها) و همچنین خفاش‌های میوه‌خوار در شرایط آزمایشگاهی به این بیماری آلوده شده‌اند و نتایج آزمایش نشان داده است که گربه‌ها و فرت‌ها می‌توانند بیماری را به حیوانات هم‌گونه خودشان منتقل ‌کنند.

درباره سگ‌ها اگر چه گزارشاتی وجود دارد که می‌گوید آنها می‌توانند آلوده شوند اما هیچ گزارشی نشان نداده که علایم بیماری در سگ‌ها نمایان شود یا بیماری را به حیوانات هم‌گونه‌شان منتقل کنند.»اما در شرایط فعلی باید با حیوانات چه کرد؟ این دامپزشک منتخب تقدیرشده نشان ملی حقوق حیوانات (خرس قهوه‌ای) در ‌سال ۱۳۹۴ در پاسخ  می‌گوید: «اگر دچار بیماری شده‌ایم باید بهداشت را رعایت کنیم. از هر گونه تماس با حیوانات خانگی و شهری باید پرهیز کنیم؛ به آب و غذایشان دست نزنیم، نوازش‌شان نکنیم و برای حفظ سلامت حیوانات و افزایش کیفیت زندگی آنها بهتر است که هر گونه احتمال را در نظر بگیریم و بهداشت را رعایت کنیم.

در شرایطی که بیمار هستیم همه وظایف مربوط به حیوان را به افراد سالم بسپریم و اگر ناچار بودیم که خودمان این کار را انجام دهیم، دست‌مان را پیش و پس از غذادهی بشوییم.» اینها همان توصیه‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌هاست.به گفته سرابندی حیواناتی که در خانه نگهداری می‌شوند، به هیچ عنوان توانایی زنده‌ماندن در بیرون از خانه را ندارند: «در صورتی که آنها را آزاد کنیم کیفیت زندگی‌شان به‌شدت کاهش پیدا می‌کند و ممکن است زنده نمانند»

 واگذاری حیوانات  

به دنبال شیوع کرونا تقاضاها برای واگذاری حیوانات خانگی به‌ویژه در تهران افزایش یافته است. در صفحه اینستاگرامی واگذاری حیوانات خانگی ایران روزانه تصاویر زیادی از حیوانات خانگی منتشر می‌شود که علت واگذاری آنها شیوع کروناست. فقط در روز گذشته ٢٠ آگهی واگذاری در این صفحه منتشر شده که یک سگ و گربه خانگی از میان آنها در خیابان رها شده بودند.

میرزایی این حامی حیوانات که دکترای میکروبیولوژی دارد، ادامه می‌دهد: «مسأله اینجاست که هر آنچه درباره انتقال بیماری بین انسان و گربه و سگ می‌دانیم در حد نظریه است و هنوز اثبات نشده. تا الان فقط گفته‌اند که گربه ممکن است از انسان این بیماری را بگیرد. اما در سگ‌ها هنوز موردی دیده نشده. در حالی ‌که هنوز شناخت کاملی از این ویروس نداریم، رهاکردن حیوانات تنها به خاطر ترس از شایعه‌های بی‌اساس است. نباید به این ادعاها بهایی داد.»