بیماری | همراه بیمار | بیمارستان
از این پس هیچ همراه بیماری شب را در چادر نمی‌خوابد
ساماندهی همراهان بیمار که در اطراف بیمارستان‌ها اتراق می‌کنند و شب‌های زمستان را در چادرها و خودروهای خود می‌گذرانند مدت‌هاست سوژه رسانه‌ها شده است. تا جایی که این درخواست در کمپین «فارس من» نیز ثبت‌شد. با پیگیری از «احمد احمدی صدر» مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی مطلع شدیم خبرهای خوبی در راه است.
چادر زدن در گوشه و کنار خیابان‌های اطراف بیمارستان و خواب شبانه در خودروهای پارک شده از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که روح و جان همراهان بیمار را در سرمای زمستان تهدید می‌کند؛ علاوه بر آن توجه هر رهگذر شبانه در اطراف بیمارستان را جلب می‌کند. ازاین‌رو درخواستی در «سامانه فارس» من ثبت‌شده است و از مسئولان درخواست رسیدگی دارند تا حمایت ویژه‌ای از همراهان بیمار داشته باشند. ازاین‌رو ملاقاتی را با «احمد احمدی صدر» مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی ترتیب دادیم تا از چندوچون حمایت از همراهان بیمار آگاه شویم. در این گفت‌وگو خبرهای خوبی شنیدیم.
* حمایت و میزبانی از همراهان بیمار که از شهرهای دور و نزدیک روانه تهران می‌شوند و اغلبشان در کنار بیمارستان‌ها روز و شب می‌گذرانند مدت‌هاست سوژه رسانه‌ها شده است، شما به‌عنوان متولی سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی چه برنامه اساسی برای میزبانی این عزیزان دارید؟
بله همان‌طور که اشاره کردید همراهان بیمار برای اینکه بتوانند امکانات بهتری را برای درمان عزیزانشان مهیا کنند راهی تهران می‌شوند. اغلب در اطراف بیمارستان‌های دولتی مثل بیمارستان رازی، میلاد، بقیه‌الله، امام خمینی و بیمارستان‌های دولتی دیگر اتراق می‌کنند و شب را در چادر و یا ماشین‌هایشان می‌گذرانند. اغلب افرادی هستند که وضعیت مالی مناسبی ندارند هرچند استثناهایی هم در بین آن‌ها وجود دارد. در همه این سال‌ها حمایت صددرصدی از همه خانواده‌هایی که چند صباحی شب و روزشان را اطراف بیمارستان‌ها می‌گذرانند مهم بوده است. متولیان سابق نیز نسبت به ساماندهی این عزیزان بی‌تفاوت نبوده و تا به امروز تعداد قابل‌توجهی از همراهان بیمار اسکان داده‌شده‌اند، اما روال کار آن‌طور که باید قانونمند و برنامه‌ریزی‌نشده بود.
*امسال چه تعداد از همراهان بیمار که شب‌ها را در خیابان و ماشین‌هایشان گذرانده‌اند، اسکان داده‌اید؟
بیشتر از ۶ هزار شب همراه بیمار در طول ۱۰ ماه گذشته اسکان داده‌شده‌اند. در این مدت تلاش شده مکان‌های نزدیک به بیمارستان‌ها که شرایط میزبانی داشتند برای اسکان دهی این عزیزان هماهنگ شود. برخی شب‌ها تا ۳۰۰ نفر ساماندهی شده‌اند. هرچند همه این عزیزان علاقه‌مند نیستند که به مکان‌های در نظر گرفته‌شده بروند. همراهان بیمار در وضعیت روحی خاصی قرار دارند. برخی از همراهان بیمار حاضر نیستند حتی برای یک کیلومتر از بیمارستان دور شوند. این موضوع را درگشت‌های میدانی که با حضور شهردار آقای زاکانی برای سرکشی به اطراف چند بیمارستان دولتی رفته بودیم شاهد بودیم؛ نتوانستیم خانواده‌ای که فرزندشان در بیمارستان بستری بود را متقاعد کنیم یک‌شب را در محل اسکان بگذرانند. خانواده ترجیح می‌دادند در چادر ۲ متری استراحت می‌کردند. پدر خانواده چندین بار با صدای بلند گفت: حاضر نیست یک متر چادرش را جابه‌جا کند. در این شرایط ما هم نمی‌توانیم فشار بیاوریم چون به‌اندازه کافی درد و تألم بیماری فرزند، آن‌ها را رنجانده است و قرار نیست آن‌ها را به کاری مجبور کرد، اما همین اتفاق باعث شد ایده‌های جدید را با سرعت هر چه بیشتر عملیاتی کنیم.
