در گذشته روزانه حدود 9 هزار تن زباله در تهران تولید می‌شد که این زباله مربوط به شهرهای اطراف، شهرک‌ها و همچنین زباله‌های خانگی و تجاری بود، همه زباله‌ها جمع و به مرکز آرادکوه در جنوب تهران منتقل می‌شد.
بخشی از این زباله‌ها شامل زباله‌های حجیم از جمله لاستیک، الکترونیک، چوب و سرشاخه بود که در حال جاضر دیگر این پسماندهای حجیم به آرادکوه برای دفن منتقل نمی‌شوند و آنها را به مرکزی در منطقه 18 شهر تهران برای بازیافت منتقل می‌کنند.
همچنین 400 تا 500 تن زباله‌هایی که روزانه جمع‌آوری و به مرکز آرادکوه منتقل می‌شد، برای شهرهای اطراف بود که در حال حاضر این بخش حذف شده است و همچنین زباله‌های حجیم که روزانه 800 تا 900 تن بود دیگر به آرادکوه نمی‌روند.
در حال حاضر با توجه به اقداماتی که برای پسماند حجیم و زباله‌های شهرهای اطراف رخ داده و همچنین بخشی از زباله ها که در مبدا تفکیک می شود، میزان زباله در تهران به حدود 4 هزار و 900 تا 5 هزار و 100 تن در روز رسیده است.
کاهش 40 درصدی تولید زباله نشان‌دهنده وضعیت مردم است
اما محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران چندی پیش اعلام کرد که کاهش 40 درصدی تولید زباله نشان‌دهنده وضعیت مردم است. از نظر اقتصادی، وضعیت مناسبی نداریم. قیمت ارز بیش از 7 برابر شده و ارزش پول ملی 85 درصد کاهش یافته و تورم 300 درصدی را تجربه کرده‌ایم. آثار کاهش مصرف را در کاهش 40 درصدی تولید زباله می‌بینیم که نشان‌دهنده وضعیت معیشت مردم است. 7 دهم جامعه درگیر رفع نیازهای روزانه هستند. 5 دهم زیر خط فقر و 3 دهم زیر خط فقر مطلق است و خانواده‌های فاقد مسکن به حاشیه شهرها مهاجرت کرده‌اند.
با توجه به اینکه مدیران شهری بارها اعلام کردند که کاهش زباله به دلیل برخی اقدامات بوده است و نه کوچک شدن سفره مردم، با صدرالدین علیپور مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری تهران به گفت‌وگو نشستیم.
محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران معتقد است که کاهش زباله‌ها در شهر نشانه کوچک شدن سفره مردم است. با توجه به اینکه شما روزانه وضعیت زباله‌های شهر را رصد می‌کنید و آمارهای متعددی در خصوص انواع زباله‌ها دارید، در این باره توضیح می‌دهید که آیا کم شدن زباله ارتباط مستقیم به کوچک شدن سفره‌های مردم دارد؟
در سازمان مدیریت پسماند کار ما جمع‌آوری زباله است/آمار و ارقام کاهش زباله را داریم
در خصوص موضوعات زباله باید بگویم که یکسری اقدامات در بخش زباله‌های حجیم صورت گرفته است. آمارها و ارقام‌ها در این زمینه وجود دارد. آقای هاشمی هم نظر خودشان را اعلام کردند و حتما آمار و ارقام خودشان را دارند، اما در سازمان مدیریت پسماند ما مسئولیتی در زمینه سفره مردم نداریم و کار ما جمع‌آوری زباله، دفن و همچنین بازیافت زباله‌هاست و آمار و ارقام روزانه ما در خصوص کاهش زباله کاملاً مشخص است.
اقداماتی که باعث کاهش تولید زباله شد/ بازیافت پسماندهای حجیم
ابتدا اینکه ما اقداماتی در خصوص پسماندهای حجیم انجام داده‌ایم که دیگر پسماندهای حجیم برای دفن به آرادکوه نمی‌روند. همچنین سرشاخه‌ها و پسماندهای الکترونیک هم جداگانه بازیافت می‌شوند. اقداماتی هم در خصوص تفکیک از مبدأ صورت گرفته و ما غرف بازیافت را در سطح تهران ایجاد کرده‌ایم، این در حالی است که چندی قبل تمام زباله‌ها به آرادکوه می‌رفت.
