هر ۷ دقیقه یک ایرانی به دمانس مبتلا می‌شود

معصومه صالحی ضمن بیان اینکه شعار امسال انجمن جهانی آلزایمر مانند سال قبل "بیایید بدون شرم درباره بیماری آلزایمر صحبت کنیم" است، گفت: بیماری آلزایمر و انواع دمانس از بیماری‌های غیرواگیری است که با پیشرفت سن بیشترین مشکلات را برای خود فرد، مراقبین و جامعه پدید می‌آورد. علت انتخاب این شعار این است که وقتی شرم از ابراز بیماری در تمام جوامع بویژه در کشورهای خاورمیانه وجود دارد، بیماری به راحتی تشخیص داده نمی‌شود و فرد مبتلا به آلزایمر خانه نشین شده و ارتباط اجتماعی‌اش به حداقل می‌رسد و مراقبین درجه یک این افراد نیز دچار مشکلاتی مانند افسردگی‌ها خواهند شد.

وی افزود: اگر شرم از ابراز بیماری وجود نداشته باشد، می‌توانیم بیماری را زودتر تشخیص دهیم. هر یک سال تشخیص زودهنگام سبب می‌شود پنج سال مشکلات ناشی از بیماری آلزایمر به تعویق افتد که همین امر سبب می‌شود فرد زندگی با کیفیت‌تری را تجربه کند. باید بدانیم بیماری آلزایمر تنها بیماری یک فرد نیست بلکه با تاثیراتی که بر جامعه دارد می‌توان گفت بیماری یک جامعه است برای همین در آخرین مقالات علمی نیز به پیشگیری از ابتلا به آلزایمر تاکید شده است؛ زیرا با پیشگیری می‌توان ابتلا به آلزایمر را تا ۴۰ درصد کاهش داد.

تفاوت دمانس و آلزایمر

صالحی ادامه داد: دمانس و آلزایمر هر دو شامل اختلالات رفتاری، شناختی، از دست دادن حافظه کوتاه مدت و بلند مدت و ... هستند؛ اما نکته قابل توجه آن است که باید میان بیماری آلزایمر و دمانس تفاوت قائل شویم. دمانس نوعی اختلال قابل برگشت در حافظه است که به دلایل مختلفی نظیر کم‌کاری یا پرکاری تیروئید، افسردگی، مصرف‌ داروهای موثر بر روی مغز و... به وجود می‌آید. تشخیص و درمان به موقع دمانس می‌تواند به قابل برگشت بودن بیماری کمک شایانی کند، اما بروز بیماری آلزایمر غیرقابل برگشت بوده و درمان قطعی نیز ندارد، اما می‌توانیم با درمان زودهنگام آن را تا حد زیادی کنترل کنیم و بروز اختلالات ثانویه بیماری را به تعویق اندازیم.

عوامل خطر آلزایمر

وی در تشریح موارد موثر در پیشگیری از ابتلا به آلزایمر، خاطرنشان کرد: داشتن حداقل سواد خواندن و نوشتن یکی از عوامل موثر در پیشگیری از ابتلا به آلزایمر است. همچنین با توجه به افزایش آلودگی‌های صوتی ممکن است در سالمندی اختلال در شنوایی پدید آید که توصیه اکید ما استفاده از سمعک برای این دسته از سالمندان است تا بتوانند با سایرین ارتباط گرفته و منزوی نشوند. مراقبت و جلوگیری از ضربه به سر از بدو تولد امری مهم است؛ زیرا هر ضربه به سر از کودکی که موجب بیهوشی کوتاه مدت شود، خطری برای ابتلا به آلزایمر در دوران سالمندی است. ابتلا به بیماری‌هایی نظیر فشارخون بالا، افزایش چربی خون و... پس از ۴۰ سالگی می‌تواند خطری برای ابتلا به آلزایمر باشد، زیرا عدم درمان این بیماری‌های مزمن حتی می‌تواند به عروق ریز مغزی آسیب برسانند.