*چه ایده‌ای قرار است عملیاتی شود؟ به‌خصوص اینکه سرمای زمستان بر جسم و جان همراهان بیمار پنجه انداخته است.
تجربه سال‌ها برای حمایت از این خانواده‌ها را جمع‌بندی کردیم. تصمیم گرفتیم اپلیکیشنی را طراحی کنیم که به‌صورت نرم‌افزاری و درخواست متقاضی، همراه بیمار شب را در یک اقامتگاه بگذراند. این اپلیکیشن تا یک هفته دیگر مصادف با روز مددکار رونمایی می‌شود و برای اولین بار این کار به‌صورت نرم‌افزاری کارش را شروع می‌کند. اما تفاوت‌های که با دیگر فعالیت‌های گذشته دارد؛ هماهنگ کردن محل اسکان و راضی کردن همراه بیمار برای اسکان شبانه به عهده مددکار بیمارستان است و این موضوع شرایط را برای همه ما هموارتر می‌کند. این اپلیکیشن با حمایت وزارت بهداشت و درمان، مددکاری بیمارستان و شهرداری تهران شروع به کار می‌کند.
*اپلیکیشنی که از آن حرف می‌زنید در چه مرحله‌ای است؟
تست‌های اولیه آن انجام‌شده است و به‌صورت رسمی از روز مددکار که حدود ۱۰ روز دیگر کلید می‌خورد. در حال حاضر قرار است این سامانه به‌صورت مشارکتی با وزارت بهداشت و درمان و سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری کارش را آغاز کند، اما رفته‌رفته دیگر سازمان‌ها و خدمات دیگر برای حمایت از همراهان بیمار به این سامانه ملحق می‌شوند. اما نکته‌ای که باید همین حالا به آن اشاره‌کنم این است که زمان می‌برد تا استفاده از این اپلیکیشن فرهنگ‌سازی شود.
*این سامانه چه نوع خدماتی را ارائه دهد؟
به‌محض بستری بیمار، مددکار بیمارستان در جریان شرایط خاص همراه بیمار قرار می‌گیرد و همان موقع او را راهنمایی می‌کند تا از این اپلیکیشن بدون پرداخت هزینه استفاده کند. چیزی که اینجا اهمیت دارد همکاری به‌موقع مددکار است. مددکار باید اطلاعات کامل همراه بیمار را ثبت کند تا در صورت نداشتن منزل و تنها ماندن در شهر تهران بتواند نزدیک‌ترین مکان اسکان را با توجه به وضعیت خانواده و یا شخص برای او در نظر بگیرد مثلاً اینکه همراه بیمار خانم است یا آقا؟ فرزندی دارند یا خیر؟ چند نفر هستند؟ آیا خانواده هستند ؟ بر اساس این اطلاعات مکان مناسب برای همراه بیمار در نظر گرفته شود.
*با این اپلیکیشنی که طراحی‌شده است می‌توان اقدامات رفاهی دیگری برای این عزیزان مهیا کرد؟
بله این اپلیکیشن طوری طراحی‌شده است که قابلیت دارد بر اساس نیازهای همراهان بیمار آیتم‌های دیگری به آن اضافه کرد. از همین حالا با سازمان‌های حمایتی مثل کمیته امداد و سازمان بهزیستی به توافق رسیده‌ایم که همین اپلیکیشن بتواند خانواده‌های محروم و با آبرو را که به‌عنوان همراه بیمار شناسایی می‌شوند موردحمایت خود قرار دهند.
