در سال2010، رهبران 196 کشور دنیا در ژاپن گرد هم آمدند و با لیست اهدافی که برای نجات زمین ضروری بود موافقت کردند. اهداف تنوع‌زیستی آیچی، ضرب‌الاجلی 10ساله را برای محافظت از تنوع زیستی دنیا، ترویج ثبات زیستی و محافظت از اکوسیستم‌ها تعیین کرد. اهداف، جاه‌طلبانه به‌نظر می‌رسیدند، اما تمامی آنها ضروری بودند.
موعد مذکور فرا رسیده اما هیچ‌کدام از این اهداف محقق نشده است. براساس گزارش تنوع زیستی جهانی سازمان ملل، دنیا به‌صورت جمعی در تحقق این اهداف ناکام شده است.
در این گزارش آمده است: «بشریت باید نگران میراثی که برای نسل آینده می‌گذارد باشد و تصمیم بگیرد. تنوع زیستی با سرعتی بی‌سابقه در حال از بین رفتن است و فشاری که سرعت آن را بالا برده در حال بیشتر شدن است.»
در گزارش آمده است که الگوهای ناپایدار تولید و مصرف، رشد جمعیت و توسعه‌های فناورانه، تخریب تنوع زیستی را شتاب بیشتری بخشیده است.
از میان 20هدف تعیین شده، تنها بخشی از 6هدف محقق شده است. به‌صورت میانگین، کشورهای مشارکت‌کننده این پیمان گزارش داده‌اند که امیدوارند تنها یک سوم وعده‌های ملی در آینده محقق شوند؛ نیمی از کشورها آهنگ کندی در راستای رسیدن به اهداف دارند؛ هیچ پیشرفتی برای تحقق 11درصد اهداف مشاهده نشده و روند رسیدگی به یک درصد اهداف عملا معکوس است.
الیزابت ماروما امرما، دبیر اجرایی کنوانسیون سازمان ملل در تنوع زیستی در کنفرانس خبری انتشار گزارش سازمان ملل گفته است: «نرخ نابودی تنوع زیستی در تاریخ بشریت بی‌سابقه است و عوامل ویران‌کننده در حال بیشتر شدن هستند.» او گفته است که دخالت بیشتر بشر در طبیعت در نهایت، امنیت، شکوفایی و رفاه زندگی خود بشر را به خطر خواهد انداخت.
همه خبرها البته این قدر بد نیست. خبر خوب این است که دنیا در یک‌دهه گذشته، شاهد پیشرفت کمی بوده است. 6هدفی که دنیا بخش‌هایی از آنها را محقق کرده اینها هستند: جلوگیری از افزایش گونه‌های مهاجم، حفظ مناطق محافظت شده، دسترسی و اشتراک‌گذاری منابع ژنتیک، استراتژی‌ها و برنامه‌های اقدام تنوع زیستی، اشتراک‌گذاری اطلاعات و بسیج منابع.
در مقایسه با یک دهه قبل از آن، نرخ جهانی جنگل‌زدایی هم یک‌سوم کاهش پیدا کرده است. در زمینه مقابله با ماهیگیری هم برنامه‌های جهانی مؤثر بوده‌اند و برخی مناطق که به‌خاطر ماهیگیری بیش از حد آسیب دیده بودند بازیابی شده‌اند.
بشر همچنین توانسته است تعداد مناطق محافظت شده در دریا و خشکی را به‌صورت چشمگیری بیشتر کند. برنامه‌های دیگر مانند محدودیت شکار هم بسیار مؤثر بوده‌اند.
در این گزارش آمده است: «بدون چنین اقداماتی، انقراض پرندگان و پستانداران 2 یا 4برابر بیشتر می‌شد.»
لیست دستاوردهای امیدوارکننده است و نشان می‌دهد که دولت‌ها می‌توانند با اقدام مشترک، دستاوردهای چشمگیری داشته باشند، اما این گزارش هشدار داده که اقدامات، بسیار ناکافی هستند.
براساس گزارش سازمان ملل، 20هدف معین شده را می‌تواند به 60«عنصر» تبدیل کرد که 13مورد از آنها یا پیشرفتی نداشته و یا بدتر از آن، در جهت معکوس پیش می‌روند.
برای نمونه از بین رفتن تنوع گونه‌ها در مناطق جنگلی و گرمسیری بسیار بالاست.
تالاب‌های جهانی کوچک‌تر شده و رودخانه‌ها در حال تکه تکه شدن هستند؛ چنین وضعیتی می‌تواند تهدیدی جدی برای تنوع آب شیرین دنیا باشد.
آلودگی، همچنان بسیار شایع است و پلاستیک‌ها در اقیانوس‌ها و آفت‌کش‌ها در اکوسیستم‌ها حکمرانی می‌کنند و تقاضا برای منابع طبیعی در حال افزایش است.
ما وارد ششمین انقراض بزرگ تاریخ هم شده‌ایم و جمعیت گونه‌های حیات وحش از دهه1970 میلادی حدود یک سوم کاهش یافته است.
بخشی از مشکل، به تخصیص بودجه در این‌باره مربوط می‌شود. براساس گزارش، کشورهای دنیا سالانه بین 78 تا 91میلیارد دلار به اهداف تنوع زیستی خود اختصاص داده‌اند؛ درحالی‌که هدف اولیه، صدها میلیارد دلار بوده است.
چه باید کرد؟
اقدام فوری، بیشتر از هر زمان دیگری مورد نیاز است. از بین رفتن تنوع زیستی زمین روی همه ما تأثیر خواهد گذاشت و مشخصا زندگی جوامع بومی و اقشار فقیر و آسیب‌پذیر دنیا را ویران خواهد کرد؛ چون آنها بیشتر از دیگر اقشار جامعه بشری به طبیعت وابسته هستند.
در گزارش سازمان ملل آمده است که با وجود تعلل جهانی، هنوز برای نجات تنوع زیستی خیلی دیر نشده است.
این گزارش 8حیطه کاری را که باید از شرایط فعلی به شرایط پایدار تغییر پیدا کنند مشخص کرده است: زمین و جنگل، کشاورزی، سیستم تامین غذا، اقیانوس‌ها و ماهیگیری، شهرها و زیرساخت‌ها، آب شیرین، اقدامات اقلیمی و یک سازوکار جهانی متحد. رسیدن به این راه‌حل‌ها چالش‌برانگیز اما حیاتی است.
آنطور که آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل در گزارش گفته است: «پیش قدم شدن برای محافظت و حفظ تنوع زیستی - اساس حیات در زمین و بنیان زندگی و شکوفایی نسل بشر - بخش ضروری از اقدامات جمعی ماست. »
دیدگاه تان را بنویسید