55 آنلاین- لایحه بودجه سال 1400 در اواسط آذر ماه 1399 به مجلس تقدیم شد و حسن روحانی، رئیس جمهور برای تقدیم آن، در مجلس حضور پیدا نکرد. البته بعدها گفته شد که رعایت پروتکل های بهداشتی برای مقابله با ویروس کرونا، باعث شده که رئیس جمهور به مجلس نرود.
در 14 بهمن 1399 کلیّات لایحه بودجه به تصویب نمایندگان نرسید و دولت مکلف شد لایحه جدیدی ارائه کند. در روز یک شنبه 26 بهمن ماه دولت لایحه اصلاحیه بودجه را در چند صفحه به مجلس تقدیم کرده است.
در گفت و گوی «55 آنلاین» با علیرضا شهبازی ـ نماینده نهاوند در مجلس و عضو کمیسیون برنامه و بودجه ـ تحولات بودجه سال 1400 بررسی شده است. شهبازی، پیش از این معاون دیوان محاسبات مجلس بوده است.
*****
*نمایندگان مجلس، کلیّات لایحه بودجه سال 1400 را در روز 14 بهمن ماه امسال رای موافق ندادند. به طور مشخص، مجلس چه نکاتی را در نظر داشت که لایحه دولت را بعد از دو ماه، رد کرد و برای انجام اصلاحات، به دولت عودت داد؟
-مجلس در مورد موضوعات مهمی از قبیل منابع بودجه، میزان صادرات نفت، مبالغی که از فروش نفت به عنوان منبع پیش بینی کرده بود و همین طور طور هزینه های بودجه، بحث های جدی داشت.
به همین دلیل، مجلس کلیّات لایحه بودجه تقدیم شدده توسط دولت را رد کرد و الان هم دولت، آنها را اصلاح کرده و به مجلس برگردانده است. در جلسه مجلس در روز سه شنبه (28 بهمن) جزئیات بیش تری از لایحه اصلاحیه دولت مشخص می شود .
*در همان روزهای اول بعد از تقدیم لایحه بودجه، برخی از اقتصاددانانی که نماینده مجلس هستند، با قاطعیت اعلام کردند که «رد بودجه سال 1400 قطعی است». در نهایت لایحه دولت، در مجلس رای نیاورد ولی چرا مجلس از اواسط آذر ماه تا اواسط بهمن ماه، لایحه دولت را نگه داشت و نهایتاً آن را رد کرد و به آن رای نداد؟
-مجلس، لایحه بودجه را نگه نداشت. کمیسیون تلفیق مجلس، روی لایحه تقدیمی دولت کارکرد. از ابتدا هم، دو نظر در مجلس وجود داشت. یک نظر این بود که شاکله لایحه بودجه حفظ شود و اصلاحات و تغییراتی که لازم است با هماهنگی دولت، انجام شد. در نهایت آن چیزی که اکثریت مجلس از بودجه در نظر داشت، نشد و بالاخره کلیّات لایحه بودجه رد شد.
به هر حال، نهایتاً لایحه بودجه باید در صحن علنی مجلس مطرح و بررسی شود. البته طبیعی هم بود که لایحه دولت، رای نیاورد. البته دولت، اصطلاحاتی را در لایحه بودجه انجام داده و ما امیدواریم هر چه زودتر بررسی این لایحه انجام شود.
من لایحه اصلاحیه بودجه را دیده ام و آن طور که مشخص است، منابع بودجه واقعی تر شده. دولت در لایحه بودجه میزان صادرات روزانه نفت را دو میلیون و 300 هزار بشکه ذکر کرده بود ولی از ابتدا معلوم بود که دولت نمی تواند این مقدار نفت صادر کند و بفروشد. در حال حاضر و با لایحه اصلاحیه، بودجه واقعی تر شده.
