انواع کبد چرب کدامند و هر کدام چه تفاوتی با هم دارند؟
بیماری کبد چرب غیر الکلی، که اغلب NAFLD نامیده میشود، یک مشکل کبدی است که اغلب در افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند دیده میشود و به معنای تجمع بیش از حد چربی در کبد است.
بیماری کبد چرب غیر الکلی، که اغلب NAFLD نامیده میشود، یک مشکل کبدی است که اغلب در افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند دیده میشود و به معنای تجمع بیش از حد چربی در کبد است.
NAFLDدر سراسر جهان، به ویژه در کشورهای خاورمیانه و غرب، با افزایش تعداد افراد چاق، رایجتر میشود. این شایع ترین شکل بیماری مزمن کبدی است که حدود 25 درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار میدهد. در ایالات متحده، حدود 100 میلیون نفر مبتلا به NAFLD هستند.
برخی از افراد مبتلا به NAFLD ممکن است به استئاتوهپاتیت غیر الکلی مبتلا شوند که NASH نیز نامیده میشود. NASH یک شکل جدی از بیماری کبد چرب است که به دلیل رسوبات چربی در کبد باعث تورم و آسیب کبد میشود.
NASHممکن است بدتر شده و منجر به زخم های جدی کبد، به نام سیروز و حتی سرطان کبد شود. این آسیب مانند آسیب ناشی از مصرف زیاد الکل است.
علل کبد چرب چیست؟
کارشناسان دقیقاً نمیدانند علل کبد چرب چیست یا چرا چربی در برخی از افراد در کبد جمع میشود و در برخی دیگر تجمع نمییابد. آنها همچنین به طور کامل نمی دانند که چرا برخی از آنها به کبد چربNASH تبدیل میشوند. NAFLD و NASHهر دو به موارد زیر مرتبط هستند:
- ژنتیک
- اضافه وزن یا چاقی
- مقاومت به انسولین (زمانی اتفاق میافتد که سلولهای شما در پاسخ به هورمون انسولین، قند مصرف نمیکنند)
- دیابت نوع 2 (که گاهی اوقات قند خون بالا یا هیپرگلیسمی نامیده میشود)
- سطوح بالای چربیها به ویژه تری گلیسیرید در خون
بسیاری از بیماریها و مشکلات سلامتی میتوانند خطر ابتلا به NAFLD را افزایش دهند، از جمله:
- سابقه خانوادگی بیماری کبد چرب یا چاقی
- کمبود هورمون رشد، به این معنی که بدن هورمون کافی برای رشد نمیسازد
- کلسترول بالا
- سطوح بالای تری گلیسیرید در خون
- مقاومت به انسولین
- سندرم متابولیک
- چاقی، به خصوص زمانی که چربی در مرکز کمر باشد
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- آپنه انسدادی خواب
- دیابت نوع 2
- کم کاری تیروئید
- و کم کاری غده هیپوفیز
NASH در این گروه ها بیشتر است:
- افراد بالای 50 سال
- افرادی که عوامل خطر ژنتیکی خاصی دارند
- افراد مبتلا به چاقی
- افراد مبتلا به دیابت یا قند خون بالا
- افرادی که علائم سندرم متابولیک مانند فشار خون بالا، تری گلیسیرید بالا و سایز دور کمر بالایی دارند
همچنین کبد چرب به دو طریق ایجاد میشود:
- بیماری کبد چرب الکلی: بیماری کبد چرب الکلی، همانطور که از نام آن مشخص است، به شدت با مصرف زیاد الکل مرتبط است.
- بیماری کبد چرب غیر الکلی: این امر با مصرف زیاد الکل مرتبط نیست و در اثر چاقی و تغذیه ناسالم به وجود میآید.
