«برد - برد» واقعی

 یکی از اصلی ترین وظایف دستگاه سیاست خارجی تدوین استراتژی کار با کشورهای مختلف و طراحی راهبردهای بلندمدت، میان مدت و کوتاه مدت است.

در ارتباط با این استراتژی طبیعتا کشورهایی که جایگاه مهم تری در عرصه های بین المللی یا فعالیت های منطقه ای یا دوجانبه دارند اولویت می یابند و باید در جهات مختلف طراحی کنیم تا ببینیم در چه زمینه هایی می توانیم از امکانات و توانایی این کشورها استفاده و به چه میزان می توانیم نیاز این کشورها را در روابطی که با هم تعریف می کنیم تامین کنیم.

البته این مساله به این معنا نیست که اگر با چند کشور خاص روابط بلندمدت تعریف کنیم این مساله مانع از همکاری با کشورهای دیگر شود، بلکه برای هر کشور و منطقه ای متناسب با ظرفیت ها و نیازهای کشورمان این همکاری های شکل می گیرد.

در این ارتباط طبیعتا چین یکی از قدرت های بزرگ اقتصادی دنیا است. چین با روندی که طی می کند به زودی قدرت اول اقتصادی دنیا می شود بنابراین طبیعی است که بخواهیم برای همکاری بلندمدت با چنین قدرتی برنامه هایمان را تنظیم کنیم.

بنابراین نکته ای که باید دقت بسیاری درباره آن صورت گیرد محتوای چنین قراردادهایی است. قطعا در چنین قراردادهایی باید همکاری به گونه ای باشد که منافع طرفین را تعریف کند و هر دو طرف احساس رضایت داشته باشند. آمادگی چین برای همکاری بلند مدت با ایران از این جهت قابل ملاحظه است که در شرایطی قرار داریم که برای زیرساخت های بزرگ اقتصادی کشور نیاز به همکاری با قدرت های تاثیرگذار داریم، زیرا آمریکا فشار حداکثری را در دستور کار دارد و کشورهای مختلف را برای عدم همکاری با ایران تحت فشار گذاشته و در زمینه فروش نفت و درآمدهای ارزی کشورمان اختلال به وجود آورده است. بنابراین اگر بتوانیم در همکاری بلندمدت با چین نسبت به فروش نفت خود در مقابل سرمایه گذاری در زیر ساخت های اصلی کشور به توافق برسیم این اتفاق می تواند کاملا توجیه داشته و برای آینده و رشد کشور در زمینه های مختلف محرک خوبی باشد.

البته اگر قرار باشد درآمد حاصله از فروش نفت در قراردادهای بلندمدت در زمینه های جاری کشور صرف شود چنین سرمایه گذاری در بلند مدت به نفع ما نخواهد بود، بنابراین باید در یک چرخش قابل توجه ساختارهای اداری و اقتصادی خود را ترمیم و اصلاح کرده و به سمتی برویم که ضمن تقویت زیر ساخت ها، زمینه را برای تقویت بخش خصوصی فراهم کنیم.

از سوی دیگر باید در نظر داشته باشیم که ذخایر نفت و گاز ما به بازسازی و هزینه کردن احتیاج دارد در غیر این صورت دچار مشکلات جدی خواهد شد. بنابراین یک زاویه از این همکاری ها با چین می تواند سرمایه گذاری در بخش نگهداری و ترمیم این حوزه ها باشد.

اگر ما بتوانیم در جهت تامین زیر ساخت های بزرگ اقتصادی کشور و فروش تضمینی نفت با چین همکاری دو طرفه ای داشته باشیم این موضوع اقدام مفیدی است و چنین گام هایی را نیز می توانیم در ارتباط با برخی کشورهای دیگر از جمله روسیه، هند، ژاپن، کره و کشورهای اروپایی و حتی برخی کشورهای آمریکای لاتین نیز برداریم.

موضوع دیگر مربوط به نگرانی های آمریکا از همکاری ها میان ایران و چین است؛  این نگرانی ها قابل درک است چرا که آنها از یکطرف به دنبال فشار بر ایران و محدود کردن منابع ارزی ما هستند و اگر احساس کنند در برخی قراردادها تحریم های آنها خنثی می شود عصبانی می شوند.

همین مقامات آمریکایی با دولت چین هم مشکل دارند و می ترسند که چین به عنوان قدرت اول اقتصادی آینده جهان جای آنها را تنگ کند.

در مجموع تاکید می کنم باید براساس منافع ملی، مقامات کشور بر محتوای این نوع همکاری ها نظارت داشته باشند و مطمئن باشیم که منافع کشورمان از طریق این همکاری ها تامین خواهد شد.

جام جم -  رامین مهمانپرست (سخنگوی اسبق وزارت خارجه)