مکانیسم جدا شدن دُم مارمولک کشف شد!

گروهی از محققان از چندین موسسه در امارات متحده عربی و ایالات متحده آمریکا مکانسیمی را کشف کرده‌اند که به مارمولک‌ها این امکان را می‌دهد که دُم خود را در طول فعالیت‌های عادی حفظ کنند و هنگام خطر و برای دوری از شکارچیان آن را جدا کرده و بیاندازند.

محققان در مقاله خود که در مجله‌ی "ساینس"(Science) منتشر شده است توضیح می‌دهند که چگونه با استفاده از انواع مختلف میکروسکوپ به مطالعه آناتومی دُم مارمولک پرداختند.

بسیاری از گونه‌های مارمولک می‌توانند دُم خود را برای فرار از شکارچی‌ها جدا کنند. در تحقیقات قبلی آناتومی بخش‌های مختلف این دُم مشخص شده بود اما تاکنون مکانسیم رهاسازی سریع آن به خوبی درک نشده بود.

در این تلاش جدید، محققان نگاهی بسیار دقیق به تمام بخش‌های درگیر در جداسازی دُم انداختند و سپس‌ مدل‌هایی فیزیکی برای تقلید از نحوه انجام این فرآیند ایجاد کردند.

آنها کار خود را با کشیدن دُم مارمولک آغاز کردند طوری که مارمولک مجبور به رها کردن آن شود سپس لبه‌های دُم پاره شده را برای بررسی با میکروسکوپ بریدند.

محققان دریافتند که هر دو انتهای دُم از میکرومیله‌های(micropillars) قارچ شکل پوشیده شده است و روی نوک هر میکرولوله منافذی که تنها چند نانومتر هستند قرار دارد. به گفته‌ی محققان این منافذ مشابه دو شاخه‌هایی عمل می‌کنند که داخل پریز می‌روند. زمانی که مارمولک دُمش را می‌اندازد این دوشاخه‌ها جدا می‌شوند.

محققان در مرحله بعدی یک مدل فیزیکی از دُم مارمولک ساختند تا اطلاعات بیشتری در مورد نحوه‌ی کار همه‌ی بخش‌های آن باهم به دست آورند. آن‌ها دریافتند که دوشاخه‌ها و پریزها چسبندگی قوی حتی در زمان کشیده شدن و فشار دارند. اما زمانی که مارمولک دم خود را به روشی خاص می‌پیچاند، اتصال بین دو بخش شکسته شده و دُم جدا می‌شود.

به گفته‌ی محققان مدل‌ آن‌ها می‌تواند برای ایجاد اندام‌های رباتیک مفید باشد.