افزایش استفاده از لوازم یکبار مصرف و ماسک با توجه به شیوع کرونا/ورود ممنوع پسماندهای حجیم به آراد کوه
اما از سوی دیگر، در یک‌سال اخیر ما شیوع کرونا را داشتیم که به شدت مصرف لوازم یکبار مصرف و ماسک افزایش پیدا کرده است که می‌توان تمام اینها را آنالیز کرد. اما ما پسماندهای حجیم را دیگر به آرادکوه نمی‌بریم و همین امر، بخش عمده‌ای از میزان پسماند را کاهش داده است که کاملا قابل اندازه‌گیری است و مدیران می‌توانند در این زمینه مراجعه کرده و ما تمام آمار و ارقام را به آنها بدهیم.
روزانه به 5 هزار و 600 تن زباله تولید می شود
ما قبلا حدود 7 هزار و 500 تن زباله داشتیم که در حال حاضر به 5 هزار و 600 تن رسیده است. ما براساس شعار کاهش پسماند حرکت کرده‌ایم و اعتقاد داریم که میزان زباله کاهش پیدا کرده است. بخش عمده‌ای از پسماندهای حجیم در حال حاضر دفن نمی‌شود و در حال بازیافت است.
توضیح می‌دهید که پسماندهای حجیم در منطقه 18 شهر تهران چطور بازیافت می‌شوند؟
شاخه‌ها و سرشاخه‌ها برای صنایع چوب تبدیل به چیپس می افتند/ برای پسماندهای الکترونیک هم در 26 نقطه شهر غرفه زده‌ایم
همین جا نکته‌ای را بگویم که ما دیگر پسماند حجیم را دفن نمی‌کنیم. شاخه‌ها و سرشاخه‌ه برای صنایع چوب تبدیل به چیپس می‌شوند و برای پسماندهای الکترونیک هم در 26 نقطه شهر غرفه زده‌ایم که شهروندان می‌تواند پسماندهای خود را تحویل دهند و پیمانکاران هم آنها را بازیافت می‌کنند. ما هم برای بخش شاخه‌ها و سرشاخه‌ها و هم پسماندهای الکترونیک، پیمانکار داریم.
چیزی که تا دیروز برای ما هزینه بود، حال به درآمدزایی رسیده است
چیزی که تا دیروز برای ما هزینه بود، حال به درآمدزایی رسیده است. تا دیروز زباله‌های حجیم را با صرف هزینه دفن می‌کردیم، اما حالا از همین زباله‌ها درآمدزایی می‌کنیم، چرا که آنها بازیافت می‌شوند. در نتیجه بخشی از زباله‌های ما بدین ترتیب کاهش می‌یابند.
چقدر درآمد از پسماندهای حجیم دارید؟
به هر صورت عدد آن با توجه به اینکه قبلاً برای ما هزینه بوده قابل قبول است، اما در حال حاضر ما به درآمدزایی رسیده‌ایم. از سوی دیگر، موضوع دفن پسماندهای حجیم و تأثیر آن بر محیط زیست را هم باید درنظر گرفت. در حال حاضر که این پسماندها دفن نمی‌شوند، دیگر اثرات سمی هم ندارند و ما از آنها هم کسب درآمد می‌کنیم. در این دوره با برنامه‌ای مشخص و یک الگوی ثابت و با مشارکت مردم در حال تفکیک زباله از مبدأ هستیم. در همه جای دنیا با این روش‌ها تفکیک زباله از مبدأ انجام می‌شود. حتی در کشورهای خارجی برای افرادی که در این زمینه همراهی نمی‌کنند، جرائمی هم درنظر گرفته شده است.
این طرح در دنیا اجرا می‌شود و ما هم آن را با توجه به شرایط خودمان اجرایی کرده‌ایم. نهادهایی مثل شورا از این طرح که الگوی جهانی دارد، باید حمایت کنند. اینکه ما خودمان در مجموعه شهری اصرار کنیم که اتفاقاتی که رخ داده دیده نشود، باعث دلسردی متخصصین داخلی می‌شود. یک تیم تخصصی بر روی بحث تفکیک زباله از مبدأ کار می‌کند، موضوعی که 40 تا 50 سال است برایش کاری نشده و رها شده، حال قرار است در مدار اجرا قرار گیرد. البته ما نیازمند زیرساخت‌هایی در این زمینه هستیم و باید سیستم جریمه برای کسانی که به تعهداتشان در این زمینه عمل نمی‌کنند اجرایی شود.
