نکات کلیدی برای کوددهی صحیح و اصولی در کشاورزی

درختان در باغات علاوه بر مراقبت‌های رایج مانند هرس و آبیاری نیاز به کوددهی مناسب نیز دارند زیرا استفاده صحیح از کود می‌تواند به رشد بهتر و باروری آنها کمک کند اما توجه به مقدار و زمان کوددهی بسیار مهم است. کوددهی نادرست ممکن است باعث ضعف درختان و آسیب‌پذیری آنها در برابر آفات شود که در این صورت نیاز به سمپاشی پیدا می‌شود.

درک روش‌های مختلف کوددهی در مزارع و باغات می‌تواند به کاهش اتلاف وقت و انرژی کمک کند و همچنین کوددهی باید به‌گونه‌ای انجام شود که نیازهای غذایی گیاه به‌درستی و در زمان مناسب تأمین شود.

نکته مهم اینکه عواملی مانند نوع کود و گونه گیاه تأثیر زیادی بر روش‌های مناسب کوددهی دارند و انتخاب روش درست از اهمیت بالایی برخوردار است.

اهمیت کوددهی مناسب

بهینه‌سازی مصرف منابع: کوددهی مناسب باعث بهینه‌سازی استفاده از منابع مانند آب، خاک، انرژی و کاهش هزینه‌ها در کشاورزی می‌شود.

تأمین مواد مغذی: کودها منابع اصلی تأمین نیتروژن، فسفر، پتاسیم و سایر عناصر ضروری برای رشد گیاهان هستند.

پیشگیری از کمبود مواد مغذی: استفاده از کودهای مناسب مانند انواع کود گرانول از کمبود مواد مغذی در گیاهان جلوگیری کرده و از بروز مشکلاتی مانند کاهش رشد یا بیماری‌ها پیشگیری می‌کند.

افزایش کیفیت محصولات: کوددهی مناسب موجب رشد بهتر گیاهان و افزایش تولید و کیفیت محصولات که در نهایت به افزایش درآمد کشاورزان می‌انجامد.

بهبود کیفیت محصولات: مواد مغذی موجود در کودها به بهبود ویژگی‌های فیزیکی و کیفیت محصولات کشاورزی کمک می‌کنند.

حفاظت از محیط‌زیست: مصرف صحیح کودها از آلودگی محیط زیست و منابع آب به مواد شیمیایی جلوگیری می‌کند.

نحو و روش کود دادن به درخت

چالکود

روش چالکود یکی از بهترین روش‌های کوددهی در باغات است که به ویژه برای استفاده از کودهای جامد مناسب می‌باشد. در این روش خرید کود چالکود با کیفیت اهمیت ویژه ای دارد و به این شکل که در فصل پاییز و زمستان چاله‌هایی در انتهای سایه‌انداز درختان حفر شده و با کودهای دامی و شیمیایی مخصوص و مناسب پر می‌شوند که این فرآیند باعث ایجاد محیطی مناسب برای جذب مواد مغذی توسط ریشه‌ها در طول زمستان شده و در فصل بهار منجر به گلدهی و ثمردهی درختان می‌شود و این روش به رشد متعادل درخت کمک می‌کند.

در این روش چندین چاله به ابعاد ۴۰×۵۰ سانتی‌متر دور درخت حفر می‌شود که تعداد آن‌ها بسته به اندازه درخت بین ۲ تا ۵ عدد متغیر است و زمان مناسب برای این نوع کوددهی همانطور که بیان شد اواخر زمستان است.

روش پخش سطحی

روش کوددهی سطحی که در گذشته طرفداران زیادی داشت شامل پاشیدن یکنواخت کود بر روی سطح زمین است که سپس با آبیاری جذب خاک می‌شود. در این شیوه کود پیش از کاشت به طور یکنواخت در سطح مزرعه پخش و سپس با شخم یا دیسک سطحی با خاک مخلوط می‌شود.

این روش بیشتر برای کودهای محلول در آب مانند نیتروژن استفاده می‌شود اما در خاک‌های قلیایی یا هوای گرم احتمال هدررفت آمونیاک وجود دارد. کوددهی سطحی برای تأمین فسفر و پتاسیم مناسب نیست و معمولاً در مواقعی که بذر گیاه نیز سطحی پخش می‌شود استفاده می‌شود.

محلول پاشی

محلول پاشی به پاشیدن محلول‌های کودی حاوی مواد مغذی بر روی شاخ و برگ گیاهان اشاره دارد که باعث جذب سریع عناصر غذایی توسط برگ‌ها می‌شود. این روش معمولاً برای ریزمغذی‌ها مانند آهن، مس، بور، روی و منگنز استفاده می‌شود و گاهی با حشره‌کش‌ها ترکیب می‌شود و برای جلوگیری از آسیب به برگ‌ها باید غلظت محلول به دقت کنترل شود.

