قمه‌کشی در تئاتر شهر+ویدئو

تئاتر شهر این روزها حال و روز خوبی ندارد و اطراف این مجموعه‌ی فرهنگی به تسخیرِ دستفروشان و رمالان درآمده است؛ آنگونه که دیگر امنیتی برای حضور خانواده‌ها در اطراف این مجموعه وجود ندارد.

تئاتر شهر یکی از اماکن فرهنگی شهر تهران است که به ثبت میراث فرهنگی رسیده. در تئاتر شهر سالانه رویدادهای تئاتری و هنری بسیاری برگزار می‌شود که به مهمترین چهارراهِ پایتخت، هویتی فرهنگی داده است. اما این مجموعه مدت‌هاست که درگیر معضلاتی شده است. معضلاتی که رفته رفته هویت فرهنگی و هنری این مجموعه را زیرسوال برده و آسیب‌های فراوانی به آن زده است.

از این رو سراغ ابراهیم گله‌دارزاده مدیر مجموعه تئاتر شهر رفتیم تا از دیدگاه او با معضلات و آنچه تئاتر شهر را به عنوان مکانی فرهنگی و هنری تهدید می‌کند، آشنا شویم.

ابراهیم گله‌دارزاده در ابتدای صحبت‌هایش به ماجرایِ ترمینال جنوب در دو دهه گذشته اشاره کرد و گفت: یادم هست که یکی از اعضای شورای شهر می‌گفت که فضای فرهنگی پیرامون تئاتر شهرِ امروز مانند ترمینال جنوب دو دهه پیش است. متاسفانه فضای اطراف ترمینال جنوب از دو دهه پیش رها شد و اکنون آن اطراف معضلات بسیاری دارد. شاید اگر آن فضا از دو دهه پیش با مدیریت درستی مواجه میشد، اکنون شاهد آن معضلات نبودیم. متاسفانه این اتفاق برای تئاتر شهر هم در حال رخ دادن است.

وی ادامه داد:‌ باید برنامه ریزی صورت گیرد تا محیط اطراف تئاتر شهر آرام و آماده‌تر شود. باید کاری کرد که فضای اطراف تئاتر شهر به محیط فرهنگی تبدیل شود که در اختیار خانواده قرار گیرد. اگر امروز این فضا به همین شکل بماند، دو دهه دیگر چه خواهد شد؟آیا آن زمان باز هم امکان استفاده از این مکان وجود خواهد داشت؟

تجمع دستفروشان و معرکه‌بگیرها در اطراف تئاتر شهر

رئیس تئاتر شهر درباره تغییر بافت مرکز شهر تهران گفت: بافت فرهنگی مرکز شهر تغییر کرده است. دانشگاه آزاد از کنار ما به سوهانک رفت. دانشگاه هنر به میدان امام هجرت کرد. کتاب فروشی‌های تئاتر شهر متاسفانه به تدریج به کافه تبدیل شده‌اند. کوچه‌های کناریِ تئاتر شهر ساختمان‌هایش مسکونی نیستند و بیشترشان به عنوان انبار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

وی ادامه داد: از ساعتی به بعد شهروندی در اطراف تئاتر شهر نیست. خالی شدن اینجا از شهروندان، فضای اینجا را برای برای تیف دیگری آماده می‌کند. درِ مترو دقیقا روبه‌روی تئاتر شهر باز شد و نرده‌هایی برای جلوگیری از ورود مردم به خیابان کشیده شد. با چهار دژ دوروبرِ تئاتر شهر را بستند. بازیرگذر چهارراه ولیعصر ترددِ مردم زیرزمینی شده است.

گله‌دارزاده گفت: فارغ از اینکه در بوستانِ کنار تئاتر شهر مشکل مواد مخدر و دیگر بزه‌ها وجود دارد؛ باید از برخی اقدامات شهرداری دفاع کنم و باید تاکید کنم که نیروی انتظامی هم کنار ماست و در اینجا زحمات زیادی می‌کشد.

