کرهٔ جنوبی
چرا مردم کره یک سال جوانتر میشوند؟
در کرهٔ جنوبی، وقتی کودکی متولد میشود او را یکساله به حساب میآورند و با شروع سال جدید یک سال دیگر به آن اضافه میکنند یعنی اگر کودکی در ماه دسامبر به دنیا بیاید در فاصلهٔ چند هفته دوساله میشود. این روش "سنشمار کرهای" بهزودی تغییر میکند، چون یون سوک یول، رئیس جمهور جدید کره جنوبی، تلاش میکند این روش شمارش سن افراد را، که قرنها سابقه دارد، منسوخ کند.
"چند سالت است؟" پرسشی ساده که جواب سرراستی دارد اما برای مردم کرهٔ جنوبی جواب چندان هم سرراست نیست.
در کرهٔ جنوبی، وقتی کودکی متولد میشود او را یکساله به حساب میآورند و با شروع سال جدید یک سال دیگر به آن اضافه میکنند یعنی اگر کودکی در ماه دسامبر به دنیا بیاید در فاصلهٔ چند هفته دوساله میشود.
این روش "سنشمار کرهای" بهزودی تغییر میکند چون یون سوک یول، رئیس جمهور جدید کره جنوبی، تلاش میکند این روش شمارش سن افراد را، که قرنها سابقه دارد، منسوخ کند.
لی یونگهو، رئیس کمیتهٔ انتقالی دولت منتخب میگوید دولت جدید امیدوار است بتواند روش شمارش سن در کرهٔ جنوبی را عوض کند تا با بقیهٔ نقاط جهان همسان شود.
در کرهٔ جنوبی سه روش برای محاسبهٔ سن افراد وجود دارد.
از سال ۱۹۶۲ این کشور رسما از روش جهانی شمارش سن پیروی میکند و در بیشتر مدارک رسمی تاریخ تولد فرد مبنای محاسبه قرار میگیرد.
اما روش رسمی دیگری هم برای محاسبهٔ سن افراد هست که بر اساس آن کودکان با سن صفر به دنیا میآیند و هر سال در ماه ژانویه یک سال به عمر آنها اضافه میشود. برای مثال کودکی که دسامبر ۲۰۲۰ به دنیا آمده باشد در ژانویهٔ ۲۰۲۲ دو ساله میشود. هر چند رسما تا دسامبر این سال دو ساله نشده باشد.
از این روش برای تعیین سن قانونی افراد در عرصههایی که بر درصد بالایی از جمعیت اثر میگذارد استفاده میشود، مثل سن دورهٔ خدمت سربازی یا سن نوجوانانی که باید از آنها در برابر آزارهای گوناگون محافظت شود.
و روش شمارش "سنشمار کرهای" که کمابیش همهٔ افراد از آن استفاده میکنند و مبنای محاسبهٔ آن این است که هر کودک در بدو تولد یک سال دارد و هر سال نو، بدون توجه به تاریخ تولدش یک سال به عمرش اضافه میشود.
با این روشهای محاسبهٔ سن، کیم تهیونگ معروف به وی (V) از گروه بیتیاس، گروه موسیقی پاپ مشهور کره جنوبی که ۳۰ دسامبر ۱۹۹۵ به دنیا آمده است ۲۸ سال (بر مبنای سنشمار کرهای)، ۲۵ سال (روش بینالمللی) یا ۲۷ سال (روش رسمی دیگر شمارش سن کرهای) دارد.
برای عدهای ممکن است سن فقط عدد باشد اما در کرهٔ جنوبی موضوع بسیار مهم و حساسی است.
شین جییونگ، استاد زبانوادبیات کرهای در دانشگاه کره، به بیبیسی میگوید:"از نظر مردم کرهٔ جنوبی محاسبهٔ اینکه کسی بزرگتر یا کوچکتر از آنهاست مهمتر از نام فرد در عرصههای اجتماعی است. مردم برای خطاب قرار دادن آن فرد و انتخاب لقب و عنوان متناسب، به چنین اطلاعاتی نیاز دارند".
روشهای گوناگون محاسبهٔ سن، کیم تهیونگ معروف به وی (V) از گروه بیتیاس سه سن مختلف دارد
محاسبهٔ سن کرهای سنتی است که در چین باستان و مناطق دیگر آسیا ریشه دارد اما کرهٔ جنوبی تنها کشوری است که هنوز این سنت در آن برقرار است.
کیم اونیو، استاد حقوق و علومسیاسی دانشگاه هانسونگ، میگوید:"جهانی شدن باعث آگاهی بیشتر کرهایها از سن بینالمللی شد. این موضوع بهویژه بر نسل جوان اثر گذاشت چون احساس میکردند روشهای سنتی سنشماری کره مورد تمسخر قرار میگیرد".
جدا از تمسخر این سیاست اثرات واقعی بر زندگی مردم کرهٔ جنوبی دارد.
برای مثال بعضی والدین تلاش میکردند در تاریخ تولد فرزند خود دست ببرند چرا که فکر میکردند کودک متولد دسامبر برای ورود به مدرسه و مراحل پس از آن در زندگی با مشکلات و موقعیتهای نامناسب روبهرو خواهد شد.
در دوران همهگیری هم درخواستهایی برای استفاده از سن استاندارد مطرح شد. چون مقامات بهداشتی سن بینالمللی و سن کرهای افراد را برای تعیین محدودهٔ سنی تزریق واکسن بهجای یکدیگر استفاده کردند که به سردرگمیهای فراوان منجر شد.
لی یونگهو که گفته است این روش محاسبهٔ سن باعث "هزینههای بیهودهٔ اجتماعی و اقتصادی" میشود در ادامه به مواردی از شکایتهای حقوقی اشاره کرده است که بر اثر نابسامانی در محاسبهٔ سن فرد در مورد حقوق و مستمریهای بازنشستگی افراد رخ میدهد و گاه کار به دادگاه عالی میکشد.
کنار گذاشتن سنتها؟
این اولین تلاش دولت کرهٔ جنوبی برای یکسانسازی محاسبهٔ سن افراد در این کشور نیست.
در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ طرحهای پیشنهادی دو نماینده مجلس در این زمینه به تصویب نرسید.
با وجود موافقت دولت جدید با این پیشنهاد کارشناسان هنوز در مورد اثرات این تصمیم بر جامعهٔ کره اختلافنظر دارند.
یانگ یوسونگ، پژوهشگر مرکز مطالعات شرقی در دانشگاه دانکوک، به بیبیسی میگوید سنشمار کرهای بازتابی از سنت و فرهنگ این کشور است.
"به نظر نمیرسد کنار گذاشتن سنتها چندان باعث نگرانی جامعهٔ ما باشد. آیا ما در خطر کنار گذاشتن ویژگیهای فرهنگی یگانهٔ خودمان و رسیدن به همرنگی ملالآور هستیم؟"
آنچه همه بر سرش اتفاقنظر دارند این است که حتی با پذیرش سن بینالمللی، مردم کره، رسمی یا غیررسمی بعید است به این زودیها از "سنشمار کرهای" دست بردارند.