احتمال ادامه کرونا ۲ تا ۳ سال آینده | یک متخصص: تعطیلات را با احتیاط بگذرانیم

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: گمانه‌زنی‌های متخصصان، پیش‌بینی آینده همه‌گیری را دشوار می‌داند و احتمال ادامه آن را تا دو سه سال آینده تقویت می‌کند؛ بنابراین با وجود واکسیناسیون گسترده باید تعطیلات سال نو را با احتیاط بگذرانیم و همچنان پروتکل‌ها را رعایت کنیم.

همه گیری کرونا که از بیش از ۲ سال قبل زندگی همه مردم جهان را تحت تاثیر قرار داده تاکنون پنج جهش ژنتیکی خطرناک شامل آلفا، بتا، گاما، دلتا و امیکرون داشته است. امیکرون جدیدترین نسخه جهش یافته این ویروس اولین بار در ماه نوامبر (آبان) در آفریقای جنوبی شناسایی شد و سازمان جهانی بهداشت آن را «گونه نگران کننده» اعلام کرد.

کرونا تاکنون ۶ موج با موارد ابتلای بالا در ایران ثبت کرده و هر کدام از این سویه‌ها مرگ و ابتلای زیادی را برای مردم به همراه داشته است.

سویه امیکرون به عنوان جدیدترین سویه کرونا با توجه به افزایش موارد ابتلا با وجود واکسیناسیون گسترده در ایران همچنان موجب نگرانی کارشناسان و مسئولان است. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز یکشنبه ۲۸ آذر ماه مشاهده سویه امیکرون را در ایران تایید کرد.

حمید سوری در مورد وضعیت همه گیری کرونا بعد از ظهور سویه امیکرون اظهار داشت: تاکنون پنج واریانت (سویه) هشداردهنده در همه گیری کووید ۱۹ در جهان رخ داده که به جز سویه گاما بقیه واریانت ها در کشور ما تلفات و هزینه هنگفتی را تحمیل کرده است.

این همه گیرشناس ادامه داد: کامیابی ها و ناکامی هایی داشته ایم. درس هایی آموخته شده و درس هایی هم نیاموخته ایم. تغییر در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در تابستان گذشته و به دنبال آن آغاز ورود واکسن فراوان به کشور و سرعت گرفتن واکسیناسیون برای جبران مافات، امید را در برخی ایجاد کرد که چیزی به پایان همه گیری در کشور نمانده است.

سوری گفت: این تصور هم پیش بینی های پوشش واکسیناسیون را زیر سوال برد و هم با آمدن میهمان ناخوانده امیکرون معادلات را برهم زد. در حالی که تعداد مرگ های تایید شده روزانه کرونا به حدود ۲۰ نفر رسیده بود با جهشی سریع سیر صعودی موارد بستری و مرگ و میر بیماران شروع شد و به بالای ۲۴۰ نفر در روز رسید.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: گرچه هنوز تعداد مرگ ها با موج پنجم ناشی از دلتا فاصله زیادی داشت؛ تجربه دیگری برای سیاستگذاران حوزه سلامت برجای گذاشت تا در مقابل این ویروس ساده اندیش نباشند و بیشتر به توصیه های متخصصان امر گوش دهند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا می توان گفت به دوران همه گیری کرونا نزدیک می شویم، گفت: گمانه زنی های متخصصان اپیدمیولوژی (همه گیر شناسی) در سراسر جهان که کمتر با اتفاق نظر همراه است، نشان می دهد پیش بینی آینده همه گیری در ماه‌های پیش رو را بسیار دشوار و حتی احتمال این که دو سه سال دیگر ادامه یابد، تقویت می کند.

سوری با اشاره به شبیه ترین همه گیری بشر در یکی دو سده اخیر افزود: همه گیری که در حدود سال ۱۸۹۰ میلادی رخ داد، گرچه مرگ و میری بسیار کمتر از همه گیری آنفلوآنزای اسپانیایی داشت؛ اما دارای الگو و ماهیتی شبیه تر به کووید ۱۹ بود. بیماری مسبب همه گیری سال ۱۸۹۰ به اشتباه آنفلوآنزای روسی لقب گرفت، ولی مشخص شد نه آنفلوآنزا بلکه یک بیماری ناشی از کروناویروس بود. با مراجعه به تاریخ می بینیم امکان حضور سه تا پنج ساله همه گیری کرونا را در شرایط حاضر تقویت می کند.

