بیشترین جرائم سایبری در تهران چیست؟
رییس پلیس فتای تهران بزرگ با اعلام شایع‌ترین جرم مجازی در پایتخت، هشدارها و توصیه‌هایی را برای مقابله با این جرائم ارائه کرد.
سرهنگ داوود معظمی گودرزی در گفت‌وگو با خبرنگاران، درباره وقوع جرائم سایبری در کشور گفت: متاسفانه باید بگویم که یکی از مهم‌ترین دلایل وقوع جرائم سایبری به خصوص برای شهروندان عدم آگاهی و کم اطلاعی آنان از نحوه حضور در فضای مجازی و استفاده از امکانات این فضا است و مجرمان سایبری نیز با سوءاستفاده از همین اطلاعات کم، اهداف مجرمانه خود را پیش می‌برند.
وی با بیان اینکه پلیس فتا از حدود یک دهه قبل برای مقابله با جرایم حوزه سایبری از جمله جرائم اقتصادی، اخلاقی و ... تشکیل شد، گفت: بر این اساس پلیس فتا طبق قانون با موارد و اقدامات مجرمانه نظیر جرائم حوزه بانکداری الکترونیکی مثل کارت‌های بانکی، فیشینگ، اسکیمر، کلاهبرداری اینترنتی، باج گیری، هتک حرمت، توهین، هرزه نگاری، قمار و شرط‌بندی آنلاین، فروش دارو و محصولات سلامت‌محور، فروش مواد مخدر و سلاح، نقض حریم خصوصی و هر آنچه که سلامت و امنیت روانی و اقتصادی را در فضای مجازی تهدید کرده و به خطر بیاندازد مقابله می‌کند.
کشف ۹۰ درصدی پرونده‌های ثبت شده در پلیس فتای تهران
معظمی گودرزی افزود: خوشبختانه باید بگویم که در این خصوص توفیقات خوبی هم داشتیم و در حدود ۹۰ درصد پرونده‌ها و شکایات ثبت شده در پلیس فتا منجر به نتیجه شده و مورد رسیدگی قرار گرفته که این یک آمار قابل توجه است.
وی درباره اقدامات پلیس برای افزایش آگاهی مردم در برابر سودجویان فضای مجازی نیز گفت: پلیس در این زمینه اقدامات قابل توجهی انجام داده اما دستگاه‌های دیگر نیز باید به پلیس کمک کنند، رسانه‌ها از طریق آموزش و افزایش آگاهی می توانند در این زمینه موثر باشند. حتی دیگر دستگاه‌ها نیز می توانند نحوه صحیح استفاده از خدمات خود را به کاربرانشان آموزش داده و زمینه‌های ارتکاب جرم و خلاءهای موجود در محصولات و خدمات خود را نیز رفع کنند.
معظمی گودرزی، کودکان و سالمندان را دو قشر آسیب پذیر در برابر مجرمان سایبری توصیف کرد و گفت: مجرمان سایبری تلاش می‌کنند تا هربار به بهانه‌های مختلف از مردم کلاهبرداری کنند و گرچه آنها طعمه‌های خود را از میان تمام اقشار و سنین انتخاب می کنند، اما در بسیاری از پرونده‌ها مشخص شده که کودکان و سالمندان یکی از گروه‌های هدف این مجرمان هستند.
افزایش جرائم در حوزه رمز ارزها
شایع‌ترین جرائم فضای مجازی در تهران
رییس پلیس فتای تهران بزرگ افزود: در ماه های اخیر نیز جرائم مربوط به حوزه رمز ارز و ارز دیجیتال افزایش داشته و افراد سودجو و کلاهبردار با سوءاستفاده از عدم آگاهی افراد حاضر در این بازار اقدام به کلاهبرداری یا خالی کردن کیف پول دیجیتال آنان کرده‌اند.
معظمی گودرزی درباره اینکه شایع‌ترین جرائم مجازی در تهران چیست، گفت: ما این موضوع را براساس پرونده های تشکیل شده در پلیس فتا بررسی و اعلام می‌کنیم و در تهران بزرگ کلاهبرداری‌ها و جرائم مرتبط با حوزه مالی بیشترین فراوانی پرونده را دارد. در این میان نیز متاسفانه مدتی است که روند شکایات مربوط به سامانه جعلی ثنا افزایش پیدا کرده و به نوعی می‌توان گفت که شکایت از پیامک‌های جعلی سامانه ثنا بیشترین کلاهبرداری حال حاضر محسوب می‌شود. موضوعی که بازهم ناشی از ناآگاهی شهروندان است.
وی در توضیح این شیوه کلاهبرداری خاطرنشان کرد: در این شیوه مجرمان سایبری با ارسال پیامک از سرشماره‌های شخصی یا غیرمرتبط به کاربران اعلام می‌کنند که شکایت قضایی از آنان صورت گرفته و باید برای مشاهده ابلاغیه الکترونیک وارد سامانه شوند. در پایان پیامک نیز لینکی جعلی در سامانه ثنا را قرار می‌دهند. این لینک جعلی به چند شیوه می‌تواند به کاربران آسیب بزند. اول اینکه اقدام به دریافت وجه از کاربران کرده و مبلغی حتی اندک را از آنان دریافت کند.
