سوپرشارژ خورشیدی | انرژی خورشیدی چگونه در آلمان فراگیر شد؟

این کشور پیشرو اروپایی در ماه جولای 2 /1 گیگاوات ظرفیت خورشیدی جدید مستقر کرد که به افزایش 69 /7گیگاواتی در مجموع ظرفیت فتوولتائیک جدید برای هفت ماه اول سال 2023 کمک کرد. آلمان بیش از سه میلیون سیستم تولید برق خورشیدی با ظرفیت کل نصب‌شده فتوولتائیک بیش از 70 گیگاوات نصب کرده است.

تا پایان جولای، ظرفیت تجمعی خورشیدی نصب‌شده در کشور به 17 /75 گیگاوات افزایش یافت. هدف دولت، به عنوان بخشی از انتقال انرژی، افزایش نسبت مصرف برق ناخالص آلمان که از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر پوشش داده می‌شود، به 80 درصد تا سال 2030 است.

به گفته سون گیگُلد، نماینده انجمن «سبزهای آلمان» در پارلمان اروپا، بسته خورشیدی که به تازگی به وسیله کابینه فدرال آلمان تصویب شد، «فتوولتائیک‌ها را از بوروکراسی‌های غیرضروری رها می‌کند». او گفت که «به لطف پیشنهادهای بی‌شمار از سوی شرکت‌ها، مقامات و جامعه مدنی» قرار است گسترش فتوولتائیک در اتحادیه اروپا با سرعتی بی‌سابقه‌ انجام شود. او بر این باور است که سرمایه‌گذاری در فتوولتائیک برای شرکت‌ها، کشاورزان، شهروندان و شهرداری‌ها آسان‌تر خواهد بود.

در سال 2022، به پیشنهاد وزارت اقتصاد فدرال و حفاظت از آب و هوا (BMWK)، بوندستاگ «بسته عید پاک» را با پیشرفت‌هایی در رویه‌های تصویب و همچنین حمایت مالی از انرژی‌های تجدیدپذیر تصویب کرد.

گیگلد می‌گوید: «نتیجه مجموعه‌ای از 151 صفحه کاهش بوروکراسی و بهبود شرایط در این بسته خورشیدی است. ما مشارکت شهروندان و کاهش بوروکراسی را با هم ترکیب می‌کنیم.» این نماینده پارلمان اروپا افزود: «پس از تصمیم دولت فدرال، توپ در زمین بوندستاگ است. اکنون نمایندگان مجلس می‌توانند بسته خورشیدی را بهبود ببخشند و به سرعت آن را تصویب کنند! شایسته است که ایده‌های بیشتری را برای تقویت انرژی خورشیدی به گوش نمایندگان بوندستاگ برسانیم.»

او می‌گوید که «بسته خورشیدی گسترش فتوولتائیک‌ها را سرعت خواهد بخشید. در سال 2022، 5 /7 گیگاوات و تنها در نیمه اول سال 2023، 8 /7 گیگاوات (خالص) به ظرفیت خورشیدی اضافه شد. تا سال 2026 می‌خواهیم به 22 گیگاوات در سال برسیم که نیمی از این میزان از طریق پشت‌بام‌ها خواهد بود.»

گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر با سرعت بالا، برق را ارزان‌تر می‌کند. کنتورهای هوشمند برق به مشاغل و خانواده‌ها این امکان را می‌دهد تا ساعت‌های بیشتری در سال، از قیمت پایین برق بهره‌مند شوند. الگو‌های کسب‌وکار جدید مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر ارزان توسعه خواهند یافت. ناگفته نماند که از این طریق، ما از واردات سوخت‌های فسیلی گران‌قیمت نیز جلوگیری می‌کنیم.

آلمان تولید انرژی خورشیدی را سوپرشارژ می‌کند

بسته سیاستی جدید خورشیدی آلمان، نشان‌دهنده گام بعدی برای یک صنعت به سرعت در حال رشد است. برنامه‌های فتوولتائیک آلمان که دومین استخدام‌کننده بزرگ نیروی انسانی در زمینه انرژی خورشیدی در سراسر جهان است، وارد فاز بعدی می‌شود. بر اساس ارقام جمع‌آوری‌شده به وسیله «گلوبال دیتا»، آلمان در حال حاضر دومین استخدام‌کننده بزرگ در زمینه انرژی خورشیدی است و بعد از ایالات‌متحده در رتبه دوم قرار دارد. آلمان با 619 شغل ثبت‌شده در جولای 2023، به طور قابل توجهی بالاتر از نزدیک‌ترین رقیب خود، بریتانیا، با 376 شغل در همان ماه قرار دارد.

دولت فدرال آلمان بسته سیاستی جدیدی را در تلاش برای دستیابی به اهداف بلندپروازانه استقرار خورشیدی این کشور تا سال 2030 تصویب کرده است. به گفته رابرت هابِک، وزیر فدرال امور اقتصادی و حفاظت از آب‌وهوا، این طرح‌ها که در نیمه دوم آگوست امسال، به وسیله کابینه مورد بحث قرار گرفت، امکان معرفی گسترده فتوولتائیک‌ها را فراهم می‌کنند، زیرا موانع را از بین می‌برند و با انبوه بوروکراسی موجود مبارزه می‌کنند.