*جنابعالی این لایحه اصلاحیه را در ساعات بعد از تقدیم آن به مجلس مطالعه کرده و با لایحه بودجه اولیه تطبیق داده اید که چه تغییراتی در لایحه اتفاق افتاده؟
-بله. من فقط کلیّات این لایحه اصلاحیه را دیده ام و جلسات متعددی در خصوص موضوعات دیگر داشته ایم ولی کلیات لایحه اصلاحیه، تقریباً معقول تر بوده و دولت، برخی اصلاحات را انجام داده است.
*سقف بودجه عمومی در قانون بودجه سال 1399 در حد 570 هزار میلیارد تومان است و در لایحه بودجه سال 1400، دولت این سقف را به 841 هزار میلیارد تومان افزایش داد. یک انتقاد نمایندگان به لایحه بودجه اولیه این بود که اجرای آن را تورم زا می دانستند.
از دید جنابعالی و بقیه نمایندگان، افزایش سقف بودجه عمومی از 570 هزار میلیارد تومان به 841 هزار میلیارد تومان ایجاد تورم می کرد؟
-دولت، برخی اعداد و ارقام بودجه را به صورت شفاف در قالب همان 841 هزار میلیارد تومان بودجه عمومی نیاورده بود. بعد هم دولت، به کمیسیون تلفیق مجلس پیشنهاد داده بود که این عدد و رقم ها را بیاورید.
با انجام این کار، سقف بودجه عمومی بالاتر رفت. الان هم و در لایحه اصلاحیه بودجه، باز دولت سقف بودجه را در حد 800 هزار و خرده ای میلیارد تومان در نظر گرفته است. با توجه به میزان تورم و میزان افزایش حقوق کارکنان دولت، طبیعی است که سقف بودجه سال 1400، بیش از سقف بودجه سال 1399 شود. دولت، این موارد را در لایحه اصلاحیه آورده و در نظر گرفته است. ما امیدواریم که مشکل بودجه حل شده باشد.
*در زمان بررسی لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق مجلس، به چه علت دولت پیشنهاد داد که اعداد دیگر را به کُل رقم بودجه عمومی اضافه کنید؟
-در صحبت هایی که آقای سیدشمس الدین حسینی (رئیس کمیته منابع کمیسیون تلفیق)، در صحن مجلس داشت به این موضوع اشاره کرد که دولت آنها را ندیده بود. به خاطر این که نمایندگان مجلس اعتقاد داشتند که باید شفاف سازی شود، دولت نامه نوشته بود که شما این موارد را در نظر بگیرید.
ما الان باید ببینیم در این لایحه اصلاحیه که دولت تقدیم کرده، چه نکاتی مطرح شده و چندان نباید به موضوعات قبلی بپردازیم یعنی الان باید بررسی کنیم که این لایحه اصلاحیه چه هست و در این زمینه صحین صحبت کنیم.
*به هر حال، مجلس، دو ماه برای بررسی لایحه بودجه کار کرد و در نهایت به کلیات آن رای نداد و اعلام کرد که تغییرات ساختاری در بودجه اتفاق نیفتاده است. الان فکر می کنید در این مدت 10 روز که دولت لایحه را بررسی کرده و لایحه اصلاحیه به مجلس داده، آیا اصلاح لازم ممکن است انجام شده باشد؟
-تقریباً شاکله لایحه بودجه، همان است و تغییراتی که مورد نظر مجلس بود که باید انجام شود، آن تغییرات انجام شده. چون نمایندگان دولت و سازمان برنامه و بودجه، در همه جلسات کمیسیون تلفیق مجلس حضور داشتند، متوجه شده بودند چه چیزهایی را باید اصلاح کنند.
بعد هم چون اصلاح شده و کمیسیون تلفیق مجلس هم تسلط کامل بر بودجه دارد، بررسی بودجه خیلی زمان نمی برد. فقط بحث مطرح شدن لایحه بودجه در صحن علنی مطرح است. ما امیدواریم با فرصتی که تا پایان سال وجود دارد و یک مقدار کار بیش تر و وقت گذاشتن، بررسی و تصویب بودجه سال آینده، انجام شود.
