چرا تحریم بانک مرکزی روسیه ویرانگر است؟

راب پرسون، استادیار روابط بین‌الملل در وست پوینت در یک رشته توییت نوشت: موضوع این است که چرا تحریم بانک مرکزی روسیه می‌تواند ویرانگر باشد و گزینه واقعی در زرادخانه مالی غرب به شمار می‌رود. روسیه در حال حاضر حدود ۶۴۰ میلیارد دلار ذخایر دارد. حدود ۳۲ درصد به یورو، ۲۲ درصد به طلا، ۱۶ درصد به دلار و ۱۳ درصد به یوان نگهداری می‌شود.

راب پرسون، استادیار روابط بین‌الملل در وست پوینت در یک رشته توییت نوشت: موضوع این است که چرا تحریم بانک مرکزی روسیه می‌تواند ویرانگر باشد و گزینه واقعی در زرادخانه مالی غرب به شمار می‌رود. روسیه در حال حاضر حدود ۶۴۰ میلیارد دلار ذخایر دارد. حدود ۳۲ درصد به یورو، ۲۲ درصد به طلا، ۱۶ درصد به دلار و ۱۳ درصد به یوان نگهداری می‌شود.

اگرچه ذخایر روسیه در سال‌های اخیر افزایش یافته اند، اما در دوران رکود نیز کاهش داشته اند.

بیشتر ذخایر طلای روسیه در داخل این کشور و خارج از محدوده تحریم‌ها نگهداری می‌شود. اما حدود ۳۰۰ میلیارد دلار از ذخایر در خارج از کشور هستند. مسدود کردن آن‌ها باعث می‌شود که بانک‌های روسیه نتوانند از آن‌ها برای مواردی مانند مداخلات ارزی یا انتقال به خزانه داری روسیه استفاده کنند.

ما در حال حاضر شاهد سقوط روبل به پایین‌ترین سطح خود هستیم، زیرا دارندگان روبل برای مبادله آن با ارز‌های دیگری که فکر می‌کنند ذخیره ثروت امن تری هستند، هجوم می‌آورند. این موضوع امری معمول در بحران‌ها است. مردم برای حفظ ارزش پولشان به دلار بیشتر از روبل اعتماد دارند.

ما این پویایی را در طول بحران مالی اوت ۱۹۹۸ روسیه و در سال ۲۰۱۴ دیدیم و اکنون نیز شاهد آن هستیم.

آیا روسیه به سمت یک بحران جدید مشابه آنچه در سال ۱۹۹۸ دیدیم، می‌رود؟

با توجه به سقوط ارزش روبل، روسیه باید از دور باطلی که در بحران سال ۱۹۹۸ وارد آن شد، اجتناب کند. در واقع مسکو می‌تواند از اشتباهات گذشته درس‌های مهمی بگیرد.

ارز‌ها در بازار‌های بین المللی خرید و فروش می‌شوند و مانند هر کالای دیگری که معامله می‌شود، قیمت آن‌ها (یا نرخ ارز) تابعی از عرضه و تقاضا است. در حال حاضر، تقاضا برای روبل در حال کاهش است، زیرا مردم آن را در ازای دلار یا یورو می‌فروشند.

این بدان معنی است که بازار با روبل‌هایی پر شده است که هیچ کس واقعاً آن را نمی‌خواهد، بنابراین عرضه در حال افزایش است. کاهش تقاضا و افزایش عرضه به معنای کاهش یا تضعیف قیمت روبل است.

سقوط روبل برای مصرف کنندگان بد است. آن‌ها کالا‌های وارداتی کمتری را به ازای روبل خود دریافت می‌کنند و کالا‌های داخلی کمتری را می‌توانند با روبلی که در اختیار دارند بخرند که این به معنای کاهش قدرت خرید آنهاست. به عبارت دیگر، برای خرید همان چیز‌های قبلی، روبل بیشتری نیاز است. این تورم نامیده می‌شود و می‌تواند بسیار شدید شود.

تورم بالا به طور کلی برای رشد اقتصادی بد است و تورم بسیار بالا از نظر تاریخی با رکود یا رکود شدید همراه است. این برای مردم عادی و دولت‌هایی که جنگ‌های پرهزینه‌ای را با همسایگان خود به راه انداخته‌اند، بد است.

آیا تورم به رشد اقتصادی بلندمدت لطمه می‌زند؟

بین تورم و تزلزل در تصمیمات اقتصادی رابطه وجود دارد که می‌تواند با ایجاد هزینه‌های اضافی مانند ریسک تورم، اثرات نامطلوبی بر رشد اقتصادی بلندمدت داشته باشد.