وی با اشاره به تاثیر مصرف الکل در بروز آلزایمر، اظهار کرد: خوشبختانه این مورد در کشور ما نسبت به سایر نقاط جهان بسیار کمتر است. چاقی عامل موثر دیگری برای ابتلا به آلزایمر است که با افزایش استفاده از غذاهای فست فود، چرب، عدم فعالیت جسمی و... بیش از گذشته دیده می‌شود. هرچقدر اندازه دور کمر افراد افزایش پیدا کند احتمال ابتلا به آلزایمر هم افزایش می‌یابد. بنابراین تاجایی که ممکن است باید به تغذیه و فعالیت بدنی دقت شود. از سوی دیگر مصرف دخانیات نیز که سبب مختل شدن خون‌رسانی در مغز می‌شود و عامل موثر دیگری برای ابتلا به دمانس و آلزایمر است.

صالحی با بیان اینکه احتمال افسردگی در سالمندی نسبت به دوره‌های دیگر زندگی افزایش می‌یابد، تصریح کرد: با فوت همسر، دور شدن فرزندان، تغییر محل زندگی و ... که سبب تنهایی سالمند می‌شود، احتمال بروز آلزایمر قوت می‌گیرد. معمولا افراد پس از بازنشستگی نیز ممکن است به افسردگی مبتلا شوند که توصیه اکید ما جذب این افراد در کارهای گروهی بویژه کارهای خیریه است تا فرد احساس رضایت از خود داشته و شاد شود. البته متاسفانه اکنون در بحران کووید ۱۹ این فعالیت‌های اجتماعی کاهش یافته است، اما سالمندان هم باید با دوستان و اطرافیانشان از طریق فضای مجازی در ارتباط باشند.

وی با تاکید بر اهمیت ورزش و فعالیت بدنی، گفت: با نهادینه شدن ورزش از کودکی تا سالمندی خون‌رسانی در سیستم بدن افزایش می‌یابد. روزی حداقل ۲۰ دقیقه تا نیم‌ساعت پیاده روی در حفظ سلامت موثر است. آلودگی هوا، داشتن قندخون بالا نیز عوامل موثر دیگر در بروز آلزایمر است.

هر ۳ ثانیه در دنیا و هر ۷ دقیقه در ایران؛ یک نفر دمانس می گیرد

مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران با بیان اینکه بیش از ۵۰ میلیون نفر در جهان با دمانس زندگی می‌کنند، ادامه داد: در سال ۲۰۵۰ این عدد به ۱۳۲ میلیون نفر خواهد رسید یعنی هر ۳ثانیه در جهان یک نفر به دمانس مبتلا می‌شود. در ایران نیز هنوز آمار قطعی گرفته نشده اما بر اساس آمار جهانی تخمین می‌زنیم بیش از ۷۵۰ تا ۸۰۰ هزار نفر فرد مبتلا به دمانس در کشور زندگی می‌کنند. در ایران هر ۷ دقیقه یک نفر به دمانس مبتلا می‌شود. با توجه به رشد جمعیت سالمند کشور این عدد هم رشد می‌کند، اما نباید فراموش کرد با پایبندی به نکات ذکر شده می‌توان آمار ابتلا به آلزایمر را کاهش داد و سالمندان سالمی در جامعه داشت؛ این درحالی است که می‌توان جلوی هزینه‌های اضافی را گرفت؛ اکنون در دنیا بیش از ۱.۱ تریلیون دلار برای بیماری آلزایمر هزینه می‌شود و چه بهتر که به فکر پیشگیری از دمانس باشیم.

سالمندان را جدی بگیرید

وی با اشاره به سند ملی بیماری دمانس، بیان کرد: با رونمایی از این سند بیش از گذشته به بیماری آلزایمر پرداخته می‌شود و آموزش، غربالگری و پیشگیری از آن در اولویت بیشتری قرار می‌گیرد. بر اساس غربالگری که با سازمان بهزیستی انجام دادیم از ۷۲۰ نفر مورد مطالعه حدود ۲۸۵ نفر سالمندان مبتلا به افسردگی بودند و بین ۸ تا ۱۰ ابتلا به دمانس داشتیم که عددی نزدیک به آمار جهانی بود.

مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران تاکید کرد: توصیه اکید ما جدی گرفتن بیشتر سالمندان در خانه‌ها است و در صورتی که خانواده‌ها فکر می‌کنند احتیاج به راهنمایی بیشتر دارند می‌توانند با انجمن آلزایمر ایران در ارتباط باشند.