اضافه‌وزن
پیشگیری از چاقی و اضافه‌وزن
علت اصلی چاقی، عدم تعادل در میزان دریافت و مصرف کالری است اما بسیاری از علل چاقی و اضافه‌وزن قابل پیشگیری است.
بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان چاق هستند؛ اما بسیاری از عوامل چاقی به راحتی قابل پیشگیری است.
چهارم مارس هر سال در جهان به عنوان روز جهانی چاقی شناخته می‌شود. تعریف اضافه‌وزن و چاقی، تجمع بیش از حد و غیرطبیعی چربی در بدن است. برای دریافتن این که یک نفر چاق است یا خیر، از شاخصی به نام شاخص توده بدنی (BMI) استفاده می‌شود. این شاخص از تقسیم وزن (به کیلوگرم) بر مجذوز قد (متر) به دست می‌آید. اگر شاخص توده بدنی بیشتر از ۲۵ باشد فرد دارای اضافه‌وزن و اگر بیش از ۳۰ باشد فرد دچار چاقی است.
چند نفر در جهان چاق هستند؟
بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان چاق هستند که ۶۵۰ میلیون نفر بزرگسال، ۳۴۰ میلیون نفر نوجوان و ۳۹ میلیون نفر از آنان کودک هستند.
خطر افزایش میزان چاقی در کمین کودکان
سازمان جهانی بهداشت تخمین می‌زند که تا سال ۲۰۲۵، تقریباً ۱۶۷ میلیون نفر از بزرگسالان و کودکان به دلیل اضافه وزن یا چاقی، سلامت کمتری خواهند داشت.
میزان اضافه‌وزن و چاقی در کودکان و بزرگسالان در حال افزایش است. از سال ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۶، شیوع اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان ۵ تا ۱۹ ساله در جهان بیش از چهار برابر شده است!
اضافه‌وزن و چاقی عامل خطر تعدادی از بیماری‌های مزمن است. اضافه‌وزن می‌تواند منجر به بروز بیماری‌هایی نظیر بیماری قلبی-عروقی، دیابت و عوارض آن مانند نابینایی، قطع عضو، نیاز به دیالیز و مشکلات اسکلتی و عضلانی مانند التهاب مفاصل شود.
چاقی با برخی سرطان‌ها مانند سرطان رحم، پستان، تخمدان، پروستات، کبد، کیسه صفرا، کلیه و روده بزرگ مرتبط است.
علت چاقی چیست؟
چاقی علل مختلفی دارد اما علت اصلی آن، عدم تعادل در میزان دریافت و مصرف کالری است. در دهه اخیر، از یک طرف مصرف غذاهای پرکالری، مانند غذاهای چرب و شیرین، زیاده شده و از سوی دیگر فعالیت بدنی کم شده است این وضعیت باعث برهم خوردن تعادل میان میزان دریافت و مصرف انرژی می‌شود.
چه کنیم که چاق نشویم؟
باید توجه داشت که بسیاری از علل چاقی و اضافه‌وزن قابل پیشگیری است. کاهش میزان کالری دریافتی از طریق کاهش مصرف چربی و شکر، افزایش مصرف روزانه میوه، سبزیجات، حبوبات، غلات کامل و مغزها، داشتن فعالیت بدنی منظم (به مدت ۶۰ دقیقه در روز برای کودکان و ۱۵۰ دقیقه در هفته برای بزرگسالان) باعث کاهش خطر اضافه وزن و چاقی و بروز بیماری‌های مرتبط با این عوامل می‌شود.
بر اساس مطالعات انجام شده، مصرف شیر مادر در پیشگیری از چاقی نقش مهمی دارد، بنابراین نوزادان باید از لحظه تولید تا ۶ ماهگی فقط با شیر مادر تغذیه شوند.