*در جلسه یک شنبه (26 بهمن) ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، نماینده سازمان برنامه گزارش این سازمان را در مورد اصلاحات لایحه بودجه ارائه کرده بود و تاکید بر حفظ منطق و شاکله کلی لایحه بودجه اولیه داشته است.
اگر حفظ منطق و شاکله لایحه بودجه در دولت اتفاق افتاده، به نظر شما دولت تا چه حد در این اصلاحیه به دیدگاه مجلس نزدیک شده؟
-واقعیت این است که من هنوز وقت نکرده ام جزئیات لایحه اصلاحیه دولت را مطالعه کنم. ما باید با دقت بیش تر، لایحه را مطالعه کنیم تا ببینیم اصلاحات بودجه به چه صورت انجام شده و نمی توان به صورت گذرا و بدون بررسی دقیق، اظهار نظر کرد.
فقط می توانم بگویم وقتی که من کلیات لایحه اصلاحیه را دیدم، متوجه شدم که اصلاحات لازم که مورد نظر مجلس و کمیسیون تلفیق بود، دولت لحاظ کرده و آنها را انجام داده است.
*بعضی از نمایندگان مجلس می گفتند که لایحه بودجه سال 1400 باعث فروپاشی اقتصادی می شود...
-آن یک نظر بوده و نمایندگان مجلس، نظرات مختلف دارند. در نهایت برآیند تصمیم همه نمایندگان است که نتیجه می دهد و ممکن است مجلس، رای مثبت یا منفی بدهد وگرنه نمایندگان مجلس، نظرات مختلف دارند. نمی شود نظر یک نماینده یا یک گروه را گرفت و اعلام کرد که این نظر، نظر مجلس است.
*برخی دیگر از نمایندگان در همان روزهای بعد از تقدیم لایحه بودجه به مجلس گفتند که «لایحه بودجه سال 1400، مایه آبروریزی دولت است». نهایتاً هم، آن لایحه در مجلس لایحه رد شد و رای نیاورد.
-اِشکالات لایحه، در آن حد نبود ولی بالاخره برخی نمایندگان مجلس، نظر داشته اند و نمایندگان دیگر هم پیشنهادهایی داشته اند. قرار شد دولت این پیشنهادها را لحاظ کند و در لایحه اصلاحیه، آنها را لحاظ کرده است.
*دولت تاکید بر این دارد که می تواند روزانه دو میلیون و 300 هزار بشکه نفت صادر کند. نمایندگان مجلس در مقابل می گفتند با شرایطی که وجود دارد نمی توان صادرات را به سرعت به آن حد رساند. به هر حال نظر دولت که از این موضوع برنگشته است؟
-اتفاقاً دولت این موضوع را لحاظ کرده و در لایحه اصلاحیه دیده است یعنی یک مقدار رقم آن را واقعی تر آورده است.
*مجلس اعتقاد داشت که حداکثر امکان صادرات یک و نیم میلیون بشکه در روز وجود دارد.
-حالا باید ببینیم دولت دقیقاً چه می گوید. در مجموع، این لایحه اصلاحیه، واقعی تر است.
*در لایحه بودجه اولیه که دولت تقدیم مجلس کرد سقف بودجه عمومی 841 هزار میلیارد تومان بود. الان و در لایحه اصلاحیه بودجه، دولت آن را به 854 هزار میلیارد تومان افزایش داده است. آیا شما به عنوان نماینده از این مقدار افزایش رضایت دارید؟
-در زمان بررسی لایحه بودجه، سقف بودجه در کمیسیون تلفیق مجلس، بالاتر رفته بود یعنی دولت در لایحه اولیه ای که داده بود برخی موارد را ندیده بود و نماینده دولت پیشنهاد داد که کمیسیون تلفیق، آنها را در نظر بگیرد.