در حوزه خاک و نخاله توضیح دهید که چقدر بازیافت صورت گرفته است؟ این در حالی است که کوه‌هایی از خاک و نخاله در اطراف تهران وجود داشت.
خاک و نخاله را تبدیل به شن و ماسه می‌کنیم
در حوزه خاک و نخاله از 2 هزار و 700 تن به 10 هزار تن خاک و نخاله‌ای رسیده‌ایم و خاک و نخاله را تبدیل به شن و ماسه می‌کنیم و در همین زمینه نیز اقدامات خوبی صورت گرفته است.
قرار بود در حوزه پسماند هوشمندسازی‌هایی رخ دهد و حتی ماشین‌های زباله نیز مورد رصد قرار گیرند، در این باره توضیح می‌دهید؟
چند اپلیکیشن برای جمع‌آوری پسماند/استقبال مردم
در واقع هوشمندسازی صورت گرفته است. ما خودروها را رصد می‌کنیم، حتی سیستم کارگری هم در این زمینه دیده شده است. ماشین‌آلات، ماشین‌های برف‌روبی همه در سامانه جامع رصد می‌شوند. این در حالی است که قبلا این امر رخ نداده بود. ما از چند اپلیکیشن برای جمع‌آوری پسماند استفاده می‌کنیم. در سه منطقه این اپلیکیشن‌ها راه‌اندازی شده و مردم استقبال خوبی کرده‌اند. اینکه برخی اصرار دارند اقدامات دیده نشود باعث دلسردی می‌شود.
با توجه به اینکه شما به موضوع کرونا اشاره کردید و اینکه تعداد زیادی ماسک در این ایام استفاده می‌شود، توضیح دهید که سرنوشت این ماسک‌ها چه می‌شود؟
تمامی ماسک های مصرفی دفن می شود/ شنبه‌های بدون پسماند
ما هر چقدر تفکیک مبدأ را بیشتر کنیم موفق‌تر خواهیم بود. بهتر است که شهروندان زباله‌های خشک خود را جمع کنند و در شنبه‌های بدون پسماند آن را تحویل دهند. تمامی ماسک‌های مصرفی را دفن می‌کنیم و خطری برای شهروندان ندارد، البته در تمام کشورها نیز همین کار را انجام می‌دهند.
با توجه به شیوع کرونا، میزان زباله‌های بیمارستانی در تهران چقدر افزایش پیدا کرده است؟
افزایش 50 تنی تولید زباله بیمارستانی با شیوع کرونا/40 خودرو برای جمع آوری زباله بیمارستانی
در گذشته میزان تولید روزانه زباله‌های بیمارستانی 60 تا 70 تن بوده است، اما در حال حاضر در برخی روزها به 100 تا 120 تن هم رسیده است. در حوزه پسماندهای بیمارستانی اتفاقات خوبی رخ داده است و ما 40 خودروی استاندارد در این زمینه که مجهز به GPS است تهیه کرده‌ایم و دیگر خونابه از این خودروها جاری نمی‌شود. ما توسط سامانه مانیتورینگ تمامی مراحل را رصد می‌کنیم تا مشکلی رخ ندهد. ما حتی در زمینه کرونا یک شهید سلامت هم داشتیم که این همکار ما بر اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست داد. همین جا دوباره تأکید می‌کنم که شهرداری تهران در حوزه پسماندهای پزشکی تعهدی ندارد، اما ما برای سلامت شهروندان این اقدامات را انجام می‌دهیم و حتی پیمانکاران تخصصی در این زمینه گرفته‌ایم.
شهرداری تهران سالانه چقدر هزینه برای جمع‌آوری زباله‌های بیمارستانی انجام می‌دهد؟
براساس قانون، وزارت بهداشت متولی زباله‌های بیمارستانی است.
شهرداری تهران به ازای هر کیلو پسماند پزشکی چقدر از وزارت بهداشت دریافت می‌کند؟
1400 تومان برای هر کیلو زباله بیمارستانی از وزارت بهداشت می گیریم
با توجه به هزینه‌هایی که پیمانکاران انجام می‌دهند تا نزدیک به 6 تا 7 میلیارد هم خودمان هزینه می‌کنیم تا بتوانیم این زباله‌ها را جمع‌آوری و دفن کنیم. ما به ازای هر کیلو پسماند پزشکی با توجه به افزایش قیمت، 1400 تومان دریافت می‌کنیم، اما در بسیاری از شهرهای کشور فقط برای جمع‌آوری، 2500 تومان برای هر کیلو پسماند پزشکی دریافت می‌کنند، اما ما با همان 1400 تومان هم جمع‌آوری و هم دفن انجام می‌دهیم.
