ترافیک تهران | شهرداری تهران | پلیس پایتخت
معضل ترافیک تهران با شعار حل نمی‌شود
با گذشت بیش از پنج ماه از تاکیدات مقام معظم رهبری برای حل علمی معضل ترافیک در تهران، پیگیری‌ها از پلیس حاکی از آن است که هنوز از سوی بسیاری از دستگاه‌های مسئول «اتفاق خاصی» در این زمینه رخ نداده است مساله ای که می‌تواند در آینده‌ای نه چندان دور تهران را به پارکینگ تبدیل کند.
۲۶ آبان ماه سال گذشته بود که مقام معظم رهبری در دیدار با شماری از نخبگان جوان و استعدادهای برتر علمی از ترافیک تهران انتقاد کرده و فرمودند: «مسئله‌ِی ترافیک، یک مشکلی در زندگی است. شما از یک گوشه تهران حرکت می‌کنید تا یک قسمت دیگر، باید یک ساعت، یک ساعت و ربع سوار ماشین باشید با این گرفتاری‌ها؛ خب این راه حل دارد؛ باید از طریق علم راه حلّ این را پیدا کرد.»
پس از این فرمایشات بود که جلسات مختلفی در مورد ترافیک برگزار شد و در این میان نیز پلیس از اولین دستگاه‌هایی بود که جلسه‌ای اضطراری در این خصوص تشکیل داد. جلسه ای که ریاست آن بر عهده سردار رحیمی، رییس پلیس تهران بود و روسای دیگر پلیس تخصصی پایتخت از جمله راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ و ... نیز در آن حضور داشتند. در این جلسه که در روز ۲۸ آبان ماه برگزار شد، استفاده از همه ظرفیت ترافیکی و عملیاتی پلیس پایتخت برای تسهیل ترافیک تهران مورد تاکید قرار گرفت. همچنین تاکید شد تا استفاده و بهره گیری از ظرفیت سایر سازمان ها به خصوص شهرداری تهران برای کاهش ترافیک تهران در دستور کار باشد.
همراهی و هم افزایی جمعی، شرط حل مساله ترافیک
در این جلسه همچنین بنا شد تا در کنار اقدامات صورت گرفته در حوزه روان سازی ترافیک، علل و عوامل افزایش ترافیک پایتخت و راه‌های برون رفت از آن نیز در دستورکار دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پایتخت بگیرد. سردار رحیمی در این جلسه البته این موضوع را نیز مورد تاکید قرار داد که «موضوع ترافیک نیازمند همراهی و هم افزایی سایر سازمان‌هاست که در این زمینه وظایف سازمان‌های مختلف مشخص و به آنها اعلام شده است که انتظار داریم همه مسئولان و متولیان امر پای کار بیایند تا شاهد کاهش و حذف دغدغه مردم در این حوزه باشیم. پلیس با همه توان تلاش می‌کند وظیفه خود را به نحو مطلوب انجام دهد ولی شکی نیست که حل مساله ترافیک نیازمند همراهی و هم افزایی جمعی است.»
او درباره تاکیدات مقام معظم رهبری بر انجام اقدامات علمی برای حل مساله ترافیک نیز گفته بود: «کار علمی از سوی دفتر تحقیقات کاربردی و پژوهشگاه ما برای راه‌های علمی برون رفت از وضعیت فعلی انجام شده و در حال انجام است. همچنین مواردی از کارهایی را که دستگاه‌های مختلف باید بر حسب قانون انجام دهند تدوین کرده و پس از پایان جلسه اضطراری برایشان فرستادیم.»
نیاز به تصمیمات اساسی برای حل مساله ترافیک تهران
سردار سید کمال هادیانفر، رییس پلیس راهنمایی و رانندگی کشور در همان ایام بر انجام اقدامات اصولی برای حل معضل ترافیک تاکیدکرد و در گفت‌وگویی با ایسنا گفته بود: «باید برای ترافیک تهران تصمیمات اساسی گرفته شود. همچنین باید کارهای اساسی در قانون هوای پاک سریعتر انجام شود و خروج خودروهای فرسوده به طور جدی در دستور کار باشد.»