وی با تاکید بر پیشرفت های علمی طی ۱۳۰ سال گذشته و وضعیت متفاوت دانش بشر امروز با دوران قبل تاکید کرد: از هوشمندی ویروس برای ادامه بقای خود نباید غافل بود. جهش های آینده کروناویروس برای کسی قابل پیش بینی نیست و همان طور که سویه دلتا به عنوان چهارمین سویه هشداردهنده، وخامت بیشتری از بیماری را نسبت به سویه های قبلی نشان داد، مشخص نیست باز شاهد سویه هشداردهنده ششم خواهیم بود یا خیر؟

جهش های ویروس و میزان اثربخشی واکسن

این استاد اپیدمیولوژی در پاسخ به این سوال که آیا ادامه تزریق دزهای واکسن های موجود می تواند بشر را مصون نگه دارد؟ تصریح کرد: شواهد چنین چیزی را نشان نمی دهند و برعکس شاهد کاهش میزان اثربخشی واکسن های موجود هستیم.

سوری گفت: ویروس، هم با جهش و هم با جست وجوی میزبان های مختلف می خواهد به حیات خود ادامه دهد. شاید سویه BA.۲ این نقش را اکنون به خوبی بازی می کند و باید مراقب آن باشیم. متاسفانه نظام مراقبت ژنومیک نداریم و تعداد تست های توالی یابی موجود نمی تواند تصویر روشنی از الگوی سویه های کرونا در کشورمان را نشان دهد.

وی ادامه داد: چرخش ویروس و وضعیت ابتلا به بیماری هم به خاطر فقدان بیماریابی فعال و تعداد اندک تست، قابل تحلیل اپیدمیولوژی این همه گیری نیست. نداشتن دسترسی به داده‌های همه گیری و ضعف تحقیقات بومی هم احتمال تحلیل اشتباه از آینده همه گیری را بیشتر می کند. پس مجبوریم به علم همه گیرشناسی؛ بررسی های جهانی و شواهد علمی بین‌المللی تکیه کنیم.

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: میزان بالاتر ابتلا به کرونا می تواند احتمال جهش های بیشتر در ویروس را بالا ببرد؛ بنابراین بعد از امیکرون باید بیشتر مراقب بود و ایام تعطیلات سال نو را با احتیاط کامل و پایش و نظارت کافی بگذرانیم تا مانند ایام مشابه سال گذشته‌ میهمان موج هفتم نباشیم. بسیار خوشبینانه خواهد بود که منتظر پایان همه گیری در دوران پس از امیکرون باشیم. خطایی راهبردی است که تصور کنیم تنها با افزایش پوشش و دز واکسیناسیون قادر به خداحافظی از این همه گیری هستیم.

وی تاکید کرد: نیازمند تحقیقات بیشتر، همکاری بیشتر و جذب حداکثری افراد متخصص و کاربلد هستیم. همه گیری کرونا بسیار قهارتر از آن است که تنها توسط عده ای معدود در محدوده یک سازمان یا وزارتخانه و تنها با تکیه به تجارب کارشناسان و متخصصان قابل مهار باشد.

مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز یکشنبه اعلام کرد: در ۲۴ ساعت گذشته، ۱۱۸ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جان‌باختگان این بیماری به ۱۳۸ هزار و ۹۴۹ نفر رسید و ۶۱۰ بیمار جدید بستری شدند.

براساس این گزارش تا کنون ۴۸ میلیون و ۲۵۰ هزار و ۹۴۷ آزمایش تشخیص کووید۱۹ در کشور انجام شده است. همچنین ۶۳ میلیون و ۵۶۱ هزار و ۹۱۶ نفر دُز اول، ۵۶ میلیون و ۱۷۷ هزار و ۶۴۲ نفر دُز دوم و ۲۵ میلیون و ۶۱ هزار و ۱۹۶ نفر، دُز سوم واکسن کرونا را تزریق کرده اند و مجموع واکسن های تزریق شده در کشور به ۱۴۴ میلیون و ۸۰۰ هزار و ۷۵۴ دُز رسید.