بحران اوکراین؛
چه تحریم‌هایی علیه روسیه به اجرا گذاشته می‌شود؟
با به رسمیت شناخته شدن دو منطقه جدایی طلب در شرق اوکراین توسط روسیه، اخیرا آمریکا و بعضی از متحدان این کشور تحریم‌هایی را علیه روسیه به اجرا گذاشته‌اند.اتحادیه اروپا ۲۷ فرد و سازمان روسی را که بانکهای این کشور را هم شامل می‌شود، تحریم کرده است. با این تحریمها دسترسی به بازارهای مالی اروپا محدود می‌شود و امکان دسترسی به منابع مالی آنها در بانکهای اتحادیه اروپا از بین می‌رود.
با به رسمیت شناخته شدن دو منطقه جدایی طلب در شرق اوکراین توسط روسیه، اخیرا آمریکا و بعضی از متحدان این کشور تحریم‌هایی را علیه روسیه به اجرا گذاشته‌اند.
هر چند با حمله نظامی روسیه به اوکراین این تحریمها ممکن است گسترده‌تر شود.
چه تحریم‌هایی علیه روسیه به اجرا گذاشته شده است؟
اتحادیه اروپا ۲۷ فرد و سازمان روسی را که بانکهای این کشور را هم شامل می‌شود، تحریم کرده است.
با این تحریمها دسترسی به بازارهای مالی اروپا محدود می‌شود و امکان دسترسی به منابع مالی آنها در بانکهای اتحادیه اروپا از بین می‌رود؛ همچنین مبادلات تجاری بین اتحادیه اروپا و دو منطقه‌ای که روسیه آنها را به رسمیت شناخته، ممنوع می‌شود.
همچنین حدود ۳۵۱ نفر از نمایندگان پارلمان روسیه-دوما- هدف این تحریمها قرار گرفته‌اند.
هدف تحریم‌هایی که آمریکا روز سه‌شنبه (سوم اسفند/ ۲۲ فوریه) اعلام کرده، تضعیف توانایی روسیه در تامین مالی فعالیت‌های نظامی این کشور است.
ایالات متحده می‌گوید دو بانک دولتی که مشمول تحریمها شده‌اند، نقش کلیدی در پیشبرد بخش دفاعی روسیه دارند که دیگر امکان مراودات تجاری با آمریکا یا دسترسی به شبکه مالی ایالات متحده را نحواهند داشت.
آمریکا همچنین پنج نخبه کلیدی روسیه را هم تحریم کرده است؛ محدودسازی مراودات مالی آمریکا مرتبط با بدهی‌های ملی روسیه هم در شمول این تحریمها اعلام شده است.
با اعلام این تحریمها، آمریکایی‌ها حالا از تجارت با دو منطقه لوهانسک و دونتسک که روسیه آنها را به رسمیت شناخته، منع شده‌اند.
البته شرکتهای آمریکایی فعال در این مناطق زیاد نیستند؛ کاخ سفید می‌گوید با حمله گسترده روسیه به اوکراین، تحریمهای بیشتری به اجرا گذاشته خواهد شد.
آلمان هم پروژه خط لوله گاز نورداستریم ۲ را متوقف کرده است؛ این خط لوله قرار است گاز را مستقیم از روسیه به آلمان برساند.
بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا هم تحریم‌هایی را علیه ۵ بانک روسی و سه تاجر ثروتمند روسی اعلام کرده است.
بریتانیا اعلام کرده با گسترده‌تر شدن فعالیت‌های نظامی روسیه، تحریمهای بیشتری در راه خواهد بود و درباره پول‌های "غیرقانونی" روسیه که به این کشور آمده اقدام خواهد کرد.
نمایندگان پارلمان بریتانیا البته خواستار تحریمهای گسترده‌تر از آنچه اعلام شده به ویژه علیه بانکهای بیشتر روسی شده‌اند.
کشورهای غربی گفته‌اند در صورت حمله روسیه به اوکراین تحریمهای سختی را به اجرا خواهند گذاشت.