به فاصله چهار روز از فرمایشات و تاکیدات مقام معظم رهبری، سردار حسین اشتری، فرمانده کل انتظامی کشور از حل مشکل ترافیک سخن به میان آورد و در رزمایش طرح زمستانه پلیس نیز در این باره گفته بود: «مقام معظم رهبری در این دیدار به موضوع ترافیک اشاره و تأکید کردند که می‌توان این موضوع را از راه‌های علمی حل کرد. تقاضای ما از نخبگان کشور این است که به ما کمک کنند تا ما بتوانیم طرح‌های جدید را با استفاده از تکنولوژی های روز برای کاهش ترافیک و کاهش تصادفات و جانباختگان اجرا کنیم. حل مشکل ترافیک در شهرهای بزرگ و تهران شدنی است و ان شاءالله نیروی انتظامی در ادامه مسیری که با هوشمندسازی آغاز کرده بتواند با کمک دیگر دستگاه‌های مسئول این مهم را انجام دهد.»
ترافیک تهران و ردپای فاجعه مدیریتی
پس از این تاکیدات اما، یا اقدام خاصی از سوی دیگر دستگاه‌ها در حوزه ترافیک انجام نشده و یا اقدامات احتمالی موثر واقع نشد و وضعیت با همان روال سابق ادامه پیدا کرد، تا اینکه این‌بار با گذشت بیش از ۱۰۰ روز و در تاریخ ۱۶ اسفندماه که روزی بارانی بود، تهران بار دیگر در ترافیکی سنگین قفل شد. ترافیکی که شهرداری تهران را مجبور به برگزاری جلسه‌ای اضطراری برای بررسی موضوع کرد و البته انتقادات برخی از اعضای شورای شهر تهران را نیز درپی داشت، احمد صادقی، رییس کمیته شفافیت و شهر هوشمند این شورا؛ ترافیک تهران در این شب را یک فاجعه مدیریتی توصیف کرد و در تذکری گفته بود: «ترافیک روزهای بارانی پایتخت شکل پیچیده تر به خود گرفته و این نگرانی را به وجود می آورد که در زمان وقوع بحرانی مانند زلزله چه اتفاقی در تهران رخ خواهد داد؟ لذا ضرورت اتخاذ تدابیر لازم برای مقابله با روزهای بارانی و نیز رفع مشکل ترافیک با استفاده از روش های علمی و فناوری های نوین بیش از پیش احساس می شود و امیدواریم مدیریت شهری در دوره ششم در این زمینه پیشگام باشد.»
صادقی در ادامه انتقادات خود از این رویه گفته بود: «در خصوص موضوع ترافیک روزهای بارانی بارها و بارها بحث شده و تذکر داده شده ولی متاسفانه تا به امروز نه تنها حل نشده بلکه پیچیده تر شده است. متاسفانه ترافیک روز گذشته(۱۶ اسفند) یک فاجعه مدیریتی بود که باعث آزردگی شهروندان شد. تذکر من به شهردار تهران این است که بارش باران و برف این روزها باید یک مانور و تمرین دستگاه‌ها باشد برای روزهای بحرانی نه اینکه خود تبدیل به بحران شود، در این روزها ضرورت مدیریت یکپارچه شهری و هوشمندسازی اداره شهر به طور قطع و یقین بیش از پیش احساس می‌شود. در این ایام صرفا چند دستگاه خدمت رسان نظیر معاونت خدمات شهری و پلیس راهور وارد می شود؛ در حالی که این کار نیاز به یک کار هماهنگ بزرگ دستگاهی دارد، همانطوری که زمان بحران تشکیل ستاد بحران انجام می شود، همه بایستی نقش داشته باشند که ما به سلامتی از بحران بگذریم.»
این اظهارات را شاید بتوان آخرین انتقادات از وضعیت ترافیک پایتخت دانست و حتی ترافیک سنگین تهران در روزهای پایانی سال ۱۴۰۰ هم چندان واکنش مسئولان و مدیران شهری را به دنبال نداشت.
با آغاز سال ۱۴۰۱ اما تصمیم به بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها، بر بار ترافیکی اثر گذاشت و موجب افزایش حجم ترافیک معابر پایتخت به ویژه در ساعات صبحگاهی شد، به طوری که سردار محمدحسین حمیدی، رییس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ از افزایش ۳۰ درصدی ترافیک صبحگاهی در معابر پایتخت خبر داد و گفته بود: «همانطور که پیش‌بینی کرده بودیم ترافیک صبحگاهی در معابر شهر تهران حدود ۳۰ درصد افزایش داشت.»