در خصوص کاهش زباله‌ها توضیح بیشتری می‌دهید؟
ما به صورت روزانه زباله‌ها را جمع‌آوری می‌کنیم. روند مصرف مشخص است و ما کاهش تولید زباله داشته‌ایم و تقریبا بیش از 2 هزار تن زباله‌های ما کاهش یافته است و با یک ارتباط جامع‌شناسانه به این نتیجه می‌رسیم که با اقدامات صورت گرفته، میزان زباله کاهش یافته است نه به خاطر کوچک شدن سفره مردم. قبلا بخشی از زباله‌ها دفن می‌شد، اما در حال حاضر این امر رخ نمی‌دهد و بازیافت شده و ما از آنها درآمدزایی می‌کنیم و همچنین کمپوست هم کیفیتش بالا رفته و در سطح شهر و مناطق تهران از آن استفاده می‌شود.
چه زمان شهرداری تهران در بخش دفن زباله به صفر می‌رسد و ما دیگر زباله‌ای را دفن نخواهیم کرد، در این زمینه توضیح می‌دهید؟
ما اگر ظرفیت زباله‌سوز را بالا ببریم و به هزار تن در روز برسانیم و همچنین میزان کمپوست را افزایش دهیم، تقریبا می‌توانیم به وضعیت ایده‌الی برسیم. اگر ما زباله‌سوز داشته باشیم و از ریجکتری‌ها هم بتوانیم تولید سوخت کنیم و به درآمدزایی برسیم، اتفاقات خوبی رخ داده است. ما طرح کاپ را در شش مرحله تلاش برای تفکیک از مبدأ زباله، تغییر در ایستگاه‌های میانی و همچنین بالا بردن کیفیت کمپوست و... را اجرا کرده‌ایم.
سالهاست که مدیران وعده خرید دستگاه زباله‌سوز را می‌دهند، اما این امر رخ نداده است، در خصوص موانع در این زمینه توضیح می‌دهید؟
ما باید بتوانیم از زباله‌سوز برق تولید کنیم و قیمت برق کاهش پیدا کرد. همچنین با چند برابر شدن نرخ ارز، با توجه به اینکه باید برای زباله‌سوز وام‌های خارجی دریافت شود، قدری کار به تأخیر افتاد. ما باید بتوانیم برق تولید کنیم که پیمانکار بتواند اقساط خود را پرداخت کند، چون در توان شهرداری صرف هزینه‌های زیاد نیست و باید محل فروش برق تأمین شود. در حال حاضر قیمت برق بالا رفته است و به 1100 تومان رسیده است. ما می‌توانیم با ریجکتری‌های زباله روزانه 13 مگاوات برق تولید کنیم و رقم آن قابل توجه خواهد بود و در حال حاضر سرمایه‌گذاران رغبت بیشتری برای این کار دارند. چند شرکت سرمایه‌گذاری به میدان آمدند، اما یکی از شرکت‌هایی که قبلا هم چند زباله‌سوز راه‌اندازی کرده وارد شده است، حال باید ببینیم کار به کجا می‌رسد؟
از چه زمان کار عملیاتی می‌شود؟
احتمالاً مقدمات کار در این دوره انجام، قراردادها بسته و کار آغاز می‌شود، ما یک پروسه تقریباً دو ساله نیاز داریم. بهتر است که ما در بحث مدیریت پسماند، زباله را سیاسی نکنیم. اظهارنظرهایمان را در موضوع سیاسی به بحث پسماندن نکشانیم. بهتر است که مجلس، شهرداری و محیط زیست همه به میدان بیایند و در زمینه پسماند کمک کنند. ما نیاز به راهنمایی و مشورت هم داریم. مدیران به جای اینکه ما را دلسرد کنند، به ما کمک کنند. ما در این دوره برای اولین‌بار طرح جامع پسماند را نوشته‌ایم. مطالعات زیادی برای آن صورت گرفت. کار در شهرداری تمام شده است و منتظر تصویب هستیم و با طرح جامع، ما دیگر یک الگوی مشخص برای کارها داریم.
دیدگاه تان را بنویسید