محیط زیست | مازوت‌سوزی
درویش، فعال محیط زیست: ۸ درصد مرده‌زایی جنین در کشور به دلیل آلودگی هواست | هیچ عزمی برای مقابله با آلودگی هوا وجود ندارد | مشتقات گوگرد و سولفات در ترکیب آلاینده‌های هوا به معنای مازوت‌سوزی است
درویش، کنشگر محیط زیست در واکنش به تکذیب مازوت‌سوزی در کشور توسط برخی از مسئولین به دیده‌بان ایران گفت: مازوت‌سوزی را در کشور داریم. وقتی ترکیب آلاینده‌های هوا را ببینید و با مشتقات گوگرد روبرو شوید، بدین معناست که مازوت داریم. مانند این می‌ماند که از شتر می‌پرسند از کجا می‌آیی؟ می‌گوید از حمام کوی تو بعد می‌گوید پیداست از زانوی تو. هوایی که پر از مشتقات سولفات است چگونه ممکن است بدون مازوت باشد؟ اینها را که نمی‌توان کتمان کرد. حال دسترسی‌ها را محدود و محرمانه کرده‌اند. پیشتر هر کسی به راحتی می‌توانست وارد سایت هواشناسی شود و اطلاعات آلودگی هوا را پایش کند اما فکر می‌کنند اگر مثل کبک سر خودشان را در برف کنند و کسی را نبینند بقیه هم آن‌ها را نمی‌بینند.
آلودگی هوا، قصه تکراری این روزهای هر سال است. اگر تا چند سال پیش آلودگی هوا فقط معضل تهران بود، حال چند سالی است که گریبان‌گیر شهرهای دیگری همچون اصفهان، اراک، مشهد و... شده است. افزون بر عوامل متعددی مانند کفیت سوخت و فرسوده بودن خودروها که برای این مشکل ذکر می‌شوند، مازوت‌سوزی دیگر عاملی است که برخی از مسئولان سعی در تکذیب و انکار آن دارند. تنها در شورای شهر تهران مهدی چمران مازوت‌سوزی را تکذیب کرد اما محسن پیرهادی و سوده نجفی آن را تایید کردند.
مشتقات گوگرد و سولفات در ترکیب آلاینده‌های هوا به معنای مازوت‌سوزی در کشور است
محمد درویش، فعال محیط زیست در واکنش به انکار مازوت‌سوزی توسط برخی از مسئولان به دیده‌بان ایران گفت: «مازوت‌سوزی را در کشور داریم. وقتی ترکیب آلاینده‌های هوا را ببینید و با مشتقات گوگرد روبرو شوید، بدین معناست که مازوت داریم. مانند این می‌ماند که از شتر می‌پرسند از کجا می‌آیی؟ می‌گوید از حمام کوی تو بعد می‌گوید پیداست از زانوی تو. هوایی که پر از مشتقات سولفات است چگونه ممکن است بدون مازوت باشد؟ اینها را که نمی‌توان کتمان کرد. حال دسترسی‌ها را محدود و محرمانه کرده‌اند. پیشتر هر کسی به راحتی می‌توانست وارد سایت هواشناسی شود و اطلاعات آلودگی هوا را پایش کند اما فکر می‌کنند اگر مثل کبک سر خودشان را در برف کنند و کسی را نبینند بقیه هم آن‌ها را نمی‌بینند.»
مازوت را نمی‌توانند در انبارها نگهداری کنند به جایش در ریه‌های مردم نگهداری می‌کنند
درویش در پاسخ به این پرسش که آیا علت اصلی آلودگی هوا سوزاندن مازوت است، عنوان کرد: «متاسفانه یا خوشبختانه دلیل اصلی آلودگی هوا مازوت‌سوزی نیست. اگر دلیل اصلی مازوت بود، ۱۰ سال پیش نباید آلودگی هوا می‌داشتیم. اما 10 و حتی 20 سال پیش هم ما با این مشکل مواجه بودیم. متاسفانه هر سال به میزان آلودگی هوا افزوده می‌شود و یکی از دلایلش مازوت است. بیشتر نیروگاه‌ها، کارخانه‌های صنعتی از جمله کارخانه سیمان و پالایشگاه‌ها به دلیل کمبود و صادرات گاز، از مازوت استفاده می‌کنند. دلیل دیگرش هم این است که ذخیره مازوت ما به پایان رسیده است. یعنی ما نمی‌توانیم مازوت را در انبارهایی که داریم نگهداری کنیم و ترجیح می‌دهیم آن را در ریه‌های مردم نگهداری کنیم. واقعیت به همین تلخی است و این اتفاق دارد می‌افتد.»
این کنشگر محیط زیست تاکید کرد: «به قوانینی که خودمان مصوب کرده‌ایم، پایبند نیستیم. یعنی قانون هوای پاک بیش از شش سال است که تصویب شده است و بر اساس آن دولت موظف بود سالانه ۳۰ درصد از انرژی خود را از طریق انرژی‌های نو تامین کند. اگر این اتفاق محقق شده بود، اکنون نه تنها با کمبود سوخت گاز برای نیروگاه‌هایمان مواجه نبودیم بلکه بخشی از انرژی‌مان را می‌توانستیم حتی به افغانستان یا عراق هم صادر کنیم ولی ما به حتی آنچه مکلف هم بودیم، عمل نکردیم.»
