پشت پرده گشت زنی هوایی روس‌ها در سوریه

در آینده نزدیک، کرملین نیروی بی‌سابقه‌ای را در دریای مدیترانه متمرکز خواهد کرد.   اسکادران روسیه مستقر در بندر طرطوس سوریه و متشکل از ۱۰ کشتی، با دو گروه بزرگ دیگر از کشتی‌های جنگی نیز به این طرح ملحق خواهند شد. شش فروند کشتی بزرگ از کانال مانش و تنگه جبل الطارق به سمت دریای مدیترانه می‌روند. رزمناو موشکی گارد پاسیفیک واریاگ، ناو بزرگ ضد زیردریایی ادمیرال تریبوتس و نفتکش بزرگ دریایی بوریس بوتوما که اخیراً در سومین رزمایش مشترک با چین و ایران در دریای عمان شرکت کرده اند، از طریق دریای سرخ و سوئز به سمت سوریه می‌روند.

آنتون مرداسوف در المانیتور نوشت:  کرملین همچنان به فشار بر غرب ادامه می‌دهد و خواستار تضمین‌های امنیتی در اروپا، استقرار نیروها در نزدیکی اوکراین و انجام مانورهای نظامی یکی پس از دیگری است. سوریه نیز هر چند غیرمستقیم در تاکتیک های پوتین دخیل است.

اسرائیل پس از گشت زنی مشترک جت های نظامی سوریه و روسیه در 24 ژانویه در امتداد حریم هوایی سوریه، از جمله منطقه بلندی های جولان نگران بود. اکنون ارتش اسرائیل در تلاش است تا از طریق همکاران روسی خود بفهمد که چرا آنها می خواستند گشت زنی در امتداد مرزهای جنوبی سوریه را سازماندهی کنند. اولین تفسیر این است که طرف روسی تلاش می کند بر فعالیت حملات هوایی اسرائیل به اهدافی در سوریه تأثیر بگذارد. تفسیر دوم این است که در بحبوحه تنش‌ها بر سر اوکراین، مسکو سیگنالی به ناتو می‌فرستد مبنی بر اینکه قابلیت‌های نظامی مسکو شامل خاورمیانه می‌شود.

ارتش روسیه نیز طی هفته های اخیر گشت زنی های زمینی را سازماندهی کرد. به ویژه، فرماندهی پایگاه هوایی حمیمیم روسیه در سوریه به دلیل تهدید حملات تروریستی، حملات شبانه روزی را در بندر دریایی لاذقیه آغاز کرد. به گفته دریابان اولگ ژوراولف، یک مقام ارتش روسیه در سوریه، این اقدام به درخواست دمشق و سرویس های اطلاعاتی آن مربوط می شود. در 15 ژانویه، افسران روسی نیز مانورهایی را با یک واحد پدافند هوایی نیروهای حکومت سوریه انجام دادند.

برخی کارشناسان معتقدند هدف از این اقدامات ممکن است اسرائیل باشد. در ماه دسامبر، ارتش اسرائیل دو بار به اهدافی در یک بندر که در 20 کیلومتری پایگاه حمیمیم است، حمله کرد. به گزارش روزنامه روسی کومرسانت، از سال 2018، اسرائیلی ها به اهدافی در منطقه تحت کنترل روسیه حمله نکرده بودند، اما اکنون این توافق ضمنی را نقض کرده اند.

البته ارتش روسیه درک می کند که اسرائیل فعالیت در نزدیکی مرزهای خود را به عنوان یک سیگنال تعبیر و تفسیر می کند، اما از سوی دیگر، مسکو نیز در حال حل و فصل یک سری امور عملی است.

اول، در اول دسامبر، روسیه دوره آموزشی زمستانی برای نیروهای خود را آغاز کرد. در این ارتباط، مانورهایی با حضور ارتش روسیه و یگان های ارتش سوریه در استان های مختلف این کشور از جمله در شمال آن برگزار می شود.

