حسن موسوی:
سلامت روان، قربانی بحران کرونا
«این نوشتار شمایی کلی از اتفاقاتی است که در سالگرد دو ساله شدن بحران کرونا در ایران باید درباره‌شان حرف زد؛ مجموعه‌ای از مشکلات و نابهنجاری‌ها که آثار منفی زیادی بر جامعه‌مان گذاشته است. افزایش آسیب‌های روانی در جامعه حاصل شرایطی است که از سر گذرانده‌ایم و به‌مخاطره‌افتادن سلامت روان جامعه، تلخ‌ترین دستاوردی است که حاصل شده است.»
در یادداشتی در روزنامه جام جم نوشته دکتر حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران آمده است: «دو سال پیش درست از روزی که ورود ویروس کرونا به ایران تایید شد، ما با یک بحران تمام‌عیار روبه‌رو شدیم که در قرن اخیر منحصربه‌فرد بود. این بحران با همه بحران‌های قبلی از نظر استراتژی‌های مقابله‌ای تفاوت داشت، چون نسخه‌هایی همچون ماندن در خانه و فاصله‌گذاری اجتماعی برای مصون‌ماندن از خطرات را تجویز می‌کرد. بحران کرونا با این که در ظاهر یک بحران بهداشتی بود اما همه بخش‌های جامعه از اقتصاد تا فرهنگ و سیاست را نیز تحت تاثیر قرار داد،. ضمن این که اجتماع را از چند منظر متحول کرد و یک سبک زندگی جدید به وجود آورد.
در حوزه اجتماعی، تاخت‌وتاز کرونا باعث شد گروه‌های سنی مختلف بدون قید و شرط به گوشی‌های هوشمند و فضای مجازی دسترسی پیدا کنند؛ بدون این که کنترلی روی افراد باشد. بحران کرونا در واقع کاری کرد تا اتفاقاتی که باید در ۱۰ سال آینده تجربه‌شان کنیم بسیار زودتر وارد زندگی‌مان شوند؛ در حالی که نه محیط‌های اداری و آموزشی و نه مردم هیچکدام برای ورود به این مرحله آماده نبودند.
کرونا همچنین نشان داد جامعه ما در برخی حوزه‌ها از جمله تاب‌آوری و مهارت‌های حل مساله ضعف دارد و توانمندی باهم‌بودن و در کنار هم زیستن را کسب نکرده است. این موضوع را اخبار رسمی که افزایش تنش‌های اجتماعی به‌ویژه تنش‌های خانوادگی را روایت می‌کند، تایید می‌کند. بحران کرونا در عین حال اقتصاد خانواده‌ها را متزلزل کرد و تعطیلی کسب‌وکارها، به‌خصوص در ماه‌های ابتدایی همه‌گیری، زندگی بسیاری از اقشار را تحت تاثیر قرار داد که در این میان آنها که بنیه اقتصادی ضعیف‌تری داشتند، وضعیت بدتری پیدا کردند و از تبعات ناشی از بحران کرونا رنج بیشتری بردند.
در دو سال اخیر با وجود همه این اتفاقات، افزایش هزینه‌های زندگی و بالارفتن هزینه‌های مربوط به درمان و توانبخشی نیز مزید بر علت شد و بخش‌های مختلف جامعه را تحت تاثیر قرار داد. در این دو سال حتی بخش‌های خصوصی اجتماع مثل خیریه‌ها، مراکز نگهداری سالمندان، کلینیک‌ها و مراکز توانبخشی که متکی به کمک‌های نیکوکارانه بودند، زمین‌گیر شدند. البته در شروع بحران کرونا در ایران همبستگی‌های اجتماعی و خانوادگی برای حمایت از افراد آسیب‌دیده به طرز قابل تحسینی شکل گرفت که متاسفانه با طولانی‌شدن این بحران، این همبستگی‌ها و دستگیری‌ها نیز کمرنگ‌تر شد و اقشاری که پیشتر از این حمایت‌ها بهره‌مند می‌شدند، دوباره زیر فشار قرار گرفتند.
این شمایی کلی از اتفاقاتی است که در سالگرد دو ساله شدن بحران کرونا در ایران باید درباره‌شان حرف زد؛ مجموعه‌ای از مشکلات و نابهنجاری‌ها که آثار منفی زیادی بر جامعه‌مان گذاشته است. افزایش آسیب‌های روانی در جامعه حاصل شرایطی است که از سر گذرانده‌ایم و به‌مخاطره‌افتادن سلامت روان جامعه، تلخ‌ترین دستاوردی است که حاصل شده است.
البته پیش‌بینی می‌شود این وضعیت ادامه پیدا کند و عوارض علاج‌نشده ناشی از بحران کرونا تا سال‌های آینده نیز در جامعه‌مان ملموس باشد و حتی خودش را در قالب آسیب‌های اجتماعی بروز دهد،؛ مگر این که تدبیری اندیشیده شود و برای سلامت روان جامعه نسخه‌های علاج‌بخش طراحی شود.»