خوراکی‌های مضر برای یبوست

برای اطلاع از خوراکی‌های مضر برای یبوست با ما در ادامه همراه باشید.

چه غذاهایی برای یبوست خوب نیست؟ برای بهبود یبوست چه غذاهایی بخوریم؟ ممکن است در صورت ابتلا به یبوست، چنین سوالاتی برای شما نیز ایجاد شود. یبوست مشکلی متداول است که باعث سختی در حرکات روده و دفع مدفوع می‌شود و می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد.

یبوست چیست؟

یبوست یک مشکل رایج است که باعث دشواری در دفع مدفوع می‌شود. از لحاظ پزشکی به دفع مدفوع کمتر از سه بار در هفته یبوست گفته می‌شود. اگر فردی دفع مدفوع کمتر از یک بار در هفته داشته باشد، دچار یبوست شدید در نظر گرفته می‌شود. ممکن است علائمی مانند نفخ، گاز و درد هنگام حرکات روده یا دفع با یبوست همراه باشند.

چه غذاهایی برای یبوست خوب نیست؟

ممکن است برایتان سوال باشد که چه غذاهایی برای یبوست خوب نیست ؛ تا بتوانید با پرهیز از مصرف آن‌ها به بهبود یبوست یا پیشگیری از آن کمک کنید.

همان‌طور که غذاهایی برای کمک به پیشگیری یا رفع یبوست وجود دارند، برخی از غذاها نیز باعث تشدید آن می‌شوند. در ادامه به چند ماده غذایی که می‌توانند یبوست را بدتر کنند، می‌پردازیم.

موز برای یبوست؛ خوب یا بد؟

شاید برایتان مشخص نباشد که موز برای رفع یبوست خوب است یا این‌که آن را بدتر می‌کند. جواب این سوال این است که موز نرسیده می‌تواند باعث یبوست شود و موز رسیده می‌تواند به رفع یبوست کمک کند. 

موز سبز نرسیده باعث یبوست می‌شود زیرا هنوز مقدار زیادی نشاسته دارد که ممکن است هضم آن برای بدن سخت باشد.

همچنین موز حاوی فیبر خوراکی (پکتین) است که باعث می‌شود آب از روده به مدفوع کشیده شود و در صورتی که فرد از قبل دچار کم آبی باشد، این مسئله می‌تواند منجر به تشدید یبوست شود.

کودکان نیز در صورتی که مقدار خیلی زیادی موز مصرف کنند، ممکن است دچار یبوست شوند. مصرف میوه‌ها و سبزیجات متنوع و با مقدار متعادل می‌تواند برای کودک شما مفید باشد.

شما می‌توانید برای اطلاعات بیشتر مقاله «درمان یبوست کودکان زیر دو سال» را مطالعه نمایید.

موز نرسیده می‌تواند باعث یبوست شود و موز رسیده می‌تواند به رفع یبوست کمک کند.

بلعیدن آدامس

این گفته که اگر یک آدامس را ببلعید هفت سال طول می‌کشد تا هضم شود، درست نیست. با این حال، این مسئله هنگامی صحت دارد که تعداد زیادی آدامس را در مدت کوتاهی ببلعید و یا چندین آدامس را با سایر غذاهای غیر قابل هضم مانند دانه‌ها قورت دهید. این کار می‌تواند یک توده ایجاد کند که در موارد نادر، سیستم گوارشی را مسدود می‌کند. این انسداد گوارشی می‌تواند باعث ایجاد یبوست شود.

کودکان زیر ۵ سال به هیچ وجه نباید آدامس بجوند. در صورتی که آدامس می‌جوید فقط روزی یک یا دو قطعه استفاده کنید و بعد از جویدن آن را دور بیندازید.

اثر کافئین بر یبوست

کافئین نیز مانند موز می‌تواند به دو صورت عمل کند. کافئین یک محرک است که می‌تواند باعث بیشتر شدن مدفوع و در صورت مصرف بیش از حد باعث اسهال شود.

در صورتی که فرد دچار کم آبی باشد، کافئین موجود در قهوه، چای سیاه، نوشابه و شکلات می‌تواند یبوست را بدتر کند.