به همین دلیل است که بانک‌های مرکزی اغلب در بازار‌های ارز مداخله می‌کنند تا ارز خود را تثبیت کنند. آن‌ها مردم را تشویق می‌کنند که ذخایر خود شامل دلار، یورو، طلا و ... را خرج کنید و برای کاهش عرضه و تقویت نرخ ارز، روبل خریداری کنید.

اما وقتی ذخایر خود را مصرف کنید چه اتفاقی می‌افتد؟ شما نمی‌توانید با خرید روبل‌های اضافی از نرخ ارز خود حمایت کنید و ارز سقوط می‌کند. این همان چیزی است که در سال ۱۹۹۸ در روسیه دیدیم، همچنین این همان چیزی است که یک فروپاشی اقتصادی بزرگ را تسریع کرد.

اگر ذخایری داشته باشید، اما نتوانید به بخش زیادی از آن‌ها برای مداخلات ارزی دسترسی پیدا کنید، چه اتفاقی می‌افتد؟ یا اجازه نداشته باشید دلار و یوروی خود را با روبل مبادله کنید، چه می‌شود؟ این همان کاری است که تحریم بانک روسیه می‌تواند انجام دهد و سقوط آزاد کنترل نشده را به دنبال داشته باشد.

روبل‌ها در تئوری می‌توانند تقریباً بی ارزش شوند، زیرا شهروندان عادی به دلار مبادله می‌کنند. از دلار و یورو در بازار سیاه استفاده می‌شود. زیرا از نظر فنی پرداخت مستقیم با دلار یا یورو غیرقانونی است. دلار در خیابان کمیاب و گرانبها خواهد بود.

اما بسیاری از روس‌ها احتمالاً همچنان به روبل حقوق دریافت می‌کنند که ارزش زیادی نخواهد داشت و برای تأمین مایحتاج اولیه مناسب نیست. تصاویر مردم از وایمار آلمان را با چرخ دستی‌های پر از پول نقد بی ارزش به خاطر دارید؟ به نظر نمی‌رسد که امروز شاهد چیزی به آن شدت باشیم، اما تأثیر جنگ در این زمینه وجود دارد.

این فقط یک سناریوی احتمالی است و عوامل زیادی وجود دارد که می‌تواند بر همه چیز تأثیر بگذارد. تمایل چین به مبادله و معاملات با روبل ممکن است یکی از آن‌ها باشد. کریپتو نیز موضوع دیگری است. اما تا زمانی که بتوانید با بیت کوین معامله کنید، باید این کار را انجامدهید.

من فقط یک دانشمند علوم سیاسی هستم. اما در ادامه برخی از اظهارات اقتصاددانان در مورد اینکه تحریم بانک روسیه می‌تواند منجر به چه چیزی شود، آورده شده است.

جاش لیپسکی از شورای آتلانتیک گفت: سرعت و اتحاد برای انجام این اقدام مالی بی‌سابقه باعث توقف پوتین خواهد شد. اقدام در مورد سوئیفت تا حد زیادی مورد انتظار بود، اما ضربه زدن به بانک مرکزی روسیه در مسکو و فراتر از آن بازتاب خواهد داشت.

الینا ریباکووا، معاون مؤسسه مالی بین‌الملل به عنوان یک اقتصاددان گفت: تحریم بانک مرکزی روسیه احتمالاً تأثیر چشمگیری بر اقتصاد روسیه و سیستم بانکی آن دارد، مشابه آنچه در سال ۱۹۹۱ دیدیم. یادتان می‌آید چه طور بود؟

ریباکووا ادامه می‌دهد: تحریم بانک مرکزی روسیه حتمالاً منجر به فرار‌های عظیم بانکی، فروش شدید روبل، تخلیه ذخایر و فروپاشی کامل سیستم مالی روسیه خواهد شد.

مجدداً تأکید می‌کنم که عوامل ناشناخته، احتمالی و مخدوش‌کننده‌ی زیادی وجود دارد که پیش‌بینی اینکه چه اتفاقی خواهد افتاد را دشوار می‌کند. لیکن ما تا کنون تنها بانک‌های مرکزی ایران، ونزوئلا و کره شمالی را تحریم کرده‌ایم؛ بنابراین تحریم بانک مرکزی روسیه می‌تواند واقعاً یک اقدام بزرگ باشد.