انواع کبد چرب کدام است؟
انواع کبد چرب به 3 درجه طبقه بندی می شود:
- درجه 1- هنگامی که 5٪ تا 33٪ چربی در کبد وجود دارد: گرید ۱هنوز خفیف است و علائم شایع آن شامل خستگی، از دست دادن اشتها، گاهی اوقات درد شکمی غیر قابل توضیح است. این علائم هنگام کار بیش از حد، کار برای مدت طولانی و غیره ظاهر میشوند. از آنجایی که علائم واضحی وجود ندارد، بیماری عمدتاً از طریق بررسیهای پزشکی و آزمایش خون تشخیص داده میشود. تشخیص بیماری در این مرحله به درمان سریع، موثر و کاهش عوارض کمک میکند.
- درجه 2- این مرحله با تجمع 34 تا 66 درصد چربی در کبد مشخص میشود: بیماران با علائمی مانند خستگی همراه با بی اشتهایی طولانی مدت، درد شکم یا درد هنگام فشار دادن به ناحیه کبد مراجعه میکنند. هنگامی که این علائم ظاهر میشوند، لازم است برای تشخیص و درمان به موقع به پزشک مراجعه شود.
- درجه 3- این درجه شدید است که در آن بیش از 66 درصد چربی در کبد انباشته میشود: بیماری پیشرفته بیماران علائمی مانند خستگی طولانی مدت، از دست دادن اشتها، زردی پوست، زردی چشم، درد مکرر سمت راست شکم را ایجاد میکند.
کبد چرب اگر به موقع درمان نشود، به راحتی میتواند منجر به عوارضی مانند نارسایی کبد و حتی سرطان کبد شود.
درمان قطعی کبد چرب گرید 2
اگر کاری برای درمان قطعی کبد چرب گرید 2 نکنید، زخم کبد انجام نمیشود و منجر به سیروز کبدی میشود.
سیروز کبدی با علائم زیر همراه است:
- تجمع مایع در ناحیه معده که آسیت نامیده میشود؛
- وریدهای متورم در مری یا واریس مری که میتوانند پاره شوند و خونریزی کنند؛
- گیجی، خواب آلودگی و تکلم نامفهوم که آنسفالوپاتی کبدی نیز نامیده میشود؛
- طحال بیش فعال، که میتواند باعث کمبود پلاکت خون شود؛
- سرطان کبد؛
- نارسایی کبد در مرحله پایانی، یعنی از کار افتادن کبد
به همین دلیل اگر در گریدهای ابتدایی یعنی کبد چرب گرید ۱ و ۲ درمان را آغاز کنید امکان معکوس کردن این بیماری خاموش وجود دارد.
روشهای درمانی کبد چرب گرید 2
برای درمان کبد چرب موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- رژیم غذایی سالم داشته باشید. منظور از رژیم غذایی سالم، رژیمی است که سرشار از میوهها، سبزیجات، غلات کامل و چربی های سالم باشد.
- الکل، قندهای ساده و اندازه سهم را محدود کنید.
- از نوشیدنیهای شیرین مانند نوشابه، نوشیدنیهای ورزشی، آب میوهها و چای شیرین خودداری کنید.
- نوشیدن الکل میتواند به کبد شما آسیب برساند و باید از مصرف آن اجتناب کرد یا آن را به حداقل رساند.
- وزن مناسبی داشته باشید.
- اگر وزن مناسبی دارید، با خوردن یک رژیم غذایی سالم و ورزش برای حفظ آن تلاش کنید.
بسیاری از افراد مبتلا به بیماری کبد چرب تا زمانی که آسیب شدید کبدی رخ ندهد، علائم قابل توجهی را تجربه نمیکنند.
علائم اولیه شامل مواردی مانند درد و خستگی سمت راست بالای شکم میباشد. درمان اولیه برای بیماری کبد چرب ایجاد تغییراتی در سبک زندگی است که سلامت کبد را ارتقا میدهد. این امکان وجود دارد که آسیب ناشی از بیماری کبد چرب زمانی که در مراحل اولیه درمان شود، معکوس شود.