کافئین یک محرک است که می‌تواند باعث بیشتر شدن مدفوع و در صورت مصرف بیش از حد باعث اسهال شود.

گلوتن

گلوتن پروتئینی است که در گندم، چاودار و جو وجود دارد. گلوتن در همه افراد منجر به یبوست نمی‌شود اما می‌تواند برای افرادی که به آن حساسیت یا آلرژی دارند و یا کسانی که به بیماری خودایمنی سلیاک مبتلا هستند، مشکل‌ساز باشد. 

افراد مبتلا به بیماری سلیاک باید از مصرف همه محصولات حاوی گلوتن خودداری  کنند.

در صورتی که احتمال می‌دهید دچار حساسیت به گلوتن غیر سلیاک هستید و گلوتن باعث ایجاد یبوست در شما می‌شود، با پزشک خود مشورت کنید.

غذاهای بدون گلوتن زیادی وجود دارند که می‌توانید آن‌ها را با انواع نان و پاستا که معمولا حاوی گلوتن هستند، جایگزین کنید.

برنج سفید

برنج سفید می‌تواند باعث یبوست شود. یک تفاوت اساسی بین برنج سفید و برنج قهوه‌ای وجود دارد. برنج سفید می‌تواند منجر به یبوست شود زیرا پوسته، سبوس و ریشه آن حذف شده است. این‌ها قسمت‌هایی هستند که همه فیبر و مواد مغذی برنج در آن‌ها وجود دارد.

برنج قهوه‌ای می‌تواند به رفع یبوست کمک کند زیرا پوسته و سبوس آن حذف نشده است. برنج قهوه‌ای یک غله کامل است و هر پیمانه آن حاوی حدود ۳.۵ گرم فیبر و ۵ گرم پروتئین است.

خرمالو

در آسیا خرمالو میوه‌ای محبوب است. خرمالوی شیرین معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما خرمالوهای گس حاوی مقدار زیادی تانین هستند که می‌تواند حرکت غذا را در روده کند نموده و یبوست را تشدید کند.

بنابراین بهتر است از خرمالوهای شیرین (که گس نیستند) استفاده کنید.

خرمالوهای گس حاوی مقدار زیادی تانین هستند که می‌تواند حرکت غذا را در روده کند نموده و یبوست را تشدید کند.

گوشت قرمز

گوشت قرمز به چند دلیل از جمله موارد زیر می‌تواند منجر به یبوست شود:

• گوشت قرمز دارای چربی زیادی است و سیستم گوارشی به زمان بیشتری برای هضم آن نیاز دارد.
• گوشت قرمز دارای فیبرهای پروتئینی سخت است که هضم آن‌ها می‌تواند دشوار باشد.
• گوشت قرمز غنی از آهن است که می‌تواند باعث یبوست شود.

بنابراین بهتر است برای جلوگیری از یبوست مصرف گوشت قرمز را محدود کنید.

آشنایی با حبه انگور! | خواص شگفت‌انگیز مویز برای بدن

نان سفید

در حالی که نان کامل می‌تواند به رفع یبوست کمک کند، نان سفید می‌تواند منجر به ایجاد یبوست یا بدتر شدن آن شود. این مسئله درباره سایر محصولات حاوی مقدار زیاد آرد سفید از جمله شیرینی‌ها، کراکر و چوب شور نیز صدق می‌کند.

آرد سفید بر خلاف غلات کامل هیچ فیبری ندارد. غذاهای حاوی آرد سفید، نشاسته زیادی دارند و می‌توانند باعث یبوست شوند. بنابراین بهتر است برای پیشگیری از یبوست و کمک به رفع آن از غلات کامل استفاده کنید.

نان سفید می‌تواند منجر به ایجاد یبوست یا بدتر شدن آن شود.

الکل

یکی دیگر از موادی که می‌تواند منجر به یبوست شود، الکل است. الکل باعث کم آبی بدن می‌شود و می‌تواند هضم را کند نموده و روده را تحریک کند. این مسئله می‌تواند باعث تشدید یبوست شود.

بهتر است مصرف الکل را محدود کنید و نوشیدنی‌های الکلی را با آب یا حتی نوشیدنی‌های ورزشی جایگزین نمایید.