* وضعیت اقتصادی برخی همراهان بیمار به‌قدری ضعیف است که حتی هزینه ایاق و ذهاب برای رفت‌وآمد بین محل اسکان و بیمارستان بر دوش آن‌ها سنگینی می‌کند و ترجیح می‌دهند با امکاناتی که دارند شب را کنار بیمارستان بیتوته کنند. آیا برای این عزیزان برنامه‌ای دارید؟
اتفاقاً به این موضوع نگاه ویژه‌ای شده است. اول اینکه طبق اپلیکیشن مکانی برای اسکان خانواده‌ها در نظر گرفته‌شده است تا نزدیک‌ترین فاصله را با بیمارستان داشته باشد. دوم اینکه درصدد مذاکره با اپلیکیشن های خودرویی هستیم تا بتوانیم هزینه ایاب و ذهاب خانواده‌ها را بین محل اسکان و بیمارستان سازمان شهرداری پرداخت کند. تا به حالا توفیقاتی هم داشتیم. همه تلاش ما این است که هیچ درراه مانده‌ای غیر از غم بیماری عزیزش مشکلی نداشته باشد. و درد مضاعف بی‌خانمانی به آن‌ها تحمیل نشود.
*قرار است از چه ظرفیت‌هایی برای اسکان همراهان بیمار در تهران استفاده شود؟
تا به امروز اقدامات مؤثری انجام‌گرفته است. پیش‌ازاین همسایه بیمارستان‌ها و ساکنان چند خیابان آن‌طرف‌تر بیمارستان که شاهد چادر زدن همراهان بیمار در اطراف بیمارستان بودند پیشنهاد دادند که می‌توانند مکانی را برای استراحت شبانه این عزیزان اختصاص دهند. ظرفیت‌های بسیار زیادی در قالب تعاون بین مردم وجود دارد و حتی چندین مورد خانه‌های خالی که صاحبان دست‌به‌خیر داشتند پیشنهاد دادند تا خانه‌هایشان را در اختیار ما قرار دهند. ظرفیت‌های دیگری مثل مهمان‌سراها، مسافرخانه‌ها و هتل‌ها هم هستند که توافق کردند است دو اتاقشان را در اختیار ما برای ساماندهی این عزیزان قرار دهند. برخی از هتل‌ها هم توافق کردند که با حداقل قیمت چند اتاقشان را در اختیار ما قرار دهند.
موارد دیگری هم داشتیم صاحب‌خانه‌ها اتاق یا خانه کوچکی را در اختیار ما قرار می دهند، اما توان مناسب‌سازی و تجهیز خانه را ندارند ؛ ما مسئولیت تجهیز را بر عهده می‌گیریم؛ تا شرایط برای مهمان‌نوازی و اسکان همراهان بیمار که از شهرستان راهی تهران شده‌اند مهیا شود.
*چه توصیه‌ای به مردم برای حمایت بیشتر از همراهان بیمار دارید؟
ابتدای امر مددکاران بیمارستان باید علاوه بر بیمار به همراهان بیمار نیز توجه کنند. حتی اگر خود همراه بیمار از این امکانات مطلع نیست و با به خاطر شرایط روحی حاضر نیستند که از بیمارستان دور شوند باید مشاوره بگیرند. از همین‌جا از مردم درخواست می‌کنیم به‌محض اینکه متوجه شدند همراه بیمار اطراف بیمارستان اتراق کرده و یا شب را در ماشین به صبح می‌رساند او را راهنمایی کنند که به مددکاری بیمارستان مراجعه کند.
