شب صدرالدین عینی | بزرگداشتی برای پدر ادبیات تاجیک

به مناسبت چاپ کتاب­های «اخگر انقلاب»، نوشتۀ صدرالدین عینی، به کوشش آرش ایرانپور و «تاریخ اجتماعی بخارا براساس یادداشت­های عینی»، به کوشش آزیتا همدانی، هفتصد و چهل و هشتمین شب مجلۀ بخارا به بزرگداشت صدرالدین عینی اختصاص یافته است. این نشست در ساعت پنج عصر سه‌شنبه بیست و نهم خرداد ۱۴۰۳ در «خانۀ هنرمندان ایران» برگزار می‌شود.

در شب صدرالدین عینی آقایان دکتر نظام‌الدین زاهدی، سفیر فوق‌العاده و نمایندۀ تام‌الاختیار تاجیکستان در تهران؛ دکتر علی‌اشرف مجتهد شبستری، نخستین سفیر جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان و رئیس انجمن دوستی ایران و تاجیکستان؛ مسعود عرفانیان، پژوهشگر و تاریخ‌نگار؛ آرش ایرانپور، پژوهشگر تاریخ و ادبیّات آسیای مرکزی و محسن فرح‌بر درباره وجوه گوناگون زندگی و اهمیّت نوشته‌های صدرالدین عینی سخنرانی می‌کنند. همچنین استاد سعدی صدری، از سمرقند ازبکستان و دکتر عبدالخالق نبوی، از تاجیکستان پیام تصویری خواهند داد

صدرالدین عینی فرزند سید مراد خواجه و زیورآی در سال ۱۸۷۸م. و یا به قولی دیگر ۱۸۷۵م. در روستای ساکتری در اطراف بخارا به دنیا آمد و در ۱۵ ژوئیۀ سال ۱۹۵۴م. در شهر دوشنبه، چشم از جهان فروبست.

صدرالدین عینی یکی از بزرگ­ترین شاعران، نویسندگان، منتقدان، تاریخ‌نویسان و زبان­شناسان تاجیک است و آثاری در هر یک از این زمینه‌ها پدید آورده که بیشتر آنها نقشی ارزنده­ در تحولات فرهنگی و ادبی ورارود سدۀ بیستم داشته است. وی بنیان­گذار و پیشگام ادبیّات معاصرِ فارسی‌تاجیکی بوده است و ازبک­ها نیز او را یکی از بنیان­گذاران ادبیّات نوین خود می‌دانند، زیرا او به هر دو زبان فارسی و ازبکی اثر آفریده است و در تاجیکستان عنوان والای «قهرمان تاجیکستان» را به او داد‌ه‌اند و او را «استاد» و «پدر ملّت» می‌خوانند. وی به همراه ابوالقاسم لاهوتی برای حفظ و گسترش زبان و ادبیّات فارسی و در راه خودشناسی تاریخی و معنوی و احیای خودآگاهی و هویت ملی تاجیکان ورارود پس از استیلای روس­ها در منطقه کوشش­ها کرد.

صدرالدین عینی از این نظر که برای ایجاد دولت و کشوری برای تاجیکان به نام تاجیکستان مبارزه نموده است، حقِّ بسیار بزرگی بر گردن تاجیکان دارد. چُنان­که نگارش کتاب «نمونه ادبیّات تاجیک» با مقدمه و حروف­چینی ابوالقاسم لاهوتی در مسکو نیز از جمله فعالیّت­های بسیار مهم و سرنوشت‌ساز صدرالدین عینی در مسیر زنده کردن حقوق از دست رفتۀ تاجیکان در منطقۀ ورارود بوده است.

شب صدرالدین عینی در ساعت پنج بعدازظهر سه‌شنبه بیست و نهم خرداد ۱۴۰۳ در خانۀ هنرمندان ایران (به نشانی: خیابان طالقانی، خیابان موسوی شمالی، بوستان هنرمندان، خانۀ هنرمدان ایران، تالار استاد جلیل شهناز) برگزار می‌شود.