فاصله‌های کهکشانی ما با دیگران!

سجاد بهزادی- جانشین پلیس راهور به تازگی گفته است" فاصله کیفیت خودروهای داخلی با استانداردهای روز دنیا کهکشانی است و خودروسازان از مردم عذرخواهی کنند".

حقیقت موضوع اینست که فاصله کهکشانی در کشور ما در مقایسه با سایر کشورها، تنها به کیفیت خودرو بر نمی گردد. امروز ما در بسیاری از حوزه ها نیز با دیگر کشورها فاصله کهکشانی داریم.

بیش از یک سال پیش در یادداشتی که عصر ایران منتشر کرد به فاصله های کهکشانی در حوزه های مختلف جامعه ایران اشاره کردم و آن را در مقایسه تطبیقی با دیگر ملل های جهان قرار دادم. این فاصله کهکشانی برای بخش بزرگی از این کره خاکی و کشورهای توسعه نیافته مصداق دارد و البته بسیار هم تلخ است.

وقتی در حاشیه اجلاس داووس اعلام شد ۸۲ درصد ثروت جهان در اختیار تنها یک درصد از جمعیت کره زمین است و گفته می شود ۴۱ فرد میلیاردر در جهان به اندازه نیمی از جمعیت جهان ثروت دارند، بدان معناست که اختلاف طبقاتی و اختلاف توسعه یافتگی در ذات مدیریت این جهان است.

کشور ایران علیرغم شعار "برابری" که مدام از زبان مسئولان آن شنیده می شود، در فراخی فاصله ها و نابرابری نسبت به بسیاری از کشورهای جهان سرآمد است و از آن جهت که ایران ما دارای ثروت و ذخایر عظیم انرژی و معدنی است، وضعیت را تلخ تر کرده است.

وقتی کارنامه فساد منتشر می شود از کشور ما با فاصله زیاد، به عنوان یکی از فاسدترین کشورهای جهان یاد می شود.

آخرین رده بندی سازمان شفافیت بین المللی که به بررسی فساد اداری و اقتصادی در ۱۸۰ کشور پرداخته، حاکیست که دانمارک با فاصله زیاد از ما سالم ترین کشور دنیا است؛ و ما در کنار سومالی و سودان جنوبی در پایین ترین رده ها قرار گرفته ایم.

به عبارتی ایران در میان ۱۸۰ کشور جهان در رتبه ۱۴۹ قرار گرفته است، سه پله بدتر از سال گذشته.

وقتی که سخن از رفاه نسبی کشورها می شود نیز وضعیت برای کشور ما مطلوب نیست. بر اساس آمار بانک جهانی طی ۲۰ سال از ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۱ تولید ناخالص داخلی ایران تقریبا همپای رقبای منطقه‌‌ای رشد کرده است؛ اما از ۲۰۱۱ یا ۱۳۹۰ به بعد، ترکیه و حتی عربستان، فاصله خود را از ایران کهکشانی تر کردند.

وقتی سخن از اعتبار پاسپورت (روادید) کشورها در جهان است، باز گفته می شود ژاپن با قوی‌ترین پاسپورت جهان و ایران با رتبه ۱۰۱ و با دو رتبه بهتر از کره شمالی، جزو ضعیف‌ترین پاسپورت‌های جهان است.

همه می دانیم ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی در یک محیط خشک و نیمه خشک قرار گرفته و منابع آب محدودی داشته است و خواهد داشت اما سیاستگذاری ها به گونه ای بوده است که در این زمینه نیز وضعیت بسیار بغرنج تری نسبت به دیگر کشورها داریم.

براساس آمارها و شاخص‌های بین‌المللی هر کشوری که بیش از ۴۰ درصد منابع ‌تجدیدپذیر خود را مصرف کند با بحران کم آبی مواجه می‌شود. ما بیش از ۷۲ درصد منابع آب تجدید پذیر خود را مصرف کرده‌ایم‌ و این موضوع نشان دهنده حکمرانی غلط در زمینه آب است.

وقتی صحبت از ارزش پول ملی کشورها می شود باز فاصله کهکشانی است. پول ملی کشور ایران در کنار ونزئولا، کامبوج و گینه آفریقا در رده بی ارزش ترین ارزهای جهان شناخته می شود.

آخرین بررسی های صورت گرفته توسط موسسه FXSSI در سال ۲۰۲۰ نشان می دهد که در حال حاضر ریال ایران با کنار زدن بولیوار ونزوئلا به عنوان کم ارزش ترین واحد پولی دنیا محسوب می شود.

شب تا صبح کار می کنیم اما حداکثر دریافتی ما با حداقل حقوق ماهانه در کشورهای جنوب خلیج فارس هم برابری نمی کند و فاصله بسیار کهکشانی است.