دوم، توضیح رسمی وزارت دفاع در مورد سازماندهی گشت های زمینی برای جلوگیری از حملات تروریستی همچنان واقع بینانه تر به نظر می رسد. با وجود توقف درگیری‌های فعال، سرویس‌های امنیتی اسد به طور دوره‌ای از جلوگیری از وقوع حملات تروریستی و خرابکاری‌ها حتی در مرکز دمشق عاجز هستند. در همین حال، بانیاس که بین طرطوس و لاذقیه قرار دارد، هنوز مرکز قاچاق غیرنظامی به شمار می رود. جابجایی محموله از جمله ترانزیت مواد مخدر تحت پوشش پلیس مخفی سوریه انجام می شود و بعید است که ارتش روسیه بارنامه ها را بررسی کند.

سوم، پرواز نمایشی مشترک مرحله ای از کار برای بازگرداندن اثربخشی رزمی نیروی هوایی سوریه بود. مسیر گشت هوایی نه تنها در نزدیکی بلندی‌های جولان، بلکه بر فراز شمال سوریه از جمله رود فرات بود. هواپیماهای روسی از پایگاه هوایی حمیمیم بلند شدند و سوری ها از فرودگاه های Seikal و Dumayr استفاده کردند.

علاوه بر این، ارتش روسیه احتمالاً مانورهای گشت هوایی مشترک را فقط برای اینکه از حمله مجدد اسرائیل به نیروهای نیابتی ایران جلوگیری کند، انجام نداده است. از این گذشته، مسکو بارها به هواپیماهای ایرانی اجازه فرود در حمیمیم و تخلیه محموله های نامعلومی را داده است.

با این حال، روسیه همچنین در تلاش است تا سیگنال های روشنی را به ایالات متحده و متحدانش ارسال کند. در 20 ژانویه، وزارت دفاع روسیه از برگزاری رزمایش دریایی با حضور بیش از 140 کشتی در تمامی مناطق تحت مسئولیت ناوگان خبر داد. این بدان معناست که تا فوریه تقریباً تمام کشتی‌ها، زیردریایی‌ها، قایق‌ها و کشتی‌های پشتیبانی آماده رزم به طور همزمان به محدوده‌های آموزشی در مدیترانه، دریای شمال، دریای اوخوتسک، شمال شرقی اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام منتقل خواهند شد.

در آینده نزدیک، کرملین نیروی بی‌سابقه‌ای را در دریای مدیترانه متمرکز خواهد کرد.  اسکادران روسیه مستقر در بندر طرطوس سوریه و متشکل از 10 کشتی، با دو گروه بزرگ دیگر از کشتی‌های جنگی نیز به این طرح ملحق خواهند شد. شش فروند کشتی بزرگ از کانال مانش و تنگه جبل الطارق به سمت دریای مدیترانه می روند. رزمناو موشکی گارد پاسیفیک واریاگ، ناو بزرگ ضد زیردریایی ادمیرال تریبوتس و نفتکش بزرگ دریایی بوریس بوتوما که اخیراً در سومین رزمایش مشترک با چین و ایران در دریای عمان شرکت کرده اند، از طریق دریای سرخ و سوئز به سمت سوریه می روند.

در تمام تاریخ پس از فروپاشی شوروی، روسیه رزمایشی با این مقیاس برگزار نکرده است. به نظر می رسد مسکو از روش کلاسیک تشدید در مذاکرات استفاده می کند که متضمن موضع مطالبه گرانه ی حداکثری و تعدادی مواضع اضافی سازش است. اما در واقعیت، روشن نیست که کرملین واقعاً به چه نوع مصالحه ای نیاز دارد. باید توجه داشت که پس از الحاق کریمه در سال 2014، تلاش مقامات روسیه برای معرفی خود به عنوان یک قلعه محاصره شده غیرمنطقی است.