در حال حاضر و با لایحه اصلاحیه، تغییراتی ایجاد شده و مواردی که اصلاح شده، تقریباً معقول تر و منطقی تر است. این طور که مشخص است آن چیزی که مجلس، در نظر داشت تقریباً دولت آن را لحاظ کرده است.
*کمیسیون تلفیق سقف بودجه را از 841 هزار میلیارد به بیش از هزار هزار میلیارد افزایش داد...
-الان و با این لایحه اصلاحیه، کمیسیون تلفیق مجلس باید لایحه را بررسی کند و ببیند چطور می شود.
*بالاخره دولت در لایحه اصلاحیه، سقف بودجه را نزدیک به همان 841 هزار میلیارد تومان در لایحه اولیه آورده است و 854 هزار میلیارد تومان ذکر کرده است و نه هزار هزار میلیارد تومان که شما می گوید کمیسیون تلفقیق با نظر دولت افزایش داد.
-برخی اصلاحات در لایحه بودجه انجام شده و اعداد و ارقام بودجه، واقعی تر شده. با بررسی هایی که در مجلس، در مورد لایحه اصلاحیه انجام می شود به این نتیجه خواهیم رسید که آیا این اصلاحیه، مورد قبول مجلس هست یا نه.
آن چیزی که من در لایحه اصلاحیه دیدم این است که اصلاحاتی در لایحه اولیه صورت گرفته است یعنی در حوزه منابع بودجه، میزان نفتی که باید صادر شود و اعداد و ارقامی که در رابطه با هزینه وجود دارد، دولت تغییراتی ایجاد کرده است.
*اگر کمیسیون تلفیق مجلس در زمان بررسی لایحه، سقف بودجه را با نظر دولت به بالای هزار هزار میلیارد تومان رسانده، چطور دولت رقم 854 هزار میلیارد تومان را به عنوان سقف بودجه آورده است که نزدیک به سقف 841 هزار میلیارد تومان لایحه اولیه است؟
-ما باید ببینیم عدد و رقم ها چگونه اصلاح شده و چگونه اصلاحات در لایحه انجام شده.
*اعتبارات هزینه ای در لایحه بودجه اولیه 637 هزار میلیارد تومان بود. الان در لایحه اصلاحیه اعتبارات هزینه ای به 652 هزار میلیارد تومان افزایش داده شد. حدود 20 هزار میلیارد تومان در بخش هزینه ای افزایش اتفاق افتاده است.
آیا افزایش اعتبارات هزینه ای، مورد پسند مجلس است؟
-حتماً جایی را دیده اند که ضرورت داشته آن کار انجام شود و منابع آن را پیش بینی کرده اند. چون در نهایت اختلاف ها باید به هم نزدیک شود.
*اعتبارات تملک دارایی که در لایحه اولیه 104 هزار میلیارد تومان بود، در لایحه اصلاحیه به 109 هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است. آیا مجلس تاکید دارد که بودجه عمرانی فقط تا این حد افزایش پیدا کند یا این که امکان افزایش بیش تر هم وجود دارد؟
-در نهایت ما باید ببینیم کمیسیون تلفیق و مجلس چه نظری دارند.
*دولت باز همان مقدار 25 درصد افزایش حقوق کارکنان دولت را در این لایحه اصلاحیه آورده است. آیا با این مقدار افزایش حقوق، ما باید انتظار یک تورم 25 درصدی در سال 1400 داشته باشیم؟
-ما در نهایت، تورم داریم وهمیشه هم در سال های گذشته تورم داشته ایم ولی مقدار تورم چندان مشخص نیست. وقتی شاکله بودجه مشخص شود و مباحث بودجه بررسی شود، می توان دقیق تر اظهار نظر کرد.
