ضعف فناوری در حوزه نمایشگاهی کشور

این درحالی‌ست که متولیان این نمایشگاه بسیار بزرگ با پایان کرونا در انتظار چنین رویدادهایی بودند تا این سرمایه‌گذاری شهری بدون استفاده نماند. طی دو سال گذشته با شیوع بحران کرونا، صنعت نمایشگاهی کشور از جمله صنایعی بود که به طورکامل تعطیل شد، در این میان آنچه انتظار می‌رفت، این بود که این صنعت تاثیرگذار در اقتصاد و صادرات کشور که به عنوان ویترین تجاری کشور شناخته می‌شود، با تبدیل تهدید به فرصت، بخش مجازی و اینترنتی خود را فعال کرده و همه نمایشگاه‌ها به صورت آنلاین و مجازی برگزار می‌شدند و به جای رخوت و انفعال، چابکی و هدفمندی را در این صنعت شاهد می‌بودیم. عباس تقدسی‌نژاد، مدیرعامل سایت نمایشگاه بین‌المللی شهر آفتاب در‌ این گفت‌وگو با اشاره به چالش‌های پیش روی صنعت نمایشگاهی کشور، عدم استفاده از فناوری و نوآوری در این حوزه را مورد تاکید قرار داد و در خصوص طرح جامع نمایشگاه شهر آفتاب توضیح داد. وی اجرای این طرح را زمینه‌ساز تحول عظیمی‌ در صنعت نمایشگاهی کشور دانست. به گفته وی در این طرح جامع برنامه‌ریزی شده تا ضمن توسعه نمایشگاه شهر آفتاب، امکانات مورد نیاز رفاهی و خدماتی نیز در محدوده این نمایشگاه احداث شود که در رونق روزافزون این نمایشگاه اثرگذار باشد. مشروح این مصاحبه در پی می‌آید:

با توجه به شرایط دو سال گذشته و شیوع ویروس کووید، چشم‌انداز صنعت نمایشگاهی را در حال حاضر و آینده چطور پیش‌بینی می‌کنید؟ در زمینه توسعه صنعت نمایشگاهی چه موانعی پیش روی شماست؟

شاید سه سال پیش فعالان صنعت نمایشگاه تصور نمی‌کردند که با شیوع یک بیماری ویروسی شرایطی در کسب و کارها و ارتباطات ایجاد شود که ارتباطات افراد تقریبا با هم قطع شود. در کشورهای دنیا برای مبارزه با این پدیده جدید تلاش شد تا در حوزه‌های مختلف بتوانند با اتخاذ راهکارهای مناسب، خدمات متنوعی به مردم ارائه شود. ما نیز در کشورمان حرکت به سمت نوآوری و رویکردهای جدید را با خرید آنلاین، برگزاری جلسات کاری به صورت مجازی و حتی برگزاری کلاس‌های غیرحضوری درسی تجربه کرده‌ایم. اما طی دو سال اخیر در صنعت نمایشگاهی کشور این خلأ وجود داشته است. درحالی که می‌شد برنامه‌ریزی کرد تا صنعت نمایشگاهی نیز مانند دیگر بخش‌ها به صورت غیرحضوری فعال شود و تعطیل نشود، اما در این مدت به واسطه کرونا و به دلیل ممنوعیت حضور افراد هیچ نمایشگاهی در ایران برگزار نشد و صنعت نمایشگاهی به طورکامل تعطیل شد.

در طول دو سال اخیر در کشورهای دیگر برای تداوم فعالیت صنعت نمایشگاهی چه راهکارهایی را در پیش گرفته‌اند؟ آیا امکان بازدید مجازی از نمایشگاه‌ها در سایر کشورها فراهم شد؟

