سید محمد غرضی: چرا ایران نمیتواند مانند عربستان، از بحران اوکراین بهره ببرد؟

مهم‌ترین نکته‌ای که دولت‌ها باید بدانند این است که هرگز نباید اجازه داد فرصت بهره‌برداری از یک بحران از دست برود. عربستان سعودی نیز این موضوع را به خوبی دانسته و از آن استفاده کرده است. این حکومت پادشاهی, از تنش میان اوکراین و روسیه، بهره‌ برده و از این بحران در جهت منافع کشورش استفاده کرده است.

در دنیایی که قیمت نفت و تامین انرژی، دغدغه‌ی بسیاری از کشورها است، تولید نفت،‌ می‌تواند ابزار بسیار قدرتمندی محسوب شود.

بر اساس خبرها، نزدیک شدن قیمت نفت برنت به بشکه‌ای ۱۰۰ دلار و رسیدن تولید نفت در عربستان به بالاترین میانگین سالانه، باعث شده ریاض پس از به قدرت رسیدن ملک سلمان، بیش از هر زمان دیگری درآمد کسب کند. دولت عربستان، می‌تواند با این درآمد، هم کسری بودجه‌اش را جبران کند و هم کشورش را از بحران اقتصادی پس از همه‌گیری کرونا نجات بدهد.

با همه‌ی این اوصاف، نکته‌ی مهمی درباره‌ی تولید نفت عربستان وجود دارد. عربستان بیش از ده و نیم میلیون بشکه، نمی‌تواند تولید نفت داشته باشد و اگر می‌خواهد رضایت دولت آمریکا را کسب کند، باید قیمت را پایین نگه دارد و قادر نیست بیشتر از این مقدار نفت را وارد بازار نماید.

تنها کشوری که می‌تواند روزانه دو و نیم میلیون بشکه نفت تولید کند، ایران است. اما در حال حاضر ایران بیش از یک میلیون بشکه، صادرات ندارد و یک و نیم میلیون نفت اوپک، پشت پرده مانده است. 

اگر بایدن بتواند جریان ایران و برجام را به درستی دنبال کند، می‌تواند از این توان تولیدی ایران به خوبی بهره‌برداری کند و انرژی کشورش را تامین نماید.

اما متاسفانه تیم مذاکره‌کننده‌ی ایران در نشست برجام، این توانایی را ندارد که بتواند این موضوع را به آمریکا تفهمیم کند که آن‌ها بیشتر از ما به این مبادله نیاز دارند و منفعت این تجارت برای آن‌ها بیشتر است. زیرا ایران با همین یک میلیون بشکه هم دارد اداره می‌شود، اما آمریکا نمی‌تواند تا همیشه قیمت نفت را پایین نگه دارد و خرید نفت از ایران می‌تواند برایش سود بیشتری به همراه داشته باشد. 

متأسفانه بین مذاکره‌کنندگان ایران در برجام، هیچ کارشناسی در زمینه‌ی نفت وجود ندارد و همه‌ی مذاکره‌کنندگان از وزارت خارجه هستند. دستگاه سیاسی وزارت خارجه از این مطالب و موضوعات مطلع نیست و نمی‌تواند به خوبی این مسائل را برای طرفین بشکافد و تحلیل نماید.

این ضعف بزرگ تیم مذاکره‌کننده‌ی ایران، باعث شده مسئله‌ی برجام و تحریم‌ها به این سادگی حل نشود و ایران نتواند مانند عربستان، بهره‌ی مناسبی از شرایط ببرد و درآمد کشور را افزایش بدهد.