استقبال عمان و قطر از امیرعبداللهیان و سفر وزیر خارجه کره جنوبی به وین؛ تلاش مضاعف واسطه‌ها در دور هشتم مذاکرات احیای برجام؟

الخلیج آنلاین در مطلبی به قلم یوسف حمود نوشت: از سال‌ها پیش، روابط بین ایران و دولت‌های عضو شورای همکاری‌های خلیج فارس، شاهد نوسان‌های زیادی بوده، اما در سایه حوادث اخیر منطقه، نشانه‌های صلح بین این طرف‌ها نمودار شده است که یکی از آنها، مذاکرات و دیدار‌هایی بین سران کشور‌های مذکور است. در این میان، رابطه ایران با قطر و امارات، نسبت به دیگر کشور‌های خلیج فارس نزدیکتر است و با وجود بحران‌هایی که منطقه به خود دیده، این روابط تقریبا پایدار مانده است.

در ادامه این مطلب آمده است: در مورد سفری که وزیر خارجه ایران به مسقط و دوحه همزمان با نزدیکی بین تهران و ابوظبی داشت، این سوال مطرح می‌شود که سفر عبداللهیان به قطر و عمان در این زمان، بعنوان اولین سفر وی به منطق خلیج فارس چه اهمیتی دارد؟

به گفته وزیر خارجه ایران، سفر وی به عمان و قطر، در چارچوب سیاست تقویت و تحکیم روابط با همسایه هاست که دولت رئیسی آن را دنبال می‌کند. عبداللهیان در تاریخ ۱۱ ژانویه ۲۰۲۲ با امیر قطر دیدار کرده و به دو طرف به بررسی روابط دو جانبه و راه‌های تقویت ان پرداختند.

اما قبل از این سفر، عبداللهیان به مسقط رفته و با همتای عمانی خود دیدار کرد تا راه‌های تحکیم روابط دو جانبه در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مورد بررسی قرار گیرد.

دلایل زیادی وجود دارد که عمان را به سمت حفظ روابط متمایز با تهران سوق می‌دهد که مهمترین آنها، نگرانی از وقوع جنگ در منطقه است، بویژه انکه عمان نمی‌تواند از تحولات منطقه دور باشد. رابطه عمان با ایران می‌تواند افاق جدیدی را در همکاری اقتصادی بین عمان و آسیای میانه از طریق ایران نیز بگشاید و این امر مهمی در اقتصاد عمانی است.

منافع ایران

امل عالم، پژوهشگر مسائل ایران معتقد است که ایرانی‌ها به دنبال تلاش‌های گسترده‌ای برای تحقق منافع ملموسی برای خود در سطح پرونده هسته‌ای هستند. به گفته عالم، با توجه به تحولاتی که در میدان در مورد موضوع هسته‌ای ایران اتفاق افتاده، دور هشتم مذاکرات هسته‌ای برای این کشور از دور‌های سابق متفاوت‌تر و البته مهمتر است. وی تصریح می‌کند که همزمان با از سر گیری مذاکرات هسته ای، وزیر خارجه کره جنوبی هم به وین رفته و با مذاکره کننده ارشد ایران، علی باقری کنی در مورد راه‌های بازگرداندن اموال ایران گفتگو کرد.

براساس صحبت‌های عبداللهیان، آمریکایی‌ها وعده‌هایی داده اند مبنی بر اینکه مذاکرات فعلی این بار متفاوت خواهد بود، در همین شرایط وزیر خارجه ایران خواستار بازگرداندن بخشی از اموال ایران برای نشان دادن حسن نیت و جدیت آمریکا در گفتگو با تهران باشد.

این تحلیلگر تاکید می‌کند که تمامی اقدامات حاکی از آن است که سفر‌ها به دولت‌های خلیج فارس در چارچوب نشان دادن تمایل ایران برای فراهم کردن فضایی از طریق واسطه‌ها در راستای اعتمادسازی در مورد مذاکرات جدید است. در حقیقت ایران سعی دارد با افزایش مبادلات تجاری خود با دولت‌های همسایه، شرایط اقتصادی و تجاری اش را بهبود بخشد.

با این حال، عالم بعید می‌داند که سفر عبداللهیان تاثیر مثبتی روی تحولات پرونده‌های دیگر منطقه داشته یا بتواند استقرار و صلح بیشتری را موجب شود. وی برای این نظر خود، به حادثه ربوده شدن کشتی اماراتی در دریای سرخ توسط حوثی‌ها اشاره می‌کند که نشان دهنده ادامه هرج و مرج‌های منطقه‌ای است.

در کنار عمان و قطر، کویت هم روابط خوبی با ایران دارد، اما در طرف مقابل، صحبت از عربستان، امارات و بحرین است که اختلافاتی با تهران دارند. در مورد امارات، اخیرا یک نزدیکی بین دو طرف شروع شده که مهم‌ترین نمود آن، سفر مشاور امنیت ملی امارات به ایران در دسامبر گذشته در راستای تحرکات دیپلماتییکی برای حل اختلافات قدیمی و افزایش همکاری‌ها بین دو کشور است.

پیش از این، دولت امارات به وزیر خارجه ایران برای تثدی این منصب تبریک گفته و آرزو کرده بود که این تغییر، بتواند در بهبود روابط مثبت بین کشور‌های همسایه مفید باشد.

اما عربستان، مذاکرات خود با ایران را در عراق و از چند ماه پیش شروع کرد که در این گفتگو‌ها ایران از عربستان خواست کنسولگری‌های دو کشور بازگشایی شده و روابط دیپلماتیک آن‌ها از سر گرفته شود. آخرین دوره مذاکرات بین ریاض و تهران در ۲۱ دسامبر گذشته بود در حالی که عبداللهیان در ۸ اکتوبر گذشته اعلام کرد در جریان گفتگو‌های جاری با سعودیها، توافق‌های متعددی حاصل شده است.

در مورد بحرین می‌توان گفت از سال‌های طولانی روابط عداوت آمیزی با ایران داشته، چرا که منامه نظام ایران را به تلاش برای براندازی حکومت سنی در بحرین از طریق شیعیان حاضر در این کشور عربی متهم می‌کند.