در بسیاری از کشورها حوزه XR وVR را در صنعت نمایشگاهی خود فعال کردند؛ به طوری که می‌توانستیداز صنایع دستی و حتی تولیدات مختلف صنعتی از طریق XR و VR و مجموعه‌های مختلف الکترونیکی بازدید کنید. نمایشگاه اکسپو دبی نمونه بارز استفاده از این گونه فناوری‌ها بود، اما در کشور ما آن‌طور که باید به استفاده از این تکنولوژی‌ها توجه نشد. در حالی که در بسیاری از موارد نیازی به نوآوری نبود و کافی بود از کشورهای موفق در این حوزه الگوبرداری و آنها را در کشورمان اجرا کنیم. به رغم اینکه کرونا خسارت هنگفتی را به صنعت نمایشگاهی وارد کرد، اما می‌توانستیم مانند کشورهای دیگر از این تهدید به عنوان فرصت استفاده کنیم. چرا که ممکن است سالیان متمادی مسائل مشابه کرونا پیش بیاید که روش سنتی نمایشگاه داری به صورت غرفه‌بندی یک سالن جوابگو نباشد و نیاز باشد که نمایشگاه‌داری را از حالت سنتی به مدرن تبدیل کنیم و به سمت تکنولوژی‌های جدید و اجرای روش‌های نوین برویم.

به نظر شما دلایل ضعف در کاربرد تکنولوژی‌های نوین در صنعت نمایشگاهی کشور ما چیست؟

برای توسعه و رشد حوزه صنعت به عنوان نیاز اصلی جامعه، در کنار آن باید فناوری و موضوعات مربوط به آن را هم توسعه دهیم. متاسفانه بسترهای تکنولوژی در کشور ما ضعیف است. ما اینترنت پرسرعت نداریم و سال‌هاست که با این ضعف و خلأ دست و پنجه نرم می‌کنیم. برای استفاده از تکنولوژی XR به اینترنت پرسرعت نیاز است. اخیرا بحث اینترنت ۵G در ایران مطرح و تا حدودی راه‌اندازی شده، اما کامل نشده و می‌توان این موضوع را سرعت بخشید تا در حوزه‌های مختلف از اینترنت ۵G استفاده شود. در این راستا ما در مجموعه نمایشگاه شهر آفتاب تفاهم‌نامه‌هایی را با متولیان اینترنت ۵G در همراه اول آماده کرده‌ایم تا به عنوان یک شهر الکترونیک بتوانیم اینترنت ۵G را راه‌اندازی کنیم.

برای ایجاد این امکانات اقامتی در نمایشگاه شهر آفتاب چه برنامه‌هایی را در دستورکار خود قرار داده‌اید؟

براساس طرح جامع شهر آفتاب ۴۱۴ هکتار زمین در اختیار شهر آفتاب قرار گرفته که با توجه به بازبودن فضای اطراف نمایشگاه، این میزان می‌تواند توسعه پیدا کند. برخلاف بسیاری از نمایشگاه‌های واقع در تهران و کشور که امکان توسعه مکانی آنها فراهم نیست، شهر آفتاب محدودیتی برای توسعه ندارد. در این راستا برنامه‌ریزی کرده ایم که در مساحت ۴۱۴ هکتاری شهر آفتاب، شهر بازی مدرن، امکانات تفریحی و ورزشی مختلف، هتل، مراکز تجارت و همچنین برج‌های بلند طبقاتی را راه‌اندازی کنیم. در عین حال، اجرای طرحی به نام «ایران قدیم» را مدنظر قرار داده‌ایم که در یک مساحت ۵۰ هکتاری فرهنگ بومی، لباس محلی و صنایع دستی کل استان‌های کشور را پیاده‌سازی کنیم که از این طریق امکان آشنایی و بازدید گردشگران داخلی و خارجی از تمام مناطق کشور فراهم شود و در عین حال افراد در این فضا امکان تهیه صنایع دستی و سوغاتی تمام استان‌ها را داشته باشند.

آیا درخصوص تامین مالی برای ساخت و ایجاد این فضاها نیز برنامه‌ریزی شده است؟

برای ایجاد هر کدام از فضاها و امکانات مذکور، سرمایه‌گذار وجود دارد و کافی است که شهرداری تهران زمین در اختیار سرمایه‌گذاران قرار داده و به آنها مجوز ساخت بدهد. در محدوده شهر آفتاب، مجموعه‌های دیگری مانند فرودگاه امام خمینی و مجموعه‌های مختلف صنعتی و تجاری وجود دارند که می‌توانند مکمل شهر آفتاب شوند و نیز بحث ایجاد دسترسی محلی و ساخت مترو مطرح است که شهرداری باید در این خصوص مشارکت و منابع مالی آن را تامین کند. در کنار آن، فضای نمایشگاهی فعلی شامل ۲۵ هزار متر فضای سرپوشیده و ۵۰ هکتار فضای سبز وجود دارد که درصورت تامین امکانات لازم در این فضای سبز، مردم تهران و به ویژه ساکنان جنوب تهران می‌توانند برای تفریح و گذران تعطیلات آخر هفته خود استفاده کنند. بزرگ‌ترین آبنمای خاورمیانه در شهر آفتاب ساخته شده، اما از آن استفاده نمی‌شود. برنامه ما این است که با برگزاری کنسرت‌ها یا موسیقی محلی در شهر آفتاب، ساکنان جنوب تهران را بی‌نیاز از مراجعه به مکان‌های تفریحی دیگر مناطق شهر کنیم و آنها از فضای مطلوب و ثابتی برای تفریح برخوردار باشند.

