آبله میمونی
آیا نگران آبله میمونی باشیم؟ | چکار کنیم از آبله میمونی در امان باشیم؟
اگرچه در تاریخ علم، ایرانیان و ترک‌ها را نوآوران واکسیناسیون می‌دانند، اما نخستین واکسن موفق نوین را به «ادوارد جنر»، پزشک انگلیسی نسبت می‌دهند. او در سال ۱۷۹۶، واکسن آبله را عرضه کرد تا آدمی را از چنگ این بیماری سه‌هزارساله که میلیون‌ها نفر انسان را به کام مرگ کشانده بود، رها کند
محمد کرام‌الدینیمحمد کرام‌الدینی در یادداشتی نوشت :
1- اگرچه در تاریخ علم، ایرانیان و ترک‌ها را نوآوران واکسیناسیون می‌دانند، اما نخستین واکسن موفق نوین را به «ادوارد جنر»، پزشک انگلیسی نسبت می‌دهند. او در سال ۱۷۹۶، واکسن آبله را عرضه کرد تا آدمی را از چنگ این بیماری سه‌هزارساله که میلیون‌ها نفر انسان را به کام مرگ کشانده بود، رها کند. تلاش برای پیروزی بر این بیماری به اندازه‌ای موفقیت‌آمیز بود که در سال ۱۹۸۰ سازمان جهانی سلامت اعلام کرد که چون آخرین بیمار آبله در سال ۱۹۷۷ در سومالی مشاهده شده و پس از آن هیچ بیمار دیگری مشاهده نشده که به آبله دچار باشد، بنابراین بیماری آبله ریشه‌کن شده است. ریشه‌کنی آبله یکی از برجسته‌ترین و مهم‌ترین موفقیت‌های آدمی در تاریخ بهداشت عمومی بود.
بیشتربخوانید:
2- در پی اعلام ریشه‌کن‌شدن آبله و توقف واکسیناسیون آن، ویروس دیگری که سبب بیماری دیگری به نام آبله میمونی می‌شود، نیرو گرفت. این بیماری اولین‌بار در سال ۱۹۵۸ در میمون‌هایی مشاهده شد که برای پژوهش‌های علمی نگهداری می‌شدند؛ اما در سال ۱۹۷۰ برای اولین‌بار در جمهوری دموکراتیک کنگو در منطقه‌ای که در سال ۱۹۶۸ آبله در آن ریشه‌کن شده بود، در یک پسر ۹ساله شناسایی شد. از آن زمان، این بیماری بیشتر از مناطق روستایی و جنگلی کنگو، به‌ویژه در جمهوری دموکراتیک کنگو و نیز به طور فزاینده‌ای از سراسر آفریقای مرکزی و غربی گزارش شده است. از سال ۱۹۷۰، بیماری آبله میمونی در شهروندان ۱۱ کشور آفریقایی گزارش شده است: بنین، کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، جمهوری دموکراتیک کنگو، گابن، ساحل عاج، لیبریا، نیجریه، جمهوری کنگو، سیرالئون و سودان جنوبی. در سال ۲۰۱۷، نیجریه با بیش از ۵۰۰ مورد مشکوک و بیش از
۲۰۰ مورد تأیید‌شده و نسبت مرگ‌ومیر تقریبا سه درصد گسترده‌ترین شیوع این بیماری را از سر گذرانده است.
3- امروز این بیماری از محدوده کشورهای آفریقای غربی و مرکزی، تجاوز کرده و در دیگر نقاط جهان نیز منتشر شده است. در سال ۲۰۰۳، اولین شیوع آبله میمونی در خارج از آفریقا در ایالات متحده آمریکا گزارش شد. در این همه‌گیری بیش از ۷۰ مورد آبله میمونی در ایالات متحده مشاهده شد. آبله میمونی همچنین در مسافرانی از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ از نیجریه به اسرائیل، سنگاپور، ایالات متحده مسافرت کرده بودند، گزارش شد. در ماه می۲۰۲۲، موارد متعدد آبله میمونی در چند کشور غیربومی شناسایی شد. در‌حال‌حاضر مطالعاتی برای درک بیشتر این همه‌گیری، منابع عفونت و الگوهای انتقال در حال انجام است.
4- از روز ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۱، بیماری آبله میمونی در ۱۲ کشور جدید مشاهده شده است و تا روز ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ ساعت ۱۳، دقیقا ۹۲ مورد تأیید شده و ۲۸ مورد مشکوک در ۱۲ کشور عضو که بومی ویروس آبله میمونی نیستند، گزارش شده است: استرالیا، بلژیک، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، پرتغال، اسپانیا، سوئد، انگلستان و ایالات متحده. باید تأکید کرد هنوز هیچ گزارشی از مرگ‌ومیر افرادی که به این بیماری دچار شده‌اند، گزارش نشده است.
5- علائم بیماری آبله میمونی معمولا شامل تب، سردرد شدید، درد عضلانی، کمردرد، کم‌توانی جسمی، تورم گره‌های لنفی و جوش‌های پوستی یا ضایعات است. جوش‌ها معمولا به تعداد چند تا چند هزار در یک تا سه روز از شروع تب روی صورت، کف دست‌ها و کف پاها و گاه در دهان و دستگاه تناسلی و نیز در چشم پدیدار می‌شوند و سپس خشک و پوسته‌ای می‌شوند و فرومی‌ریزند. علائم به طور معمول دو تا چهار هفته باقی می‌مانند و معمولا خودبه‌خود و بدون درمان از بین می‌روند.
بیماری آبله میمونی داروی خاصی ندارد و می‌توان با رعایت بهداشت و آموزش عمومی از انتشار آن جلوگیری کرد. البته واکسن آبله تا ۸۵ درصد برای مقابله با این بیماری مؤثر است و منجر به بیماری خفیف و سپس مقاومت بدن می‌شود.
6- اگرچه آبله میمونی معمولا چندان مسری نیست و بیماری کم‌خطری به شمار می‌آید و برای انتشار آن بین افراد نیاز به تماس فیزیکی نزدیک با فرد بیمار است، اما آموزش و هوشیاری مردم نسبت به گسترش آن لازم است. از هم‌اکنون افزایش آگاهی در مورد آن به جلوگیری از انتقال بیشتر کمک می‌کند. در‌عین‌حال که نباید نگرانی چندانی درباره گسترش آن داشته باشیم، غفلت از آن نیز جایز نیست و ممکن است موجب انتشار گسترده‌تر آن شود. به نظر می‌رسد نبرد انسان با ویروس‌ها پایان‌ناپذیر است.