وی ادامه داد: پس از انقلاب اسلامی فعالیت در تئاتر شهر هر روزه و بدون تعطیلی شده است. در ایام دفاع مقدس اجراهای بسیاری برای خانواده‌ها برگزار شد. اما امروزه تمام تاثیر فرهنگی و اثر گذاری این مرکز فرهنگی با برخی سهل انگاری‌ها و کم توجهی‌ها دارد از بین می‌رود.

رئیس تئاتر شهر گفت:‌ چند شب پیش و در مجموعه تئاتر شهر در سالن سایه مشغول دیدن نمایشی با موضوع مقاومت بودم. اجرای این نمایش تا 30 دقیقه ابتدایی دچار مشکل شد؛ چرا که افرادی در فضای بیرونِ‌ تئاتر شهر که سقفِ سالنِ سایه است، با چرخی‌های دستی مشغول جابه‌جاییِ وسایل بودند. نیروی انتظامی به این افراد تذکر داد. آنها هم با عزیزان نیروی انتظامی بحث کردند. چرا چنین مسئله ساده‌ای اینقدر پیچیده شده است. چرا این افراد باید بتوانند در حریم تئاتر شهر دستفروشی کنند. نیروی انتظامی هم نمی‌داند چه برخوردی باید با این افراد داشته باشد. برای حل این مسئله باید تدبیری اندیشید.

وی ادامه داد: برخی از اعضای شورای شهر به تئاتر شهر آمده‌اند و اوضاع را دیده‌اند. شهردار منطقه هم آمد و معضلات را از نزدیک دید. انتظار تدبیری عملی داریم تا حضور خانواده در این محیط فرهنگی را تسهیل کند.

گله‌دارزاده تاکید کرد: خانواده‌ها در اطراف تئاتر شهر احساس امنیت نمی‌کنند. خدمات لازم در اطراف تئاتر شهر برای اینکه خانواده بیاید و ساعتی اینجا باشد و نمایشی ببیند، وجود ندارد. اما تسهیلات زیادی برای دستفروشی در اینجا صورت گرفته است. درآمدهای زیادی هم در اینجا دارند. برخی از مجموعه‌ها هم از حضور این دستفروشان کسب درآمد می‌کنند.

وی ادامه داد: این منطقه فرهنگی که شلوغ‌ترین نقطه فرهنگی شهرمان است، باید به جایی برسد که مدام در معرضِ آسیب باشد؟ آتش افروزی در کنار درهای چوبی، سرقت مجسمه، سرقت کاشی‌ها، سرقت کیف و گوشیِ افراد و هنرمندان و ...

رئیس تئاتر شهر تاکید کرد: چندی پیش و در ایام فاطمیه نمایش تا اشکستان در سالن اصلی تئاتر شهر روی صحنه رفت. روزانه 600 نفر از این نمایش دیدن می‌کرد که تقریبا همه تماشاگران این نمایش خانواده‌ها بودند. من و همه کارکنان مجموعه دلنگران این بودیم که خانواده‌ها با آرامش و امنیبت بیایند و نمایش را ببینند و بروند.

ابراهیم گله‌دارزاده - مدیر مجموعه تئاتر شهر

وی ادامه داد: انتظار نمی‌رفت که به اینجا برسیم که درباره انواع بزه‌ها و آسیب‌های اطراف تئاتر شهر صحبت کنیم. در دوره قبل شهرداری و شورای شهر، عملی وجود نداشت و بیشتر در حدِ صحبت و حضورهای تبلیغاتی به تئاتر شهر نگاه داشتند. انتظار این است که در شورای شهر جدید با رویکرد جدیدی که دارند اتفاق عملیاتیِ درستی رخ بدهد. پروژه پهنه رودکی دو فازش تمام شده و فاز سومش قرار است به بوستانِ دانشجو برسد. آیا نمی شود که در فاز سوم به نحوی کار کنیم که حضور خانواده‌ها در این نقطه بیشتر شود.