شکلات

یکی از غذاهایی که برای یبوست خوب نیست، شکلات است؛ مخصوصا برای افرادی که دچار سندرم روده تحریک پذیر (IBS) هستند.

تصور می‌شود چربی زیاد شکلات می‌تواند فرآیند هضم را کند نماید. باور بر این است که این مسئله با آهسته شدن انقباضات ماهیچه‌ای (حرکات لوله گوارش یا پریستالسی) اتفاق می‌افتد و به این ترتیب حرکت غذا در روده کند می‌شود.

در یک مطالعه در آلمان، محققان از افراد دچار یبوست خواستند که غذاهایی را که فکر می‌کنند باعث یبوستشان می‌شود نام ببرند. پرتکرارترین خوراکی، شکلات بود.

یکی از غذاهایی که برای یبوست خوب نیست، شکلات است.

برخی از مکمل‌ها

بسیاری از افراد از مکمل‌های آهن و کلسیم استفاده می‌کنند. اما این مکمل‌ها می‌توانند باعث ایجاد یبوست شوند. به طور ایده‌آل، یک رژیم غذایی متعادل و سالم باید همه مواد مغذی مورد نیاز فرد را تامین کند.

اگر پزشک این مکمل‌ها را برایتان تجویز می‌کند (برای مثال افراد مبتلا به کم خونی به آهن نیاز دارند و زنانی که در معرض خطر پوکی استخوان هستند ممکن است به کلسیم نیاز داشته باشند)، به خاطر داشته باشید که غذاهای حاوی فیبر بیشتری به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا به رفع یبوست کمک نماید.

لبنیات

محصولات لبنی مانند شیر، پنیر، ماست و بستنی در مقدار زیاد می‌توانند باعث ایجاد یبوست در بسیاری از افراد شوند. این مسئله می‌تواند به خاطر خود لبنیات یا ترکیبی از چیزهای مختلف اتفاق بیفتد.

لاکتوز موجود در لبنیات می‌تواند باعث ایجاد نفخ و گاز شود که در صورت ابتلا به یبوست منجر به ایجاد احساس بدتری در فرد می‌شود. 

یک مطالعه بر روی کودکان ایرانی ۱ تا ۱۳ ساله، دریافت که محصولات لبتی می‌تواند باعث یبوست آن‌ها شود. تقریبا همه کودکانی (۸۰%) که شیر گاو و لبنیات را از رژیم غذایی خود حذف کردند، دفع مدفوع منظم‌تری داشتند.

محصولات لبنی مانند شیر، پنیر، ماست و بستنی در مقدار زیاد می‌توانند باعث ایجاد یبوست در بسیاری از افراد شوند.

فست فود

فست فودها از جمله برگرها و سیب زمینی سرخ شده فیبر کم و چربی زیادی دارند. غذاهای سرخ شده می‌توانند باعث یبوست شوند. همچنین لازم به یادآوری است که فست فودها ارزش غذایی زیادی ندارند.

به جای فست فودها از برگرهای خانگی که با گوشت بوقلمون بی‌چربی تهیه کرده‌اید و یا از برگرهای گیاهی به همراه نان کامل استفاده کنید. 

همچنین می‌توانید از سیب زمینی شیرین پخته شده در فر به جای سیب زمینی سرخ شده استفاده نمایید. سیب زمینی شیرین غنی از فیبر محلول و مواد مغذی است و به رفع یبوست و پیشگیری از آن کمک می‌کند. همچنین می‌توانید برای دریافت فیبر بیشتر، آن را با پوست مصرف کنید.

فست فودها از جمله برگرها و سیب زمینی سرخ شده فیبر کم و چربی زیادی دارند.

غذاهای فرآوری شده و فریز شده

علاوه بر فست فودها، غذاهای فرآوری شده نیز دارای مواد مغذی کمی هستند و معمولا چربی زیادی دارند و همچنین بسیاری از آن‌ها حاوی مقدار زیادی نمک هستند. نمونه‌هایی از این غذاهای فرآوری شده عبارتند از:

• نان سفید
• شیرینی‌ها
• غذاهای فریز شده
• چیپس
• هات داگ

همه این غذاها می‌توانند با کند کردن سیستم گوارشی ، باعث یبوست شوند. به جای این غذاها از میوه‌ها، سبزیجات و غذاهای کامل (مانند غلات کامل) استفاده کنید و برای کمک به عملکرد نرمال سیستم گوارشی آب کافی بنوشید.

