شرق- زمانی برای «بیل کلینتون»، رئیس‌جمهوری سابق ایالات متحده، متن سخنرانی می‌نوشت و در دورانی دیگر یکی از مشاوران نزدیک «باراک اوباما» دیگر رئیس‌جمهوری دموکرات آمریکا بود؛ «آنتونی بلینکن» همان «دیپلمات دیپلمات‌ها» که از او به‌عنوان متفکر سیاست خارجی دموکرات‌ها یاد می‌شود، اکنون قرار است پس از چهار سال بی‌ثباتی در وزارت خارجه آمریکا تحت هدایت «مایک پمپئو»ی آتش‌افروز، سکاندار دستگاه دیپلماسی «جو بایدن» شود که از بیستم ژانویه و پس از مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری در آمریکا به مدت چهار سال امور کاخ سفید را دست می‌گیرد.
آن‌طور‌که رسانه‌های معتبر آمریکایی گزارش داده‌اند، جو بایدن قصد دارد در چارچوب تلاش برای تشکیل کابینه حتی قبل از اینکه «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری کنونی این کشور، شکست را بپذیرد، مشاور دیرینه خود آنتونی بلینکن را به‌عنوان وزیر خارجه معرفی کند. همچنین این احتمال وجود دارد که «جک سالیوان» یکی از نزدیک‌ترین دستیاران «هیلاری کلینتون»، وزیر خارجه سابق آمریکا، به‌عنوان مشاور امنیت ملی بایدن و «لیندا توماس گرینفیلد» به‌عنوان نماینده آمریکا در سازمان ملل معرفی شود.«ران کلین» رئیس آینده ستاد کارکنان کاخ سفید می‌گوید که بایدن بیانیه‌ای اولیه را درباره ترکیب کابینه خود سه‌شنبه –امروز- اعلام می‌کند اما همچنان مشخص نیست کدام مناصب در اولویت اعلام قرار خواهد گرفت. باوجوداین منابع آگاه به رسانه‌های آمریکایی گفته‌اند که بلینکن به احتمال زیاد وزیر خارجه بایدن خواهد بود؛ کسی که بارها بر این نکته تأکید کرده است که :«ایالات متحده آمریکا نباید نقش رهبری خود در جهان را واگذار کند، اگرچه به نظر می‌رسد سخت و دشوار است اما جایگزینی آن از نظر به‌خطر‌افتادن منافع و زندگی آمریکایی‌ها بسیار بدتر است». آنتونی بلینکن ۵۸ساله متولد شهر نیویورک و فارغ‌التحصیل دانشگاه هاروارد و دانشکده حقوق کلمبیا است. او مدت کوتاهی وکالت می‌کرد و در اواخر دهه ۱۹۸۰ وارد سیاست شد و حضوری طولانی‌مدت در حوزه سیاست خارجی حزب دموکرات آمریکا دارد. او با بسیاری از مقام‌های سابق امنیت ملی که خواستار سرمایه‌گذاری مجدد در دیپلماسی آمریکا و تعامل جهانی هستند، هماهنگ است. سابقه همکاری و رفاقتش با بایدن به کاخ سفید منتهی نمی‌شود و در زمانی که رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، سناتور بود، او را «رفیق شفیق» بایدن می‌نامیدند. بلینکن همچنین در زمان ریاست‌جمهوری باراک اوباما، به‌عنوان قائم مقام وزارت خارجه و نفر دوم این وزارتخانه در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ فعالیت می‌کرده است. پیش از آن، معاون مشاور امنیت ملی در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ بود و همچنین در دوره‌ای به سمت مشاور امنیت ملی جو بایدن، معاون وقت رئیس‌جمهوری آمریکا رسید. البته نزدیکی او به مقامات ارشد آمریکایی تنها محدود به فعالیت‌های سیاسی شخصی‌اش نمی‌شود؛ پدر او زمانی سفیر آمریکا در مجارستان و عموی بزرگش نیز سفیر آمریکا در بلژیک بوده است. به همین دلیل بسیاری بر این باورند که شجره سیاسی به همراه تجربه‌های منحصر‌به‌فرد شخصی‌اش، بلینکن را از دیگر اعضای کابینه بایدن متمایز می‌کند. کسانی که با سبک مدیریت او آشنا هستند، بلینکن را «دیپلمات دیپلمات‌ها» معرفی می‌کنند که «خوش‌بیان» است و بر مسائل سیاست خارجی کاملا تسلط دارد. «تام شانون» که در دهه ۱۹۹۰ با بلینکن در شورای امنیت ملی و در وزارت خارجه دوران اوباما کار می‌کرد، درباره او می‌گوید: «هرگز ندیدم که او خونسردی خود را از دست بدهد». آن‌طور‌که آسوشیتدپرس می‌نویسد بلینکن اخیرا در جلسه توجیهی امنیت ملی با جو بایدن و «کامالا هریس» معاون‌اول او، شرکت و موضوعات قابل‌توجه سیاست خارجی در مصر و اتیوپی را بررسی کرده است.