با اعلام خبر افزایش حجم ترافیک تهران اما باز هم خبری از اقدامات علمی برای حل مساله ترافیک نشد و حتی در اقدامی عجیب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصمیم به برگزاری پرترافیک ترین و شلوغ ترین نمایشگاه سال یعنی نمایشگاه کتاب در محل مصلی تهران گرفت. اقدامی که گرچه مخالفت صریح پلیس راهور را درپی داشت، اما سرانجام وزنه طرف دیگر سنگین‌تر افتاد تا مجتمع نمایشگاهی شهر آفتاب همچنان متروکه بماند و خیابان‌های منتهی به مصلی تهران در مرکز تهران در ایام برگزاری این نمایشگاه در ترافیک سنگین غرق شود.
در این شرایط و در حالی که کارشناسان بسیاری از احتمال افزایش حجم ترافیک در روزها و ماه‌های آتی سخن به میان آورده اند، همچنان خبری از راهکاری علمی برای حل این معضل که مورد انتقاد بسیاری از مردم هم قرار دارد، نشده است. هنوز دستگاه‌های دیگری که پلیس بارها و بارها به مسئول بودن آنها برای حل معضل ترافیک اشاره کرده یا پای کار نیامده و یا اثری از آنان دستکم در میان افکار عمومی دیده نشده است. حتی در جلسه شورایعالی ترافیک هم که پس از هشت سال در تاریخ ۲۳ اسفند به ریاست رییس جمهور برگزار شد، براساس اخبار منتشره موضوع ترافیک مورد اشاره جدی قرار نگرفت و موضوعاتی نظیر تصادفات رانندگی، رعایت نکات ایمنی در مسافرت‌ها، ایمنی و استاندارد خودروها، آموزش به شهروندان و ...محور مباحث جلسه اول شورایعالی ترافیک بود.
گلایه پلیس: اتفاق خاصی نیفتاده است!
حالا با گذشت بیش از پنج ماه از فرمایشات رهبر معظم انقلاب، ایسنا آخرین وضعیت اقدامات صورت گرفته از سوی دستگاه های مختلف برای حل معضل ترافیک در تهران را از سردار حسین رحیمی، فرمانده انتظامی تهران بزرگ پیگیری کرده است. او دراین باره به ایسنا گفت: «ان‌شاالله که دستگاه‌های دیگر هم اقداماتی را انجام داده و در واقع به وظایف خود عمل کنند. تا به این لحظه و تا جایی که پلیس اطلاع دارد، اتفاق خاصی در این خصوص رخ نداده است.»
فرمانده انتظامی تهران بزرگ گلایه خود از کم کاری دیگر دستگاه‌ها در این حوزه را اینطور بیان کرد: «من به تمام دست اندرکاران در بخش های مختلف عرض می‌کنم که با تبلیغات و شعار، کاری پیش نمی رود. باید مردانه بیایند پای عمل و در حوزه‌های مختلف از جمله ترافیک، آسیب‌های اجتماعی و ... وسط میدان باشند تا مشکل حل شود. با شعار و دو تا حرف زدن ممکن است بیست روز و یک ماه نتیجه بدهد اما بعدش مردم می‌بینند. پس همه مسئولان باید بیایند پای کار و اقدام عملی و اساسی انجام دهیم»
معلوم نیست با وضعیت فعلی آیا می‌توان به راهکاری علمی برای حل معضل ترافیک دست یافت یا خیر؟، اما آنچه که مشهود است، افزایش روند ترافیک در معابر به دلیل افزایش تعداد خودروها، لغو کامل محدودیت ها و تعطیلات کرونایی و ... است. آنچه که تاکنون برای مدیریت ترافیک انجام شده، گرچه در پاره ای از موارد موثر و کارساز نیز بوده است، اما حالا لازم است که روش‌های علمی به روز با همراهی تمام دستگاه ها پیاده شود، تا بتوان به سمت حل معضل ترافیک در شهری مانند تهران گام برداشت. نتیجه پشت گوش انداختن این موضوعات از سوی برخی دستگاه های مسئول احتمالا تهران را در آینده‌ای نه چندان دور به پارکینگی بزرگ در ساعات پیک ترافیک بدل خواهد کرد.