معاهده‌ی گندمک؛
دسیسه‌ی استعماری انگلیس در گندمک: زخمی که هنوز التیام نیافته
معاهده‌ای ننگین به نام گندمک، با دستان خائنانه‌ی امیر محمد یعقوب خان، نوه‌ی امیر دوست محمد خان، و سر لوئیس کیوناری، نماینده‌ی سیاسی انگلیس، امضا شد و تاسیس کشوری به نام افغانستان را رقم زد.
در پنجم خرداد سال ۱۲۵۷، تاریکی بر سرزمین ایران سایه افکند. معاهده‌ای ننگین به نام گندمک، با دستان خائنانه‌ی امیر محمد یعقوب خان، نوه‌ی امیر دوست محمد خان، و سر لوئیس کیوناری، نماینده‌ی سیاسی انگلیس، امضا شد و تاسیس کشوری به نام افغانستان را رقم زد.
اما این معاهده، صرفاً تاسیس کشوری جدید نبود، بلکه زخمی عمیق بر پیکره‌ی ایران بود. انگلیس، با جدا کردن بخش‌های مهمی از خاک ایران، از جمله هرات، بلخ و کابلستان، و ضمیمه کردن آنها به افغانستان نوپا، حاکمیت ایران را بر این مناطق به یغما برد.
این جدایی، نه تنها ظلمی آشکار به مردم ایران بود، که تلاشی شوم برای تضعیف قدرت ایران در منطقه محسوب می‌شد. انگلیس، که از حملات مداوم پشتون‌ها به هند تحت استعمار خود به ستوه آمده بود، با این ترفند، پشتون‌ها را به دو بخش تقسیم کرد و نیمی از آنها را در افغانستان و نیمی دیگر را در پاکستان جای داد.
هدف انگلیس از این دسیسه‌ی پلید، ایجاد مانعی بین ایران و هند و جلوگیری از نفوذ ایران در منطقه بود.
اما این طرح شوم، تنها به جدایی سرزمین‌ها ختم نشد. انگلیس با ایجاد اقلیت‌های مصنوعی در افغانستان، بذر نفاق و تفرقه را در این کشور کاشت و زمینه را برای ناامنی و بی‌ثباتی در آن فراهم کرد.
امروزه، پس از گذشت بیش از یک قرن، زخم گندمک هنوز التیام نیافته است. مردم ایران، خاطره‌ی این معاهده‌ی ننگین را هرگز فراموش نکرده‌اند و خواهان بازگشت سرزمین‌های جدا شده به آغوش پرمهر مادری خود هستند.