بازگشت به دوران تعامل
انتخاب بلینکن به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین اعضای کابینه، نشان‌دهنده هدف بایدن مبنی‌بر بازگشت به استراتژی سیاست خارجی است که ائتلاف را در اولویت قرار می‌دهد و با سیاست اعلام‌شده ترامپ مبنی بر «نخست آمریکا» مغایرت دارد. بلینکن دارای یک شبکه جهانی گسترده است و انتظار می‌رود که سکان هدایت تلاش‌های آمریکا را برای پیوستن دوباره به توافق نامه‌های بین‌المللی مانند توافق‌نامه آب‌و‌هوایی پاریس و توافق هسته‌ای ایران به دست بگیرد. همچنین احتمال دارد او مواضع سخت‌گیرانه‌تری نسبت به چین اتخاذ کند. بلینکن پیش‌تر در مصاحبه با تلویزیون بلومبرگ گفته بود: نخستین مسئله این است که ما باید از دوره افول استراتژیک که ترامپ ما را درگیر آن کرده است، خارج شویم. ترامپ به چین در پیشبرد اهداف کلیدی استراتژیک خود کمک کرده است. بلینکن بر این باور است که بایدن با افشای تلاش‌های پکن برای مداخله در امور تایوان، در مسیر دفاع از دموکراسی گام برداشته است؛ اما بلینکن تنها گزینه بایدن نیست که به چندجانبه‌گرایی باور دارد. جک سالیوان از نزدیک‌ترین مشاوران هیلاری کلینتون و لیندا توماس-گرینفیلد که گفته می‌شود به ترتیب سمت‌های مشاور امنیت ملی و نماینده آمریکا در سازمان ملل را عهده‌دار می‌شوند نیز مانند بلینکن بر این باورند که نخستین گام دولت بایدن بازگشت به دوران تعامل و همکاری است. سالیوان ۴۳ساله نیز پیش از این مانند بلینکن مدتی مشاور امنیت ملی جو بایدن در دولت باراک اوباما بود. مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهوری نیز یکی از مهم‌ترین و قدرتمندترین مشاغل کاخ سفید است که هدایت کارکنانی متشکل از ده‌ها متخصص را از نهادهای نظامی، دیپلماتیک و اطلاعاتی دولت بر عهده دارد و سیاست‌های خارجی و نظامی آمریکا را ارتقا و توسعه می‌دهند. نامزدهای بایدن برای تصدی پست‌های وزارتخانه باید در مجلس سنا تأیید شوند؛ جایی که فعلا جمهوری‌خواهان در آنجا اکثریت دارند اما این نسبت اکثریت ممکن است به دلیل دو کرسی بلاتکلیف تا انتخابات دور دوم ایالت جورجیا در اوایل ژانویه تغییر کند. در صورت موفقیت دموکرات‌ها برای کسب دو کرسی باقی‌مانده در ایالت جورجیا، آنها با احتساب رأی کامالا هریس، اکثریت آن مجلس را نیز می‌توانند کسب کنند. انتخاب دو کرسی مجلس سنا در ایالت جورجیا روز پنجم ژانویه صورت می‌گیرد.
