فیبروم رحم چیست و چه علائمی دارد؟ + نحوه تشخیص و درمان
نوع شایعی از تومورهای خوش‌خیم داخل یا روی بافت رحم رشد می‌کنند که به آنها، فیبروم رحم می‌گویند. در اکثر اوقات، میوم رحم علائم خاصی ندارند.
نوع شایعی از تومورهای خوش‌خیم داخل یا روی بافت رحم رشد می‌کنند که به آنها، فیبروم رحم می‌گویند. در اکثر اوقات، میوم رحم علائم خاصی ندارند. البته گاهی نشانه‌هایی مثل خونریزی شدید قاعدگی، کمردرد، تکرر ادرار و درد در حین رابطه جنسی را باید به‌عنوان علائم فیبروم رحم تلقی کرد. عواملی مثل عفونت، بارداری، ژنتیک، تغییرات هورمونی یا آندومتریوز، معمولا علل ایجاد میوم رحمی یا همان فیبروم هستند. فیبروم‌های کوچک در عضله رحم معمولا نیازی به درمان ندارند و اقداماتی مثل ورزش‌های مناسب برای فیبروم رحم، اصلاح تغذیه یا کاهش استرس، به کنترل آن کمک می‌کنند. هرچند که توده‌های بزرگتر را باید با انواع روش‌های درمان مثل دارو یا جراحی در مسیر بهبود قرار داد. توصیه می‌کنیم که هرچه زودتر، برای درمان به دکتر زنان مراجعه کنید زیرا بدترین اثر پیشرفت این بیماری روی سیستم تولید مثل زنان و ایجاد نازایی است.
فیبروم رحم چیست؟
کیست یا فیبروم‌های رحمی (که لیومیوم نیز نامیده می‌شوند) ضایعاتی هستند که از ماهیچه و بافت ساخته شده‌اند و رو یا در دیواره رحم تشکیل می‌شوند. این تومورها معمولا کیست بدخیم و سرطانی نیستند و خوش‌خیم به‌حساب می‌آیند. فیبروم‌ها شایع‌ترین تومور غیرسرطانی در زنان هستند.
فیبروم یا میوم رحمی می‌تواند علائم مختلفی مانند درد و خونریزی شدید و نامنظم واژن را ایجاد کند. گاهی اوقات، فرد هیچ علامتی ندارد و از داشتن میوم رحم غافل است. درمان فیبروم معمولا به علائم هر بیماری بستگی دارد. فرق فیبروم و تومور در این است که میوم رحم معمولا خوش‌خیم است، اما گاهی اوقات باید تخلیه یا برداشته شود چون شاید منجر به آندومتریوز یا سندرم تخمدان پلی کیستیک شود. در مقابل، تومورها معمولا مجموعه‌های جامدی از بافت هستند و زمانی به‌وجود می‌آیند که سلول‌ها به‌طور غیرقابل کنترلی رشد می‌کنند. این رشد در زمانی رخ می‌دهد که نباید رشد کنند.
فیبروم‌ها، می‌توانند به صورت تکی یا چندتایی به‌وجود بیایند:
- فیبروم تکی؛ فیبروم تکی به معنای وجود تنها یک فیبروم در رحم است. این نوع فیبروم ممکن است اندازه‌های مختلفی داشته باشد و می‌تواند در هر جایی از دیواره رحم رشد کند. فیبروم تکی معمولاً راحت‌تر قابل مدیریت و جراحی است.
- فیبروم چندتایی؛ این فیبروم‌ها می‌توانند در اندازه‌ها و مکان‌های مختلفی در رحم رشد کنند. فیبروم‌های چندتایی می‌توانند علائم بیشتری ایجاد کنند و مدیریت آنها معمولاً پیچیده‌تر است، زیرا ممکن است تأثیر بیشتری بر عملکرد رحم و سایر ارگان‌های نزدیک داشته باشند.
البته فیبروم‌های تکی یا چندتایی، هرکدام دارای انواع مختلفی هستند که در ادامه به آنها، اشاره خواهیم کرد.