در حال حاضر، کویت با ۴۶۸۴ دلار، بیشترین مقدار حداقل دستمزد را در میان کشورهای جنوب خلیج فارس دارد. قطر، امارات، عربستان، و عمان به ترتیب در رده های بعدی هستند. همینطور ما روز به روز فقیرتر می شویم و دیگران غنی تر.

کهکشانی ترین فاصله، فاصله سرعت اینترنت کشور ایران با بسیاری از کشورهای دیگر است. وقتی که سخن از سرعت اینترنت در جهان می شود باز سنگاپور و هنک‌گنک و سوئیس در صدر پرسرعت ترین اینترنت جهان در سال ۲۰۲۰، با بیش از ۲۰۰ مگابیت بر ثانیه سرعت اینترنت ثابت و ۶۰ مگابیت بر ثانیه سرعت اینترنت موبایل معرفی می شوند، اما در کشور ما، وزیر به خاطر افزایش پهنای باند به دادگاه احضار می شود و کاهش سرعت اینترنت و گرانی آن یک چالش مهم کشور است.

وضعیت تورم و مقایسه آن با بسیاری از کشورها نشان می دهد که این فاصله نیز چقدر کهکشانی است.

تنها در یک مورد آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که متوسط قیمت فروش هر متر خانه در تهران از ۵ میلیون تومان در پایان سال ۱۳۹۶ به ۳۵ میلیون تومان تا پایان اسفندماه سال گذشته رسیده که یعنی بیش از ۷ برابر شده است. کدام یک از کشورهای عالم چنین تورمی را تجربه می کند؟

کشور ما به قدر تمام جهان زیر تحریم های بین المللی قرار دارد و از این منظر نیز با فاصله ای کهکشانی در صدر کشورهای مورد تحریم قرار داریم. در بسیاری از کشورهای جهان، مردمان شان حتی یک بار فشار تحریم را احساس نکرده‌اند.

ترکش هایی که تحریم مدام بر پیکره اقتصاد ما وارد کرده است دیگر امری عادی شده است. از اوایل انقلاب تاکنون، ایران هر ساله مورد تحریم آمریکا قرار گرفته است. تعداد تحریم‌های آمریکا علیه ایران تقریبا به هزار و ۷۳۳ مورد می‌رسد که بیشترین میزان تحریم برای یک کشور در سطح جهان محسوب می‌شود.

یک بار نیز رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم به روزنامه اعتماد گفت: "به غیر از ۱۲۴۸ تحریم ۹۱۵ تحریم برداشته شده بود اما بعد از ترامپ علاوه بر اینکه تحریم های گذشته احیا شد، ۷۰۰ تحریم تازه تحت عنوان تحریم‌های ترامپ اضافه شد."

این فاصله های کهکشانی که تنها به بخش هایی از آن اشاره شد نشان می دهد که حسرت توسعه تا سال های سال باید بر دل ما بنشیند و ما با دیدن شگفتی های دیگر کشورها باید روزگار را اندوه وار سپری کنیم.

حسرت خانه دار شدن در دل جوان ها می ماند و آنگاه مدام توصیه به افزایش جمعیت می شود. طول انتظار برای خرید مسکن در تهران با نرخ فعلی پس‌انداز به ۱۰۹ سال رسیده است.

در دنیا، زمان بالای ۱۰ سال برای آنکه صاحب خانه شوید «غیرعادی» توصیف می‌شود. به هر مسئله ای نگاه می کنیم، فاصله ها کهکشانی است.

پروسه جهان گرایی و رقابت دولت ها در رفاه و توسعه، معطل هیچ عامل حاشیه ای نمی ماند. هر کشوری که نتواند با آهنگ توسعه و جهانی شدن و تامین منافع ملت خود همراه باشد، باید فاصله های کهکشانی خود با دیگر کشورها را به جان بخرد.

به گفته کارشناسان، ایران در سطح منطقه‌ای دارای ظرفیت های مهمی است و حرف برای گفتن دارد، اما تا امروز تقابل ها بیش از گفت وگوها بوده است. صد افسوس که نتوانسته ایم منافع خود را به دیگر کشورها قفل کنیم و با آنها منافع مشترک تعریف کنیم و لذا به راحتی تحریم و منزوی می شویم.

گفته می شود در دوران پس از رنسانس، انگلیس و فرانسه ۱۵۵ بار باهم جنگیدند ولی هم اکنون منافع عظیمی را در دایرۀ مشترک خود تعریف کرده‌اند.

اگر می خواهیم فاصله های ما با دیگر کشورهای توسعه یافته در تمامی زمینه ها، کهکشانی تر نشود باید دیپلماسی فعال تری داشت و بیش تر گفت وگو کرد و هیچ کشوری را تا ابد دشمن خود نپنداریم.