ما باید لایحه اصلاحیه بودجه را با دقت بررسی کنیم، در مجلس درباره آن صحبت شود و در نهایت نظرات نمایندگان گرفته شود تا ببینیم وضعیت چگونه است.
*آقای روحانی، رئیس جمهور تاکید دارد که نرخ ارز ترجیحی باشد و حذف نشود و می گوید نباید به مردم فشار وارد شود. در حالی که در لایحه اصلاحیه بودجه، این بند آمده که به دولت اجازه داده شود نسبت به تغییر تمام یا بخشی از نرخ ارز ترجیحی اقدام کند و منابع را صرف تامین معیشت مردم کند...
-این همان چیزی است که نظر مجلس بود. مجلس می خواست دست دولت را باز کند که به هر میزان توانست نرخ ارز را پایین بیاورد.
*بالاخره ارز 4200 تومانی که برای واردات کالاهای اساسی اختصاص پیدا می کرد، تکلیف آن چگونه می شود؟
-نظر مجلس این بود که آن ارز 4200 تومانی به کالاهایی مثل دارو اختصاص پیدا کند تا قیمت آنها افزایش پیدا نکند ولی در راهکار و شیوه پرداخت آن ارز به گروه و افراد، بحث وجود داشت وگرنه حرف دولت و مجلس، یکسان بود.
مجلس هم اعتقاد داشت که باید این سوبسید (یارانه) را داد ولی نحوه و روش این سوبسید دادن، از نظر مجلس فرق می کرد با آن چیزی که دولت در لایحه بودجه پیش بینی کرده بود.
*مجلس نظرش این است که نرخ دلار 17 هزارو 500 تومان شود.
-خیر. مجلس می گفت که دولت، عدد و رقم واقعی را لحاظ کند ولی از آن طرف به کسانی که به دارو و مایحتاج نیاز دارند، کمک شود تا مستقیم به آنها برسد و نه این که کسانی ارز 4200 تومانی را بگیرند و بعد محصول خارجی یا دارو را وارد کرده و با قیمت گران تر عرضه کنند یا اصلاً آن کالاها را در بازار عرضه نکنند.
همه این موارد، روش هایی بود که توسط دولت و مجلس، مطرح می شد ولی مجلس و دولت در مورد نحوه و عمل، اختلاف نظر داشتند.
*اظهار نظرهای مختلفی در خصوص باقی ماندن دلار 4200 تومانی وجود دارد. بالاخره دقیقاً دولت می خواهد آن نرخ دلار 4200 تومانی بماند یا حذف شود؟
-ما همه ساعات روز دوشنبه (27 بهمن) در جلسات مختلف و در حال رفت و آمد به محل این جلسات بودیم و من فقط در مسیر رفت و آمد، کلیات لایحه اصلاحیه را دیده ام.
*دولت در لایحه اصلاحیه آورده است که «به دولت اجازه داده می شود نسبت به تغییر تمام یا بخشی از نرخ ارز ترجیحی اقدام و منابع را صرف تامین معیشت مردم کند». این نظر دولت در لایحه اصلاحیه است.
-این نظر دولت است ولی نمایندگان مجلس هم باید بررسی کنند و نظر بدهند.
به هر حال یک ماه تا آخر سال مانده و لایحه اصلاحیه بودجه به مجلس ارائه شده است. شما فکر می کنید لایحه بودجه سال 1400 در این یک ماه تصویب می شود یا این که کار به بودجه چند دوزادهم می کشد؟
-ما امیدواریم که بودجه تصویب شود ولی نمی شود پیش بینی کرد که چطور می شود. بعضی از نمایندگان مجلس، تصویب بودجه دو دوازدهم و سه دوازدهم را پیشنهاد داده اند. ما در ابتدا باید ببینیم نظرات نمایندگان چگونه است و بعد به خوبی می شود در مورد این سوالات پاسخ داد.
دیدگاه تان را بنویسید