رییس پلیس فتای تهران بزرگ افزود: شیوه دوم این است که لینک حاوی بدافزار بوده و گوشی تلفن همراه فرد کلیک کننده بر روی آن را آلوده کند و از این طریق از تمام اطلاعات موجود در تلفن همراه سوءاستفاده کند. همچنین سودجویان سایبری می‌توانند از طریق فیشینگ اطلاعات بانکی کاربر را به سرقت برده و مورد سوءاستفاده قرار دهند.
وی با تاکید بر اینکه پیامک‌های سامانه ثنا فقط از سرشماره ADLIRAN ارسال می‌شود، گفت: سرشماره موضوع مهمی است که شهروندان باید آن را مورد توجه قرار دهند. در قسمت شماره پیامک سامانه ثنا عبارت ADLIRAN قرار گرفته و هیچ شماره‌ای مشخص نیست. کاربران باید توجه داشته باشند که هیچ سازمان رسمی و حاکمیتی از طریق شماره شخصی پیامکی را برای آنان ارسال نمی‌کند. همچنین یکی دیگر از روشها برای شناسایی آدرس‌های اینترنتی امن شروع آدرس آنها با https است.
دستگیری کلاهبردار پیامکی سامانه ثنا
معظمی گودرزی همچنین از دستگیری کلاهبردار بزرگ پیامک جعلی سامانه ثنا در پایتخت نیز خبر داد و گفت: این فرد اخیرا دستگیر شده است. البته موارد دیگری هم بوده که از سوی ماموران پلیس فتا یا دیگر شهرهای کشور دستگیر شده‌اند. در این پرونده نیز متهم اصلی پس از تشریفات قضایی در یکی از مناطق حاشیه تهران در مخفیگاه خود دستگیر و به همراه تجهیزات الکترونیک به پلیس فتا منتقل شد. این فرد از سابقه داران کلاهبرداری پیامکی بوده و برای سومین بار و این بار با سوءاستفاده از طریق سامانه ثنا اقدام به کلاهبرداری کرده که این بارهم دستگیر شد.
معظمی گودرزی درباره روش شناسایی پیامک های جعلی سامانه ثنا نیز گفت: همین موضوع سرشماره بهترین روش برای شناسایی این پیامک‌هاست. سازمان ها و نهادهای خصوصی و دولتی از شماره تلفن‌های پوششی موسوم به " number mask " برای اطلاع رسانی و ابلاغیات استفاده کرده و به هیچ عنوان از شماره تلفن‌های شخصی استفاده نمی کنند. سرشماره‌های ماسک بعد از طی فرآیند قانونی به نهادها و شرکت‌های بزرگ داده می شود و احتمال جعل آنها وجود ندارد. همچنین هم وطنان باید توجه داشته باشند که در صورت دریافت چنین پیامک‌هایی، عجولانه عمل نکرده و اقدام به ثبت نام و ارسال اطلاعات هویتی خود نکنند.
وی ادامه داد: موضوع کلیک بر روی لینک‌های ناشناس صرفا مربوط به سامانه ثنا نیست و در تمام موارد باید مورد توجه قرار بگیرد. ما در مواردی مانند پیامک‌هایی که حاوی متن برنده شدن در مسابقه نیز شاهد چنین مشکلاتی هستیم. در این شرایط فردی که پیامک برایش ارسال شده باید فکر کند آیا در مسابقه‌ای شرکت کرده یا خیر؟ باید به سرشماره پیامک توجه شود. در این موارد در لینک‌های ناشناس تبلیغ و تبریک و تخفیف و ... هم وجود دارد و راهکار آن این است که شهروندان نباید روی این لینک ها کلیک کنند.
اگر روی لینک مشکوک کلیک کردیم چه کنیم؟
رییس پلیس فتای تهران بزرگ با بیان اینکه اگر فردی بر روی لینک ناشناس کلیک کرده و وارد آن شد چه کاری باید انجام دهد؟ گفت: اولا که به هیچ وجه نباید وارد لینک مذکور شد و بهتر است به سرعت پیامک پاک شود؛ اما اگر پیامک برای فردی ارسال شد و این فرد وارد لینک شد، لازم است بلافاصله اینترنت گوشی خود را قطع کرده و به پلیس فتا یا کارشناسان متخصص و مورد تایید امنیت سایبری مراجعه کند.
معظمی گودرزی با بیان اینکه مجرمین سایبری نیز با طراحی برنامه‌های مخرب و بدافزار به دنبال نفوذ به گوشی‌های تلفن همراه و سرقت اطلاعات کاربران هستند، گفت: از این رو توصیه می‌شود که کاربران اپلیکیشن‌ها و برنامه‌های مورد نیاز خود را از اپ استورها و مراکز معتبر دانلود کرده و حتماً به مجوزهای درخواستی هنگام نصب یک اپلیکیشن دقت و از یک آنتی ویـروس و برنامه امـنیتی بر روی تلفن همراه خود استفاده کنند.
وی با بیان اینکه پلیس فتا به طور مستمر بر فضای مجازی نظارت دارد، گفت: پلیس فتا در کنار دیگر پلیس های تخصصی و در اجرای طرح هایی چون رعد، کاشف، ظفر، اقتدار و ... حضور دارد. ما با رصد جرائم و مجرمان در فضای مجازی اجازه نخواهیم داد تا افراد سودجو بخواهند از مردم کلاهبرداری یا اخاذی کنند اما لازم است خود کاربران نیز دانش و آگاهی خود در مورد حضور در این فضا را ارتقاء دهند.