چیپس

چیپس سیب زمینی یک خوراکی خوشمزه است. اما این خوراکی خوشمزه سرشار از چربی می‌باشد و غذاهای چرب فرآیند هضم را کند می‌کنند. همچنین چیپس فیبر کمی دارد و تقریبا فاقد هر گونه مواد مغذی دیگری است. 

بنابراین برای جلوگیری از یبوست بهتر است چیپس را با میوه‌ها و سبزیجات خام جایگزین کنید.

تا این‌جا گفتیم که چه غذاهایی برای یبوست خوب نیست. در ادامه به خوراکی‌هایی می‌پردازیم که برای پیشگیری و رفع یبوست مفید هستند.

چه غذاهایی برای یبوست خوب است؟

تا اینجا مواد غذایی را که برای یبوست خوب نیستند، بررسی کردیم. حال به این سوال هم پاسخ دهیم که چه غذاهایی برای یبوست خوب هستند و برای درمان یبوست چه بخوریم؟

برای بسیاری از افراد مصرف غذاهای غنی از فیبر به بهبود یبوست کمک می‌کند. این خوراکی‌ها شامل موارد زیر هستند:

• بیشتر سبزیجات شامل هویج، نخود سبز، بروکلی و بامیه
• میوه‌ها از جمله سیب، گلابی، توت‌ها، آووکادو و پرتقال
• غلات کامل مانند جو سبوس‌دار، گندم سیاه و ارزن
• نان، پاستا و برنج قهوه‌ای

انستیتوی پزشکی (The Institute of Medicine) مصرف روزانه ۱۹ تا ۳۸ گرم فیبر را بسته به سن، جنسیت و مرحله زندگی فرد توصیه می‌کند. برای مثال، زنان باردار و افراد مسن نسبت به سایر افراد ممکن است به فیبر بیشتری برای پیشگیری از یبوست نیاز داشته باشند.

هنگامی که میزان فیبر مصرفی را افزایش می‌دهید، برای جلوگیری از کم آبی بدن به قدر کافی مایعات بنوشید. همچنین بهتر است برای جلوگیری از ایجاد یبوست، مصرف فیبر را به آرامی افزایش دهید.

در ادامه به برخی از خوراکی‌هایی که می‌توانند به رفع یبوست کمک کنند، می‌پردازیم.

کیوی

بر طبق یک مقاله در سال ۲۰۱۴ که به غذاهای مفید برای یبوست پرداخته است، کیوی تعداد دفعات دفع و همچنین نرمی مدفوع را افزایش می‌دهد.

کیوی تعداد دفعات دفع و همچنین نرمی مدفوع را افزایش می‌دهد.

آلو بخارا

بر اساس مطالعه‌ای که در قسمت قبل به آن اشاره شد، آلو بخارا نیز می‌تواند اثر ملینی داشته باشد. با این حال، جزو غذاهای فودمپ (FODMAP) بوده و می‌تواند برای افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر نامناسب باشد.

آبمیوه‌ها

آبمیوه‌های شیرین نشده می‌توانند مخصوصا برای کودکان که سیستم گوارشی آن‌ها هنوز کامل نشده، مفید باشند. آب سیب، گلابی یا آلو بخارا منبع فیبر بوده و به افزایش مصرف مایعات نیز کمک می‌کنند.

جمع‌بندی

در این مقاله از مجله سلامت مفید طب دیدیم که چه غذاهایی برای یبوست خوب نیست. همان‌طور که اشاره شد خوراکی‌هایی مانند موز نرسیده، برنج سفید و فست فودها می‌توانند باعث ایجاد یا تشدید یبوست شوند. 

همچنین در ادامه به غذاهایی که برای یبوست خوب است، پرداختیم و گفتیم که خوراکی‌های حاوی فیبر و مصرف مایعات کافی می‌توانند برای رفع یبوست مفید باشند.

در صورتی که افزایش مصرف فیبر کمکی به رفع یبوست نکرد و یا آن را تشدید نمود، حتما با پزشک خود مشورت کنید.