هیچ عزمی برای مقابله با آلودگی هوا وجود ندارد
درویش با اشاره به دیگر عوامل موثر در آلودگی هوا عنوان کرد: «اصلی‌ترین عامل آلودگی هوا در ایران، میل بیش از حد مردم به استفاده از خودروهای شخصی است. یعنی همچنان 9/82 درصد آلاینده‌های گازی در اثر وسایل حمل و نقل متحرک دارد ایجاد می‌شود که در صدرش خودروهای شخصی، موتور سیکلت و تاکسی‌هاست. تا زمانی که مردم هیچ حمل و نقل جایگزینی نداشته باشند متاسفانه در همچنان بر همین پاشنه می‌چرخد. طبق قانون هوای پاک وزارت کشور موظف به ارتقای ناوگان حمل و نقل عمومی و ارتقای بودجه لازم برای توسعه مترو در کلان شهرها بوده است. ما تنها کشوری در دنیا هستیم که تعداد وسایل حمل و نقل عمومی‌اش نسبت به یک دهه قبل، به جای اینکه بیشتر شود، کمتر شده است. بنابراین مردم چاره‌ای جز استفاده از خودروهای شخصی ندارند.»
این فعال محیط زیست افزود: «۶۰ درصد ذرات معلق و 9/82 درصد آلاینده‌های گازی را وسایل حمل و نقل متحرک موتوری و فقط ۱۷.۱ درصد را آلاینده‌های ساکن مثل پمپ بنزین‌ها یا پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها تولید می‌کنند. کیفیت سوخت و خودروهایمان نسبت به یک دهه گذشته نه تنها بهتر نشده بلکه بدتر هم شده، تعداد خودروهایی که باید از رده خارج کنیم نه تنها کمتر نشده بلکه بیشتر شده است. تمام اینها در قانون هوای پاک بوده که متاسفانه به آن عمل نشده و حال گریبان ما را گرفته است.»
درویش با اشاره به نقش سازمان منابع طبیعی در قانون هوای پاک، مطرح کرد: «دقت کنید که در قانون هوای پاک مصوب شده که سازمان منابع طبیعی موظف است هر سال ۳۰۰ هزار هکتار، برابر با ۳۰۰ میلیون درخت برای مقابله با چشمه‌های تولید گرد و خاک و بیابان‌زایی بکارد. به عبارتی باید یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون درخت در طول شش سال اخیر کاشته می‌شد که کاشته نشده است. این ارتباطی به تحریم‌ها ندارد و حاکی از آن است که دولت به وظایف خود عمل نکرده و هیچ عزمی برای مقابله با آلودگی هوا وجود ندارد.»
هشت درصد مرده‌زایی جنین در کشور به دلیل تاثیر مستقیم آلودگی هواست
وی درخصوص اینکه آلودگی هوا چه زمانی تاثیرات خود بر بیماری‌هایی مانند سرطان را نشان می‌دهد، گفت: «همین الان اعلام شده که 8 درصد مرده‌زایی جنین در کشور به دلیل تاثیر مستقیم آلودگی هواست. ما یکی از بالاترین نرخ‌های مرده‌زایی جنین را داریم. از آن سو دولت و حکومت مردم را به زاد و ولد تشویق می‌کنند و از سوی دیگر به دلیل آلودگی هوا زوج‌هایی که با دشواری بچه‌دار می‌شوند، جنین را به دلیل آلودگی هوا از دست می‌دهند که این خود باعث افسردگی و خسارت‌های روانی می‌شود.»
این کنشگر محیط زیست در ادامه درباره اثرات آلودگی هوا بر سلامت شهروندان به دیده بان ایران گفت «5 هزار و 500 نفر در تهران به صورت مستقیم به دلیل آلودگی هوا دارند کشته می‌شوند و 35 هزار نفر هم در کل کشور. البته این آمار رسمی است که اعلام می‌شود و واقعی هم نیست چراکه مثلا در لندن که تقریبا به اندازه تهران جمعیت دارد و دارای زیرساخت‌های قوی‌تری، اتوبوس‌های برقی و هیبریدی فراوان دارد و بخش قابل توجهی از مردم دوچرخه استفاده می‌کنند، اعلام شده است که سالانه 8 هزار نفر در اثر آلودگی هوا کشته می‌شوند؛ حال چگونه در تهران این عدد 5 هزار نفر است؟ چگونه است که این آمار سال‌ها ثابت مانده است؟»
درویش افزود: «افزون بر موارد فوق، سکته‌های قلبی افزایش پیدا می‌کند و ما دچار بحرانی به نام افزایش فشار خون می‌شویم که با ورود ذارت کوچکتر از 2 و نیم میکرون باعث افزایش سرطان خون می‌شود. سرطان خون هم یکی از بیماری‌هایی است که برای درمانش باید هزینه‌های سرسام‌آوری کرد و متاسفانه تقریبا در 90 درصد موارد هم بیمار جان سالم به در نمی‌برد. عوارض روانی این مرگ و میرها برای بسیاری از خانواده‌ها جبران ناپذیر است. اصولا وقتی هوا آلوده است مردم حوصله یکدیگر و کار کردن را ندارند. تاب‌آوری کاهش و پرخاشگری افزایش پیدا می‌کند.»