چرا فیبروم رحم به وجود می‌آید؟
علت فیبروم رحم تقریبا ناشناخته است، اما متخصصان براین باور هستند که هورمون‌های استروژن و پروژسترون و البته عوامل ژنتیکی در بروز این مشکل نقش دارند. بیشتر فیبروم‌ها در افراد در سنین باروری به‌وجود می‌آیند. مطالعات نشان می‌دهند که فیبروم‌ها زمانی که سطح هورمون‌ها بالاتر است (مانند بارداری) رشد می‌کنند و زمانی که سطح هورمون‌ها پایین است (مانند دوران گذار به یائسگی) کوچک می‌شوند.
چه عواملی احتمال ابتلا به فیبروم رحم را بالا می‌برند؟
از جمله عواملی که احتمال ابتلا به فیبروم رحم را بالا می‌برند، شامل موارد زیر هستند:
- بچه‌دارنشدن
- سابقه خانوادگی فیبروم رحم
- بروز علائم یائسگی
- چاقی و شاخص توده بدنی بالاتر (BMI)
- شروع زودرس قاعدگی (پریود شدن در سنین پایین).
توصیه می‌کنیم که درصورت ابتلا به این بیماری، هرچه زودتر برای درمان اقدام کنید زیرا هر کدام از پیامدهایی که بالاتر از آنها نام بردیم، پروسه درمانی زمان‌بری دارند.
فیبروم رحم چه علائمی دارد؟
معمولا فیبروم‌های کوچک، هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند و به درمان دیگری به جز مشاهده منظم توسط دکتر زنان، نیازی ندارند. در این ویژگی، دقیقا شبیه به کیست تخمدان و علائمش هستند. با این‌حال، فیبروم‌های بزرگتر علائمی ایجاد می‌کنند، مانند:
- درد کمر
- تکرر ادرار
- خونریزی بین قاعدگی
- عدم تعادل هورمونی
- درد هنگام رابطه جنسی
- ترشحات طولانی‌مدت (مزمن) واژن
- ناتوانی در ادرارکردن یا تخلیه کامل مثانه
- یبوست یا احساس فشار روی راست روده
- احساس پری در قسمت پایین شکم / نفخ
- خونریزی بیش از حد یا دردناک در طول قاعدگی
- افزایش اتساع شکم (بزرگ شدن)
طبق اطلاعات یکی از مقالات منتشر شده در NIH، پژوهش مطالعاتی روی ۳۳۵ زن در سنین ۲۴ تا ۴۰ سال انجام شده که براساس نتایج آن، ۷.۸ درصد از آنها بدون این که علائمی داشته باشند، مبتلا به فیبروم رحم بوده‌اند. علائم فیبروم رحم معمولا پس از یائسگی تثبیت می‌شوند یا از بین می‌روند، زیرا سطح هورمون‌ها در بدن کاهش پیدا می‌کند.
متخصص زنان مشکلات مربوط به اندام‌های تناسلی زنانه را تشخیص می‌دهد و درمان می‌کند. این فرد با تمام جنبه‌های سلامت جنسی مانند مراقبت‌های پیشگیرانه، غربالگری سرطان و معاینات فیزیکی سروکار دارد. متخصصان زنان شرایطی را که بر سیستم تولید مثل زنان تأثیر می‌گذارد، تشخیص می‌دهند و درمان می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره اینکه تخصص زنان و زایمان چیست به مجله سلامتی دکتردکتر(https://drdr.ir/) مراجعه نمایید.
