یادداشت عبدالباری عطوان، تحلیلگر مشهور جهان عرب؛
توافقات احتمالی رئیسی و پوتین
عبدالباری عطوان تحلیلگر مشهور جهان عرب در رای الیوم نوشت: چرا رئیس جمهور ایران مسکو را برای اولین سفر خارجی خود انتخاب کرد؟ توافقهای احتمالی در این سفر کدام است و چرا میزان نگرانی آمریکا و اسرائیل در مورد آن افزایش یافته؟
عبدالباری عطوان تحلیلگر مشهور جهان عرب در رای الیوم نوشت: چرا رئیس جمهور ایران مسکو را برای اولین سفر خارجی خود انتخاب کرد؟ توافقهای احتمالی در این سفر کدام است و چرا میزان نگرانی آمریکا و اسرائیل در مورد آن افزایش یافته؟
زمان بندی این سفر، همزمان شد با نزدیکی مذاکرات وین در مورد رسیدن توافق هستهای ایران به پایان آن و افزایش اختلافات روسیه و آمریکا در مورد اوکراین و رسیدن این اختلاف به مرحله نزدیکی انفجار، بالا گرفتن تهدیدات اسرائیل برای هدف گرفتن تاسیسات هستهای ایران و حالت هرج و مرج و نبود استقراری که پس از شکست آمریکا، بر افغانستان سایه انداخته است. این امور، اهمیت خاصی به گفتگوهای رئیس جمهور ایران و هیئت همراه آن، با روسها و در رأس انها، ولادیمیر پوتین میدهد و پیش بینی میشود که همکاری بین این دو، در زمینههای سیاسی، اقتصادی و نظامی باشد.
رئیس جمهور روسیه از طبیعت قدرت و عمق روابط بین دو کشور آگاه است، از این رو در صحبتهای خود کمی قبل از دیدار با رئیسی تصریح کرد که همکاری مستحکمی در سطح بین المللی داریم، همانطور که تلاشهای ما تا حد زیادی به دولت سوریه کمک کرد تا از تهدیدات مربوط به تروریسم عبور کند. وی افزود: میخواهیم از مواضع رئیس جمهور ایران در مورد تحولات جدید در افغانستان و همچنین توافق هستهای بین ایران و دولتهای بزرگ، مطلع شویم.
اما رئیس جمهور ایران تاکید کرد که طرحی را برای همکاری استراتژیک ۲۰ ساله بین دو کشور، به روسیه ارائه میکنیم، امری که ما را به یاد سند همکاری تجاری و استراتژیک بین ایران و چین میاندازد، که ارزش اولیه آن ۴۵۰ میلیارد دلار است.
تفاصیل دیدار بین روسای جمهور ایران و روسیه، پیچیده و پنهان است، اما میتوان پیش بینی کرد که نشست مذکور، منجر به توافقهایی بین آنها در مورد مسائل سوریه، عراق، چگونگی اخراج نیروهای آمریکایی از این دو کشور، توقف حملات اسرائیل به اهداف ایران در عمق سوریه و حمایت روسیه از موضع ایران در مذاکرات هستهای وین، بویژه در مورد پایان دادن به تحریمهای آمریکا باشد.
بعید نیست که توافق در مورد خرید سامانههای اس ۴۰۰ روسیه، یا ساخت آن در ایران- درست مانند توافق روسی ترکی مشابهی که وجود دارد- از دیگر موضوعات مهم در این سفر باشد. آنچه باعث میشود در این باره صحبت کنیم، اظهارات سفیر ایران در مسکو، کاظم جلالی در این باره است که گفتگو در مورد توافق همکاری نظامی امری است که در صدر دستور کار این سفر قرار دارد.
در پایان میگوییم طرفهای متعددی این سفر و نتایج آن را به دقت تحت نظر دارند، بخصوص در زمینههای هماهنگی در پروندههای داغی نظیر پرونده سوریه، عراق و افغانستان. در کنار پروندههای جمهوریهای آسیای میانه، بویژه جمهوری قزاقستان که در سایه تلاشهای آمریکا برای تغییر نظام در آن و بسیج نمودن این نظام علیه ایران، داغتر شده است و شکی نیست این سفر و نتایج احتمالی آن، میزان نگرانی آمریکا، اسرائیل و اروپا و برخی هم پیمانان عرب آنها را تا حد زیاد و بی سابقهای افزایش میدهد.
روسیه | آمریکا | توافق موقت هستهای
ان بی سی: روسیه با اطلاع آمریکا، به ایران یک «توافق موقت هستهای» پیشنهاد داده است | تهران این پیشنهاد را نپذیرفته
شبکه خبری ان.بی.سی در خبری اختصاصی به نقل از چند مقام آمریکایی گزارش داده است که در سفر اخیر ابراهیم رئیسی به روسیه، مسکو، با اطلاع آمریکا، به ایران پیشنهاد داده که با توافق موقت هستهای، در برابر اعمال برخی محدودیتهای هستهای، از لغو پارهای از تحریمها بهرهمند شود.
شبکه خبری ان.بی.سی در خبری اختصاصی به نقل از چند مقام آمریکایی گزارش داده است که در سفر اخیر ابراهیم رئیسی به روسیه، مسکو، با اطلاع آمریکا، به ایران پیشنهاد داده که با توافق موقت هستهای، در برابر اعمال برخی محدودیتهای هستهای، از لغو پارهای از تحریمها بهرهمند شود.
این شبکه به نقل از دو مقام دولت جو بایدن، یک مقام در کنگره آمریکا، یک مقام سابق دولت آمریکا و چهار نفر دیگر که از این موضوع اطلاع داشتهاند این خبر را منتشر کرده است.
براساس این گزارش، منابع ان.بی.سی به این شبکه گفتهاند آمریکا از پیشنهاد روسیه به ایران مطلع بوده اما یک مقام ارشد دولت جو بایدن گفته است "تدابیر موقتی" موضوع بحثهای جدی نیستند.
این مقام آمریکایی گفته است "ما نمیتوانیم درباره گفتگوهایی که میان روسیه و ایران گذشته صحبت کنیم اما در این مرحله معتقدیم چنین تمهید موقتی موضوع بحثهای جدی نیست."
دولت روسیه هنوز به این خبر واکنشی نشان نداده و هیات نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد روز جمعه گفته است تهران به دنبال توافق موقت نیست و حاضر به اظهار نظر درباره جزئیات پیشنهاد روسیه نشده است.
منابع خبری ان.بی.سی به این شبکه گفتهاند تهران پیشنهاد روسیه را مبنی بر توافق موقت نپذیرفته است اما اگر چنین پیشنهادی پذیرفته شود آمریکا و دولتهای دیگر احتمالا آن را گام اول در راه بازگشت کامل به توافق قلمداد خواهند کرد.