*شما با توجه به اینکه سابقه فعالیت‌های جهادی دارید آیا اقداماتی ازاین‌دست در عرصه فعالیت‌های جهادی داشته‌اید؟
اقداماتی که امروز در شهرداری انجام می‌دهیم ادامه سیر فعالیت‌های جهادی است. اصلاً به همین دلیل برای این مسئولیت پیش‌قدم شده‌ایم تا بتوانیم با سرعت هرچه‌تمام‌تر مسائل و آسیب‌های اجتماعی جامعه را حل کنیم. پیش‌ازاین به‌صورت میدانی وقتی به شهرهای مرزی و محروم سفر می‌کردیم شاهد بودیم که برخی خانواده‌ها به دلیل محرومیت اقتصادی شاهد مرگ اعضای خانواده بودند و کودکانشان از بیماری رنج می‌بردند، اما قادر نبودند که شرایط درمان را فراهم کنند. در همین سفرها شاهد بودیم پدر و مادری مستأصل منتظر مرگ فرزندشان بودند چون هزینه سنگین جراحی را نداشتند. دختری که براثر سوختگی آسیب جدی دیده بود و حتی یک روز هم زندگی عادی نداشت و بارها تا مرز خودکشی پیش رفته بود. با دیدن همه این صحنه‌ها همه دست‌به‌دست هم دادند تا این بیماران محروم را به تهران منتقل کنیم. فقط هزینه رفت‌وآمد این دختر همراه با مادر و برادرش به تهران تا به امروز ۵۰ میلیون تومان هزینه داشته است. هزینه جراحی‌ها نیز بخش عمده‌ای است که پزشکان خیر به دوش گرفته‌اند.
* با توجه به اینکه شما مسئولیتی را در شهرداری قبول کرده‌اید از فعالیت‌های جهادی دورمانده‌اید؟
این‌طور نیست. درواقع به خاطر تجربه‌ای که در امور جهادی داشتم این مسئولیت را قبول کردم و برای شناسایی بیماران محروم که شرایط اقتصادی برای درمان ندارد سامانه‌های را در نظر گرفته‌ایم. اتفاقاً این سامانه مردمی و انسانی است طوری که در هر منطقه فرد امینی راداریم که این عزیزان را شناسایی می‌کنند. بر اساس نیاز بیمار پزشک مربوط را نیز برای معاینه هماهنگ می‌کند و بعدازاینکه پرونده این بیمار تشکیل شد بیمار را به تهران و یا شهری که قطب درمان است انتقال می‌دهند و هزینه درمان و رفت‌وآمد این عزیزان به‌صورت رایگان انجام می‌شود.
*تابه‌حال چند نفر از بیماران محروم در این طرح جهادی وارد چرخه درمان شده‌اند؟
حدود ۷۰۰ نفر از بیماران که امکان مالی نداشتند و منتظر مرگ عزیزانشان بودند در این طرح شرکت کردند. اگر مردم دست‌به‌دست هم ندهند و تعاون نداشته باشند هیچ‌کدام از این اتاق‌ها رخ نمی‌دهد و هر بار برای حمایت از یک بیمار محروم چند نفر باهم همراه می‌شوند تا بتوانند یک خدمت را انجام دهند.
*پس شما همچنان به فعالیت‌ها جهادی‌تان ادامه می‌دهید
مدل و رویکرد فعالیت‌های ما جهادی است تا بتوانیم کاری که قرار است در ۱۰ سال انجام شود یک‌ساله انجام شد. خیلی‌ها نقد می‌کنند که چرا قرارگاه تشکیل داده‌اید؟ من معتقدم تا قرارگاه تشکیل نشود و همه مسئولانی که مسئولیتی بر گرده گرفتند روبه روی‌هم ننشینند کاری از پیش نمی‌رود همه افرادی که مسئولیت اجتماعی دارند باید سر یک میز بنشینند و اگر فردی کارش را درست انجام نداده همان موقع پاسخ‌گو باشد. نباید کارهایمان را به دیگری واگذار کنیم و بهانه‌تراشی شود اگر فاصله‌ای در انجام کاری بود همان موقع دستور صادر می‌شود تا هیچ کاری روی زمین نماند.