آیا زمان شروع و پایان اجرای این طرح جامع مشخص شده است؟

ساخت هر کدام از فضاهای مذکور به زمان متفاوتی نیاز دارد. به طور نمونه ساخت هتل ۵ ستاره حدود ۳ سال زمان می‌برد. همچنین احداث برج‌های طبقاتی با توجه به نزدیکی به حرم امام خمینی، نیاز به اخذ مجوز از شهرداری و تعیین متراژ واحدها، تعداد طبقات و... دارد که زمانبر است. البته احداث برخی فضاها به سرعت ممکن است. به طور نمونه اگر ابلاغیه شورای شهر مبنی بر انتقال نمایشگاه‌ها به شهر آفتاب از ابتدای سال ۱۴۰۱ عملیاتی شود، توسعه نمایشگاه و سالن‌ها از فضای ۲۵ هزار متری فعلی به ۱۰۰ هزار متر در بازه زمانی حداکثر یک ساله محقق می‌شود. به طوری که به تناسب افزایش متراژ و ساخت سالن‌های جدید، می‌توانیم به صورت پلکانی نمایشگاه‌های دیگر را به این فضا اضافه کنیم. اگر متراژ فعلی تا سه ماه آینده به ۴۰ هزار متر برسد، می‌توانیم برگزاری ۹۰ درصد نمایشگاه‌های ایران را در این فضا پوشش دهیم. طبق برآوردها ارزش این مجموعه ۵۵ هزار میلیارد تومان است که باید برای توسعه آن سریع‌تر‌ اقدام شود و به طور بهینه مورد استفاده قرار گیرد.

توسعه فضای نمایشگاه به ۵۰ هزار متر به چه میزان سرمایه نیاز دارد؟

اگر مساحت هر سالن را حدود ۶ هزار متر در نظر بگیرید، حدود ۷۰ تا۸۰ میلیارد تومان برای این منظور اعتبار نیاز است که سالن‌هایی متناسب با کیفیت سالن‌های فعلی ساخته شود. برای این منظور ما نیاز به سرمایه‌گذار بخش‌خصوصی داریم و طی مذاکرات انجام‌گرفته با سرمایه‌گذاران، آنها برای توسعه شهر آفتاب اعلام آمادگی کرده‌اند. با شهرداری نیز در این راستا رایزنی کرده‌ایم که خوشبختانه بودجه شهر آفتاب در کمیسیون‌های بدوی شورای شهر تا ۲۰ برابر بودجه مصوب قبلی افزایش یافته است. البته در شرایط کنونی شهرداری تهران به دلیل داشتن منابع مالی محدود، بودجه انقباضی را برای سال ۱۴۰۱ مدنظر قرار داده است و افزایش هرچه بیشتر بودجه شهر آفتاب در نهایت منابع درآمدی پایدار را برای خود شهرداری ایجاد می‌کند. بنابراین ممکن است شهرداری نیز پای کار بیاید و بخشی از سرمایه‌گذاری را متقبل شود.

در عین حال روش‌های مختلف دیگری در حوزه سرمایه‌گذاری مدنظر قرار داده‌ایم؛ ازجمله اینکه شهرداری زمین، امکانات و مجوزها را می‌دهد، بخش‌خصوصی سرمایه‌گذاری می‌کند و مردم بهره‌برداری می‌کنند که در این صورت شهرداری منفعت و درآمدی از این روش نخواهد داشت. درباره انتخاب روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری و توسعه‌ای در حال مذاکره با مجموعه‌های مختلف شهری هستیم و باید ابلاغیات و الزامات بالادستی شهرداری را رعایت و روشی را انتخاب کنیم که به نفع شهرداری و مردم باشد.