برجام و بلینکن
انتصاب بلینکن به سمت وزیر خارجه آمریکا شاید احتمال بازگشت دوباره واشنگتن به توافق هسته‌ای را قوت ببخشد. او زمانی که معاون وزیر خارجه آمریکا بود، یکی از چهره‌های شناخته‌شده و پرنفوذ در مذاکرات هسته‌ای قدرت‌های جهانی با ایران به شمار می‌رفت و همواره از تصمیم دولت دونالد ترامپ برای خروج از برجام انتقاد کرده است. به گفته ناظران بین‌المللی، پس از چین، موضوع ایران یکی از اصلی‌ترین پرونده‌هایی است که روی میز کار بلینکن قرار خواهد گرفت. او در ماه آگوست گذشته در مجمع امنیتی «آسپن» در پاسخ به این پرسش که با ایران باید چه برخوردی داشت، گفت: «اگر ایران به رعایت دقیق تعهداتش بازگشت، برای ادامه توافق هسته‌ای و مستحکم‌تر‌کردن و طولانی‌ترشدن آن تلاش می‌شود» و سپس تأکید کرد که در این صورت آمریکا از تعهد مجدد خود به دیپلماسی استفاده می‌کند. بلینکن همچنین گفته بود با این شرایط آمریکا می‌تواند موقعیت بهتری داشته باشد تا به‌طور مؤثری علیه دیگر «فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران» اقدام کند؛ چراکه او معتقد است که شرکای آمریکا به‌جای فاصله‌گرفتن از واشنگتن، بار دیگر با کاخ سفید متحد خواهند شد. البته او هرچند از مدافعان برجام است اما موضع سرسختانه‌ای هم دارد. ماه گذشته او در مصاحبه‌ای با یکی از رسانه‌های اسرائیلی گفته بود که اگر توافق با تهران به‌گونه‌ای تمدید و برخی تحریم‌های هسته‌ای لغو شود اما ما برای داشتن تضمینی محکم در برابر رفتارهای نادرست تهران در سایر مناطق، به تحریم‌های غیرهسته‌ای همچنان ادامه می‌دهیم. با‌این‌حال مقامات دولت ترامپ می‌گویند که حتی اگر دولت بایدن بخواهد به برجام بازگردد، امکان لغو فوری تحریم‌های وضع‌شده علیه ایران وجود ندارد.
بلینکن مانند سالیوان بر این باور است که دو بازیگر عمده در خاورمیانه، ایران و عربستان سعودی هستند و نیازی نیست که کسی باهوش باشد تا باور کند که دیگر عاقلانه و ضروری نیست که ایالات متحده به‌طور نامحدود و مبهم در وضعیت جنگی با ایران باقی بماند. به باور این دو که به‌زودی سکان سیاست خارجی آمریکا را در دست می‌گیرند، اشتباهات اخیر ایالات متحده و تغییراتی که در منافع آمریکا در خاورمیانه ایجاد شده، به این معنا نیست که آمریکا می‌تواند یا می‌خواهد یا باید آن را ترک کند. در عوض باید با دیپلماسی شرایطی را تنظیم کند که در نهایت امکان کاهش مداوم حضور نظامی‌اش فراهم شود؛درحالی‌که همچنان از منافع مهم خود در منطقه توان حراست داشته باشد؛ منطقه‌ای که هنوز برای ایالات متحده مهم است و برای سال‌های آینده نیز این اهمیت خود را حفظ خواهد کرد.
دیدگاه تان را بنویسید