به عنوان بخشی از قانون منابع انرژی تجدیدپذیر سال 2023، دولت آلمان هدفی را برای 215 گیگاوات ظرفیت خورشیدی نصب‌شده تا سال 2030 تعیین کرد که بیش از یک‌سوم کل هدف نصب‌شده برای اتحادیه اروپاست. این بدان معناست که نرخ سالانه توسعه باید تا سال 2026 به 22 گیگاوات برسد، که مستلزم آن است که نرخ نصب از میزانِ 5 /7 گیگاواتِ سال 2022، به سه برابر آن برسد.

طرح تصویب‌شده چندین گام در جهت دستیابی به این گسترش سریع خواهد داشت. به‌ویژه، به‌جای اینکه برنامه‌های خورشیدی آلمان را در فرآیندهای کند و پیچیده صدور مجوز که قبلاً مانع توسعه می‌شد، گرفتار کند، گرفتن تاییدیه‌ها را ساده‌تر می‌کند. این موانع در فرآیند تهیه پیش‌نویس شناسایی شده و به طور هدفمند در قانون حذف شده‌اند.

این بسته به خرده‌فروشان اجازه می‌دهد تا سقف‌های بیشتری را با پنل‌های خورشیدی بپوشانند و همچنین استفاده مشترک از برق سیستم‌های فتوولتائیک را ساده می‌کند. یک سیستم اتصال ساده به شبکه برق گسترش خواهد یافت و حقوق دسترسی برای اتصالات تجدیدپذیر تسهیل خواهد شد.

این بسته همچنین نصب پنل‌های خورشیدی در فضاهای جدید را تشویق می‌کند: برخی از مناطق روستایی به مزارع agrivoltaic (که در آن به طور همزمان، کشاورزی و پنل‌های خورشیدی وجود دارند) تبدیل خواهند شد، اما این دسته جدید از مزارع، تنوع زیستی طبیعت را با حفاظت از مراتع حفظ خواهد کرد. بالکن‌ها همچنین به یک فضای مهم برای گسترش انرژی خورشیدی تبدیل می‌شوند؛ در حالی که نصب «نیروگاه‌های مختص بالکن» نیز بسیار آسان‌ است.

هابک درباره اهمیت طرح آلمان توضیح می‌دهد: «ما به سرعت بیشتر و بوروکراسی کمتر برای گسترش انرژی خورشیدی نیاز داریم و این دقیقاً همان کاری است که با «بسته خورشیدی» انجام می‌دهیم. به همین دلیل است که قوانین جدید متعددی را در بسته خورشیدی تصویب کردیم.»

تمرکز آلمان بر انرژی خورشیدی چیز جدیدی نیست و این صنعت به سرعت در حال رشد است. به طور قابل توجهی، بیشتر این رشد در 12 ماه گذشته رخ داده و به نظر می‌رسد که این روند صعودی با اجرای برنامه‌های جدید ادامه پیدا کند.

صرفه‌جویی در انرژی

«بسته خورشیدی» باعث صرفه‌جویی 5 /18 میلیون‌یورویی در اقتصاد آلمان در زمینه هزینه‌های اداری و 90 هزار ساعت تلاش بوروکراتیک در سال می‌شود. کاهش بوروکراسی، مشارکت شهروندان و تقویت ابتکار کارآفرینی، ترکیبی برای پیشبرد انتقال انرژی است. 

بر اساس داده‌های موسسه پژوهشی Fraunhofer ISE، انرژی‌های تجدیدپذیر در جولای 2023 طی یک رکورد، 2 /69 درصد از تولید خالص برق عمومی آلمان را تامین کردند. منابع بادی، خورشیدی و سایر انرژی‌های تجدیدپذیر 52 درصد از مصرف برق آلمان را در شش ماه اول سال 2023 پوشش دادند، در حالی که در نیمه اول سال گذشته 49 درصد بود. کرستین آندره، رئیس انجمن صنعت انرژی (BDEW) می‌گوید: «بیست سال پیش، به سختی کسی فکر می‌کرد که ما بتوانیم بیش از نیمی از برق خود را از منابع تجدیدپذیر تولید کنیم.»

تولید ناخالص برق در نیمه اول سال 2023 به 266 میلیارد کیلووات‌ساعت رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل 11 درصد کاهش داشت. در حالی که مصرف برق از 281 میلیارد کیلووات‌ساعت در نیمه اول سال 2022 به 263 میلیارد کیلووات‌ساعت در سال 2023 کاهش یافت. قیمت‌های بالای انرژی ناشی از بحران انرژی، به کاهش مصرف انرژی در بیشتر سال 2022 منجر شد، به طوری که خانوارها و صنایع در پاسخ به تحولات بازار و درخواست‌های دولت برای صرفه‌جویی در انرژی، مصرف انرژی را کاهش دادند.