انواع فیبروم رحم
انواع مختلفی از فیبروم‌های رحمی بسته به محل قرارگیری و نحوه چسبندگی آنها وجود دارد. انواع میوم رحم را در جدول زیر نام برده‌ایم:
|
فیبروم‌های داخل دیواره (فیبروم‌های اینترامورال) |
در دیواره عضلانی رحم فرو رفته‌اند و شایع‌اند. |
|
فیبروم‌های زیرمخاطی |
در زیر پوشش داخلی رحم رشد می‌کنند. |
|
فیبروم ساب‌سروزال (فیبروم‌های زیرسروزال) |
فیبروم بیرون رحم و زیر پوشش سطح خارجی رحم رشد می‌کند و می‌تواند بسیار بزرگ شود و در لگن رشد کند. |
|
فیبروم‌های ساقه‌دار |
کم‌شایع ترین نوع‌اند، این فیبروم‌ها با ساقه یا ساقه به رحم می‌چسبند. |
توجه! این که با توجه به علائم‌تان، به کدامیک از این فیبروم‌ها مبتلا هستید را باید پزشک زنان تشخیص دهد
فیبروم رحم چه عوارضی دارد؟
فیبروم رحم تقریبا بی‌خطر است اما عوارضی دارد که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد:
- خونریزی غیرطبیعی؛ خونریزی شدید و طولانی در دوره‌های قاعدگی (منوراژی) که با خونریزی بین دوره‌های قاعدگی همراه می‌شود.
- درد لگنی و فشار؛ احساس درد یا فشار در ناحیه لگن یا پایین کمر احساس می‌شود.
- عدم بارداری؛ ممکن است فیبروم‌ها باعث مشکل در باروری یا سقط جنین شوند.
- بزرگ شدن رحم و شکم؛ رشد فیبروم‌ها ممکن است منجر به بزرگ شدن رحم و شکم شود.
- مشکلات ادراری و روده‌ای؛ فشار فیبروم‌ها بر روی مثانه ممکن است باعث تکرر ادرار یا مشکل در تخلیه مثانه شود و فشار بر روی روده ممکن است منجر به یبوست شود.
- درد هنگام رابطه جنسی؛ برخی از زنان ممکن است هنگام رابطه جنسی درد را تجربه کنند.
- کم خونی؛ خونریزی شدید قاعدگی ممکن است به کم‌خونی منجر شود که می‌تواند باعث خستگی و ضعف شود.
با درمان به‌موقع، می‌توان از وقوع این عوارض جلوگیری کرد.
برای درمان فیبروم رحم باید به چه تخصصی مراجعه کرد؟
برای درمان فیبروم رحم، باید به دکتر زنان مراجعه کنید. این متخصصان می‌توانند با توجه به اندازه، تعداد، محل میوم رحم و علائم فیبروم رحم، بهترین روش درمانی را پیشنهاد دهند. مهم است که به این نکته توجه داشته باشید که درمان لیومیوم رحم، اصلا سخت و دشوار نیست و با رعایت دستورات پزشک و حفظ آرامش، می‌توانید به راحتی در مسیر بهبودی قرار بگیرید.
با این حال توصیه می‌کنیم که در صورت داشتن علائمی همچون خونریزی شدید قاعدگی، دوره های قاعدگی طولانی، درد لگن، کمردرد، یبوست، تکرر ادرار، احساس پری یا سنگینی در لگن، هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. مهم‌ترین اقدام پزشک در این راستا، تجویز دارو برای کاهش خونریزی قاعدگی و درد در اثر میوم رحم است.
تشخیص و درمان اختلالات سیستم تولید مثل زنان، مشاوره جنسی و بارداری، تخصص دکتر زنان و زایمان است. از مهم‌ترین وظایف دکتر زنان می‌توان به مراقبت‌های پیش و بعد از زایمان، مراقبت‌های پس از زایمان، مدیریت درد زایمان و مشاوره باروری اشاره کرد. متخصص زنان و زایمان به درمان بیماری‌هایی مثل عفونت‌های زنان، اندومتریوز، پولیپ رحم، فیبروم رحم، پره‌اکلامپسی، سندروم تخمدان پلی‌کیستیک می‌پردازد. در صورت ابتلا به این بیماری‌ها، برای اخذ نوبت دکتر زنان می‌توانید از نوبت دهی دکتر زنان و زایمان در سایت دکتردکتر (https://drdr.ir/) استفاده کنید.