گله‌دارزاده تاکید کرد: در چهارراه ولیعصر تا ساعت‌های نزدیک به صبح همچنان دستفروشان مشغول کارند و اطراف تئاتر شهر جولانگاه قشرِ دیگری از جامعه شده است. این فضای فرهنگی متعلق به مردم و خانواده‌ها است. سرمایه فرهنگی این مملکت است. باید در اختیار خانواده ها باشد. وقتی شهروند ما بتواند به راحتی و فراوانی از این نقطه بهرمند شود، خود به خود بسیاری از بزه‌ها و ناهنجاری‌ها مرتفع می‌شود.

رئیس مجموعه تئاتر شهر گفت:‌ سقف سالن چارسو، قشقایی، سایه و کارگاه نمایش در اختیار ما نیست. روی سقف دستفروشی انجام می‌شود و وسایلی جابه جا می‌شود که گاهی حتی اجرای نمایش‌ها را دچار اختلال می‌کند. این اتفاق می‌تواند سرمایه‌ای فرهنگی را به طول کامل از بین ببرد. امروز با همت و همدلی به سمت و سوی حفظ این سرمایه برویم. درهای تئاتر شهر چوبی هستند. شب‌های زمستان در اطراف تئاتر شهر آتش افروزی انجام می‌شود اگر روزی این درها آتش بگیرند! امکان رخ‌دادنِ یک فاجعه وجود دارد.

وی ادامه داد:‌ شب خواب‌ها در اطراف ساختمان تئاتر شهر می‌خوابند؛ رو انداز و زیراندازِ یک شکل دارند. مشخص است که برای این افرادِ کارتن‌خواب برنامه‌ای سازمان یافته دارند. ما مخالفتی با حمایت از این کارتن‌خواب‌ها نداریم؛ اما بروند جای دیگری این عزیزان را اسکان دهند.

گله‌دارزاده تاکید کرد: بهره‌برداری از مبلمان پارک دانشجو برای خانواده‌ها بسیار دشوار است. چون این پارک جای رد و بدل کردن مواد مخدر است. اگر کسی آنجا بخواهد ساعتی بنشیند کاری می‌کنند که فوری برود.

وی گفت: بنده به عنوان کسی که در عرصه فرهنگ کار می‌کنم و تجربه‌های زیادی هم دارم، می‌گویم که نگرانی وجود دارد. اگر این فرآیند همین طور ادامه یابد، ما سرمایه‌ای به نام تئاتر شهر را از دست خواهیم داد و دچار بحران خواهیم شد. در دوره قبل همدلی شورای شهر را با خودمان نداشتیم. نگرانی و ایده‌های ما را درست متوجه نمی‌شدند. امروز با شورا همزبانی و همدلیِ دست کم در ظاهر داریم و این گامی رو به جلو است. یکی از دوستان شورای شهر قبل، پیشنهاد داده بود که برای حل بحران این منطقه بازارچه بزنیم. ما گفتیم اینجا بازارچه هست و ما می‌خواهیم بازارچه‌ای در این اطراف نباشد. بحران را به عنوان راه حل پیشنهاد دادند!

گله‌دارزاده تاکید کرد:‌ ما برای هنر و هنرمند و خانواده امنیت سازی نکردیم. ما مرکزی را به عنوان مولد فرهنگ در اختیار داریم. باید بتوانیم از آن حفاظت و به درستی استفاده کنیم. ما برای حفظ حریم خانواده در مجموعه تئاتر شهر نقشه‌ای ارائه کرده‌ایم تا مبل و مان شهری را در حریمی قرار دهد که بزه کار نتواند در آنجا باشد. استفاده از برخی سازه‌ها به عنوان حریم، می‌تواند کار حرمت گذاری به خانواده و شهروندان را انجام دهد تا آنها بتوانند از این فضا استفاده کنند. اگر جایی حریم نداشته باشد، حرمتی هم نخواهد داشت. میراث فرهنگی بحث حریم تئاتر شهر را پیش برد، انتظار است که دیگر بخش‌ها هم بیایند و در عملی کردن این حریم پیشقدم شوند.

او در پایان گفت: ما در دو دهه گذشته با سوءمدیریت به اینجا رسیده‌ایم؛ اگر امروز مدیریت درستی نداشته باشیم در آینده چیزی از تئاتر شهر به عنوان مجموعه‌ای فرهنگی هنری باقی نخواهد ماند.