چاره نجات ما این است

احسان محمدی- همه می‌خواهیم به فرد بهتری تبدیل شویم. بسیار بعید است که کسی را بشود پیدا کرد که بگوید برنامه‌ام امسال این است که فرد بدتری در زندگی شخصی و اجتماعی شوم! اما در این روزها که زندگی خیلی مهربان نیست باید چکار کرد؟

خیلی‌ها دنبال نسخه می‌گردند. نسخه‌ای که به عنوان نقشه راه (Road Map) جلوی چشم‌شان بگذارند و  بر اساس آن به سوی موفقیت پیش بروند. اما آیا می‌شود با توجه به تفاوت‌های ذاتی و پیچیدگی‌های روحی همه انسان‌ها با هم، «یک نسخه واحد» نوشت؟ نسخه‌ای که برای یک نفر «درمان» به همراه می‌آورد ممکن است باعث «درد» در دیگری شود. چنین چیزی وجود ندارد و دنبال آن نگردید.

درک می‌کنیم که شرایط اقتصادی کشور خوب نیست، می‌فهمیم مدیران آنقدر گرفتار چاه‌های متعدد هستند که وقتی برای چاله‌های ما ندارند، می‌دانیم که گاهی حس رهاشدن و بی‌پناهی داریم، در جریان هستیم که الگوهای فرهنگی که مدیران و مسئولان نهادهای مسئول کشور معرفی می‌کنند در بیشتر اوقات با آنچه در بطن جامعه وجود دارد هم خون و همخوان نیست، برای همین یا عموماً با مقاومت همراه می‌شود یا تنها روی کاغذها و دستورالعمل ها باقی می‌ماند، برای مردم آب ندارد اما احتمالاً برای آن نهادها «نان» دارد.

پس چه باید کرد؟ آیا قرار است معجزه‌گری از راه برسد و مشکلات شخصی ما در خانه و محله و کشور را حل کند؟ تجربه این سالها به ما چه می‌گوید؟ به شخصه اعتقاد دارم تعویض دولت‌ها گرچه موثر است اما تا زمانی که باورهای ما تغییر نکند تنها یک پوست‌اندازی ظاهری هستند. به مفاهیمی مثل توسعه از بالا و پائین هم آشنا هستم به همین خاطر معتقدم که تنها یک توسعه واقعی، عمیق، اثرگذار و کاربردی وجود دارد و آن هم «توسعه فردی» است.

امسال را سال «توسعه فردی» خودمان بدانیم. برنامه توسعه فردی (Individual Development Plan) یا آن طور که به اختصار می‌گویند IDP اصطلاحی است که ریشه آن به قرن‌ها پیش برمی‌گردد. موضوع، هیچ پیچیدگی خاصی ندارد همان داستان قدیمی «کجا هستید و می‌خواهید به کجا برسید».

بارها در زندگی‌مان مشابه این برنامه را نوشته‌ایم، گاهی توان‌مان ته کشیده و نیمه‌کاره رها کرده‌ایم و گاهی بعد از رسیدن به اولین هدف ادامه‌اش نداده‌ایم. اما پیش از نوشتن هر برنامه‌ای باید توان فردی را ارتقا داد. با بهترین برنامه نوشته شده از سوی یک فاتح اورست ما نمی‌توانیم این قله را پیش از ارتقای توانمندی‌های فعلی‌مان فتح کنیم.

همیشه گفتن این نکته‌ها آسان تر از اجرایی‌کردن آنهاست. امسال در برنامه کاری‌تان حتماً روی «توسعه فردی» کار کنید. در این مورد هم کتاب هست و هم کارگاه‌های آموزشی برای شناخت ظرفیت‌ها، کاستی‌ها و نیاز به بسط هدفمند توانمندی‌ها.

دریغ نکنید و منتظر هیچ کس نمانید. یکی از مهمترین توصیه‌ها به کسانی که در معرض ناامیدی هستند این است که «چیزی» یاد بگیرید. یادگیری، امید به زندگی را افزایش می دهد. در خصوص توسعه فردی، جستجو کنید و بخوانید. در کارگاه‌های آموزشی شرکت کنید و خودتان را بالا بکشید. در عصر حاضر «توانمندی‌های جانبی» بیش از مدرک و دانشگاه به کار می‌آید.