یکی از این اقدامات محرومیت روسیه از دسترسی به خدمات سوئیفت- سیستم پیام رسانی مالی است که مورد استفاده هزاران موسسه مالی در جهان است.
با این اقدام مراودات تجاری روسیه با دنیای خارج بسیار مشکل خواهد شد؛ البته چنین اقدامی هزینه سنگینی هم برای کشورهایی نظیر آمریکا و آلمان خواهد داشت که مراودات تجاری با روسیه دارند.
به گفته کاخ سفید این اقدام تنبیهی بعید است به عنوان گزینه "پاسخ فوری" به حمله احتمالی گسترده روسیه به اوکراین در نظر گرفته شود.
همچنین آمریکا ممکن است معاملات دلاری روسیه را ممنوع کند که در این صورت موسسات مالی غربی که در معامله با روسیه از دلار استفاده کنند، جریمه خواهند شد.
چنین تحریمی تبعات گسترده‌ای برای روسیه به همراه خواهد داشت؛ چرا که بیشتر معاملات نفت و گاز روسیه با دلار است و چنین اقدامی تجارت خارجی روسیه را در سایر بخش‌ها هم متاثر خواهد کرد.
با این اقدام احتمالا صادرات نفت و گاز روسیه افت خواهد کرد که این گریبانگیر کشورهای اروپایی هم خواهد شد که برای تامین مصرف داخلی خود به گاز روسیه وابسته هستند؛ از طرفی با کاهش عرضه، قیمت انرژی بالا خواهد رفت.
ایالات متحده ممکن است بانکهای روسی را در فهرست سیاه خود قرار دهد که با این کار امکان تراکنش‌های بین‌المللی میسر نخواهد بود.
البته با اجرای چنین اقدامی سرمایه‌گذاران کشورهای غربی که در بانکهای روسیه پول دارند هم متاثر خواهند شد.
ذخایر ارزی بانک مرکزی روسیه به بیش از ۶۳۰ میلیارد دلار می‌رسد که برای مقابله با بحران‌های اقتصادی می‌تواند از آن استفاده کند.
ممنوعیت صادرات محصولات مرتبط با فن‌آوری به روسیه
کشورهای غربی همچنین می‌توانند صادرات کالاهای مرتبط با فن‌آوری را در راستای تحریمها، به روسیه ممنوع کنند.
به عنوان مثال آمریکا می‌تواند فروش محصولاتی مانند ریزتراشه‌های نیمه هادی را به این کشور ممنوع کند که کاربرد فروانی در طیف وسیعی از بخش‌ها، از خودرو گرفته تا تلفن‌های هوشمند، دارد.
با این اقدام نه تنها فقط صنایع دفاعی و هوایی روسیه بلکه کل اقتصاد این کشور تحت تاثیر قرار خواهد گرفت؛ که البته شرکتهای صادرکننده این قطعات هم متضرر خواهند شد.
محدودیت‌های خرید نفت و گاز
اقتصاد روسیه به شدت وابسته به درآمدهای نفت و گاز است و کشورهای غربی می‌توانند شرکتهای بزرگ روسی نظیر "گازپروم" و "روزنفت" را تحریم کنند؛ البته این اقدام برای اروپا هزینه بزرگی را دربر خواهد شد که در نتیجه آن به دلیل کمبود سوخت، قیمت حامل‌های انرژی در اروپا که همین الان هم بالاست، به شدت افزایش خواهد یافت.
کشورهای غربی برنامه‌ریزی را برای تحریمهای گسترده روسیه، در صورت حمله نظامی به اوکراین، هماهنگ کرده‌اند.
اما دیپلماتهای آمریکایی و اروپایی می‌گویند کشورهای غربی درباره نحوه پاسخ به این سناریوهای احتمالی انسجام کمی دارند.
بعضی کشورها نظیر مجارستان، ایتالیا و اتریش که روابط نزدیک‌تری با روسیه دارند ممکن است در تحریمهای گسترده دیگران را همراهی نکنند.