از مجموع مصرف در نیمه اول سال 2023، 58 میلیارد کیلووات‌ساعت از باد خشکی، 33 میلیارد کیلووات‌ساعت از فتوولتائیک، 22 میلیارد کیلووات‌ساعت از زیست‌توده، 12 میلیارد کیلووات‌ساعت از باد دریایی و 10 میلیارد کیلووات‌ساعت از انرژی آبی به دست آمده است. آلمان قصد دارد تا سال 2030 سهم انرژی‌های تجدیدپذیر را در مصرف برق، به 80 درصد افزایش دهد و تا سال 2035 یک منبع بدون آلایندگی داشته باشد.

سال درخشان آلمان

نیمه اول سال 2023 شاهد عادی شدن قیمت انرژی بود و قیمت گاز طبیعی و قیمت مبادله برق به سطح قبل از جنگ اوکراین بازگشت اما همچنان بالاتر از قیمت‌های سال 2021 بود. تاثیر خروج تدریجی انرژی هسته‌ای، با تعطیلی آخرین نیروگاه‌های هسته‌ای Isar2، Emsland و Neckarwestheim2 آلمان در آوریل 2023، به خوبی مشهود است. حدود 30 تراوات‌ساعت برق تولیدی از رآکتورها، با کاهش صادرات برق، افزایش واردات آن و افزودن ظرفیت خورشیدی و بادی جبران شد (صادرات برق به فرانسه پس از آنلاین شدن رآکتورهای هسته‌ای فرانسه کاهش یافت. صادرات به اتریش و سوئیس نیز به دلیل تولید داخلی بیشتر و مصرف کمتر این کشورها کاهش یافت. در سه ماه اول سال 2023 بیش از حد معمول برق وارد آلمان شد، زیرا قیمت برق در کشورهای همسایه مطلوب بود). نیروگاه‌های خورشیدی 5 /12 درصد از خالص تولید برق عمومی را تشکیل می‌دهند. در 4 می، آنها رکوردی را به نام خود ثبت کردند: برای نخستین‌بار، نیروگاه‌های خورشیدی در آلمان با بیش از 40 گیگاوات برق شبکه را تغذیه کردند.

برق فتوولتائیک (خورشیدی) تازه‌نصب‌شده برای هفت ماه اول سال جاری به 69 /7 گیگاوات رسیده که نزدیک به هدف 9 گیگاوات تعیین‌شده از سوی دولت آلمان است. با این حال، برای دستیابی به هدف 215گیگاواتی تا سال 2030، باید بیش از 1571 مگاوات در هر ماه نصب شود.

بیشتر نیروگاه‌های خورشیدی راه‌اندازی‌شده در جولای یارانه‌ دریافت کردند- 2 /729 مگاوات سیستم‌های روی پشت‌بام و 7 /212 مگاوات تاسیسات زمینی. حدود 256 مگاوات از کل ظرفیت، از تاسیسات بدون یارانه تامین شده که 1 /226 مگاوات آن پارک‌های خورشیدی روی زمین هستند.

ظرفیت سیستم‌ها و ماژول‌های فتوولتائیک جدید در بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا بسیار افزایش یافته است. سال 2023 یک سال درخشان برای انرژی خورشیدی آلمان است. پلت‌فرم Energy-charts.info محاسبه می‌کند که تا 22 آگوست 2023، 7 /7 گیگاوات نیروگاه برق خورشیدی نصب شده است. این عدد تقریباً هم‌سطح کل یک سال در آلمان بوده است؛ 9 /7 گیگاوات در سال 2011.

در همین حال، مجمع بین‌المللی اقتصادی برای انرژی‌های احیاکننده (IWR) می‌گوید که 465 هزار ماژول PV جدید با ظرفیت 5 /6 گیگاوات در شش ماه اول سال 2023 بهره‌برداری شده‌اند. این موضوع بیشتر از همه به دلیل ساخت‌وساز در ایالت‌های جنوبی آلمان، باواریا و بادن-وورتمبرگ، ایالت صنعتی غربی نوردراین وستفالن و براندنبورگ در شرق آلمان بود.

گزارش شده است که در سه ماه اول سال 2023، تعداد دستگاه‌های تولید برق فتوولتائیک نصب‌شده به وسیله خانوارها، بیش از دو برابر مدت مشابه سال گذشته بوده است. در حال حاضر، سیستم‌های انرژی خورشیدی حدود 10 درصد از تقاضای برق آلمان را پوشش می‌دهند و برنامه‌هایی برای افزایش سهم آن به 30 درصد تا سال 2030 وجود دارد. تحلیل‌های اوایل سال جاری نشان داد که آلمان از اسپانیا پیشی گرفت و به بازار پیشرو فتوولتائیک در اروپا تبدیل شد و کارشناسان صنعت در آلمان قبلاً از ساخت پنل‌های خورشیدی بر روی زمین‌های کشاورزی حمایت کرده بودند. گسترش انرژی خورشیدی همچنان بخش مهمی از هدف آلمان برای تولید 80 درصد از منابع انرژی خود از انرژی‌های تجدیدپذیر تا سال 2030 است.