مزیت اصلی محلول پاشی جذب سریع و برطرف کردن کمبودهای غذایی است اما معایب آن نیز احتمال ایجاد سمی شدن، هزینه بالا و محدودیت در استفاده و تکرار عملیات است.

کوددهی با آبیاری

در این روش کودهای محلول در آب از طریق سیستم آبیاری مواد مغذی را به خاک منتقل می‌کند. در این روش مواد غذایی به‌طور یکنواخت در منطقه مرطوب ریشه پخش می‌شود که باعث افزایش کارایی کوددهی و کاهش مصرف آن می‌گردد.

این روش مزایای زیادی از جمله کاهش هزینه‌ها، کاهش آلودگی آب‌های زیرزمینی و کاهش آبشویی کود دارد. این روش کودهای مایع یا جامدی که به‌طور کامل در آب حل می‌شوند قابل استفاده است با این حال استفاده همزمان برخی کودها ممکن است منجر به تشکیل رسوب و کاهش دسترسی گیاه به مواد غذایی شود و از مزایای این روش می‌توان به راندمان بالا و از معایب آن به نیاز به تجهیزات و احتمال تشکیل رسوب اشاره کرد.

زمان مناسب کوددهی:

کود دهی درختان میوه در زمستان:

درختان میوه در زمستان به دلیل خوابیدن نیاز کمتری به مواد مغذی دارند اما برخی کشاورزان برای بهبود کیفیت خاک و تقویت ریشه‌ها در این فصل از کودهای آلی یا کودهای دارای مواد مغذی کم‌مصرف استفاده می‌کنند زیرا این کار می‌تواند به حفظ سلامت درختان و بهبود رشد در فصل بعدی کمک کند.

زمان کود دهی در پاییز:

کوددهی در پاییز بعد از برداشت میوه‌ها و زمانی که درختان وارد دوره استراحت می‌شوند انجام می‌شود که این زمان به گیاهان کمک می‌کند تا انرژی کافی برای رشد در فصل بهار را ذخیره کرده و خاک نیز مواد مغذی مورد نیاز را برای رشد مجدد درختان فراهم کند.

برنامه کود دهی درختان میوه:

برنامه کوددهی درختان میوه باید بر اساس نیازهای خاص هر درخت تنظیم شود.

معمولاً کوددهی به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود:

در اوایل بهار برای تقویت رشد و در پاییز برای تقویت خاک و آماده‌سازی درختان برای زمستان.

در این برنامه باید به نوع خاک، سن درخت، شرایط محیطی و نوع کود مصرفی توجه شود.

بهترین روش کوددهی

انتخاب بهترین روش کود دهی بستگی به عواملی مانند نوع گیاه، ویژگی‌های خاک، شرایط آب و هوایی، تجهیزات موجود و اهداف کشاورزی دارد. برخی گیاهان مانند درختان زیتون، خرما یا آلوئه‌ورا نیاز به کودهای خاص دارند که در تأمین نیازهای غذایی آن‌ها مؤثرتر است.

زمان مناسب برای کوددهی معمولاً در بهار قبل از شروع رشد و در پاییز پس از برداشت میوه‌ها است و با مطالعه مزایا و معایب هر روش و بررسی شرایط موجود می‌توان روش مناسب برای گیاهان و درختان خود را انتخاب کرد.

اصول کوددهی

کوددهی در کشاورزی برای تأمین نیازهای غذایی گیاهان و افزایش بهره‌وری محصولات نقش اساسی دارد. برای استفاده مؤثر از کودها اولین قدم شناسایی دقیق نیازهای غذایی گیاهان است که بسته به نوع گیاه مرحله رشد و شرایط خاک می‌تواند متفاوت باشد.

انتخاب نوع کود مناسب و فرمول آن نیز باید با توجه به ویژگی‌های خاک و نیازهای خاص گیاه صورت گیرد. علاوه بر این زمان‌بندی درست کوددهی در زمان‌های کلیدی رشد مانند دوره تشکیل ریشه یا قبل از گل‌دهی تأثیر زیادی بر جذب مواد مغذی دارد.

انتخاب روش‌های مناسب کوددهی مانند سطحی، قطره‌ای، چالکود یا محلول‌پاشی نیز به بهینه‌سازی استفاده از مواد مغذی کمک می‌کند و همچنین پایش مداوم وضعیت خاک و سلامت گیاه پس از کوددهی ضروری است تا اطمینان حاصل شود که کوددهی به درستی انجام می‌شود و نیازهای گیاه تأمین می‌شود.

منبع: شرکت سرشت نهاده پارس