بیماران مبتلا به نارسایی کلیه جهت تداوم حیات خود نیازمند درمان‌های جایگزین هستند که همودیالیز یکی از رایج‌ترین این درمان‌ها است. خستگی و فقدان انرژی یکی از نشانه‌های شایع در بیماران همودیالیزی است.
برخلاف شواهد قوی که حاکی از کم بودن فعالیت فیزیکی و پاییت بودن سطح تحمل جسمانی در بیماران همودیالیزی است و گزارش‌های بسیاری که منافع ورزشی منظم برای این بیماران را نشان می‌دهد، هنوز هم توصیه به ورزش از طرف کادر درمان به صورت یک اقدام روتین در بخش‌های مراقبت همودیالیز درنیامده است. محققان در پژوهشی با عنوان "تاثیر تمرینات منتخب بر درد، خستگی و عملکرد جسمانی بیماران مزمن کلیوی" این موضوع را بررسی کرده‌اند.
در این پژوهش که توسط مهرداد باستانی، غلامعلی قاسمی و مرتضی صادقی از گروه آسیب‌شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه اصفهان انجام شده، آمده است:«این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس‌آزمون با گروه تجربی و کنترل است. هدف این مطالعه، اثر شش هفته تمرینات منتخب ثبات مرکزی بر درد، خستگی و عملکرد جسمانی بیماران سالمند همودیالیزی بود.»
محققان می‌گویند: «جامعه مورد مطالعه، کلیه بیماران تحت همودیالیز مرد مرکز دیالیز بیمارستان شهید محمد منتظری شهرستان نجف‌آباد در سال ۱۳۹۵ بودند. پس از اعمال معیارهای ورود و خروج، ۳۰ نفر از بیماران واجد شرایط انتخاب و در ملاقاتی ضمن توضیح اهداف و مراحل پژوهش، از بیماران منتخب رضایت‌نامه کتبی آگاهانه مبنی بر حضور داوطلبانه در پژوهش گرفته شد. قبل از شروع مداخله، صلاحیت حضور بیماران در فعالیت ورزشی مورد تایید پزشک متخصص قرار گرفت.»
در این مقاله آمده:« افراد واجد شرایط نمونه به طور تصادفی در دو گروه تجربی (۱۵ نفر) و کنترل(۱۵ نفر) تقسیم شدند. تمام بیماران مورد مطالعه در این پژوهش سه جلسه در هفته و هر جلسه به مدت چهار ساعت دیالیز می‌شدند و حداقل ۱۲ ماه از شروع درمان آن‌ها می‌گذشت. گروه تجربی به مدت شش هفته در جلسات تمرینی ثبات مرکزی منتخب تحت نظر کارشناسان تربیت بدنی و با حضور پرستار شرکت کردند.»
پژوهشگران می‌گویند: «برنامه ورزشی در جلسات ابتدایی و شروع هر جلسه بسیار آهسته و در زمان کوتاه اجرا می‌شد و سپس به تدریج به شدت و زمان افزوده شد. ۴۸ ساعت قبل از آغاز اولین جلسه تمرین و ۴۸ ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی، فاکتورهایی چون درد، خستگی و عملکرد جسمانی اندازه‌گیری شد.»
براساس داده‌های این مقاله، در تحقیق حاضر از تمرینات ثبات مرکزی (قدرت مرکزی بدن) استفاده شد. این تمرینات شامل گرم کردن (۱۰ دقیقه)، تمرینات ثبات مرکزی به کمک توپ(۳۰ دقیقه) و سرد کردن(۵ دقیقه) بود که به مدت شش هفته و هفته‌ای سه جلسه(روزهای غیر نوبت دیالیز ) اجرا شد. با توجه به شرایط آزمودنی‌ها، زمان استراحت بین آزمودنی‌ها در سه هفته ابتدایی بیشتر از سه هفته پایانی بود.
در این پژوهش آمده: «با استناد به نتایج پژوهش و مقایسه عملکرد آزمودنی‌ها نسبت به قبل از مداخله، پس از اجرای برنامه منتخب ثبات مرکزی در کنار درمان دیالیز بهبود معناداری بر شدت درد، خستگی و عملکرد بیماران مشاهده شد. انجام تمرینات ثبات مرکزی توسط سالمندان دیالیزی علاوه بر سازگاری با شرایط خاص جسمانی، قابلیت اجرای بدون کمک در منزل را جهت بهبود درد، خستگی و عملکرد جسمانی این بیماران داشت.»
نتایج این تحقیق در اولین شماره چهل‌ودومین دوره‌ی مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی تبریز منتشر شده است.
دیدگاه تان را بنویسید