هزینه‌های نگهداری سالانه مسکن و هزینه شارژ در ترکیه
رَکَب ترکیه به خریداران ایرانی ملک| ۵ مشکلی که خرید ملک در ترکیه به همراه دارد
متاسفانه کسب‌وکار خرید و فروش خانه درترکیه سال‌هاست که در کشور ما سکه است بدون این که فروشندگان از مشکلاتی که در آینده، فروش ملک می تواند برای خریداران ایجاد کند، سخنی بگویند.
متاسفانه کسب‌وکار خرید و فروش خانه درترکیه سال‌هاست که در کشور ما سکه است بدون این که فروشندگان از مشکلاتی که در آینده، فروش ملک می تواند برای خریداران ایجاد کند، سخنی بگویند.
سود فروش ملک در ترکیه برای بنگاه‌های املاک آن قدر زیاد است که آن ها به هر نحوی هم که شده می خواهند سرمایه ایرانی ها را به آن سوی مرز جذب کنند و هر چند خودشان می دانند که این معامله تنها برای آن ها و البته طرف ترک سود دارد اما مدام از سودی که عاید خریدار می شود، می گویند این در حالی است که گزارش ها نشان می دهد افرادی که در ترکیه ملک خریده اند، این روزها با مشکلات زیادی برای فروش مواجه اند. البته پیش از این در۱۷ آذر، در همین ستون گزارشی از ضرر سه میلیارد دلاری خریداران چند سال اخیر ملک در ترکیه نوشتیم. طبق آن چه به تازگی رئیس اتاق مشترک ایران و ترکیه گفته براساس تصمیم دولت ترکیه، ایرانیانی که ملک یا آپارتمان در این کشور خریداری کرده‌اند، فقط باید ملک شان را به ادارات خاصی بفروشند و این موضوع مشکلاتی را برای مالکان ایرانی املاک در ترکیه به همراه داشته است، سعی کردیم در این گزارش از مشکلاتی که بعد از خرید خانه در ترکیه برای افراد به وجود می آید، بنویسیم تا اگر تصمیم به خرید ملک در این کشور هم گرفتید با دید بازتری این اتفاق رقم بخورد.
ماجرا از این قرار است که برخی از مردم با توجه به وضعیت اقتصادی نامطلوب کشور، سرمایه‌های خود را برداشته و برای سرمایه‌گذاری به ترکیه برده‌اند و براساس آماری که ترکیه اعلام کرده امروز ایرانیان اولین خریداران املاک این کشور محسوب می‌شوند. البته تا همین چند سال پیش اصلا ایرانی ها علاقه ای به خرید ملک در ترکیه نداشتند اما بر اساس داده های مرکز آمار اقتصاد ترکیه، از سال ۲۰۱۸ ایرانی ها هر سال از بزرگ ترین خریداران ملک در ترکیه بودند. در سال ۲۰۱۸ ایرانی ها در این کشور سه هزار و ۶۵۲ ملک خریدند، سال ۲۰۱۹ این تعداد به پنج هزار و ۴۲۳ ملک افزایش پیدا کرد؛ اما در سال گذشته میلادی بیش از هفت هزار ملک در ترکیه توسط مردم ایران خریداری شده است. در سال ۲۰۲۱ هم به گزارش جوان، بیش از ۱۳ هزار ملک توسط ایرانی ها در این کشور به سرمایه گذاری یا سکونت خریداری شده است. براساس گزارش ها تاکنون ایرانی ها بیش از ۱۰ میلیارد دلار در ترکیه ملک خریده اند.
مشکلاتی که خرید ملک در ترکیه به همراه دارد
فضاسازی برای خرید ملک و مهاجرت به ترکیه در حالی بین ایرانیان رواج پیدا کرده که بسیاری از آن ها از خطرها و ریسک سرمایه‌گذاری در املاک ترکیه ناآگاه هستند. در این قسمت به برخی از این ریسک ها و مشکلاتی که در نظر گرفتن آن ها می تواند برای سرمایه گذاری بهتر کمک کند، اشاره کرده ایم.
۱- سیر صعودی موج‌های تورمی سالانه: اگر هدف از خرید خانه در ترکیه، زندگی کردن در آن جا باشد، باید دقت کرد که هزینه زندگی در این کشور دست‌کم سه برابر ایران است (به‌طور تقریبی بنزین ۹ برابر، مترو و اتوبوس واحد ۴ برابر، خوراک ۳ برابر، گاز خانگی بیش از ۱۰ برابر و...). در کنار این موضوع موج های تورمی سال های اخیر را هم باید در نظر گرفت. بر اساس اعلام مرکز آمار ترکیه، نرخ تورم سالانه در آخرین ماه سال گذشته میلادی (دسامبر ۲۰۲۱) به بیش از ۳۶ درصد رسید که بالاترین نرخ تورم در این کشور طی دو دهه اخیر بوده است بنابراین با درآمد ایران نمی‌توان در ترکیه زندگی کرد و یافتن شغل در ترکیه هم محدودیت‌های خاص خود را دارد و هم اکنون جوانان خود این کشور هم به دنبال کار هستند.
۲- سقوط لیر نسبت به پول کشورمان:ایرانیانی که در ترکیه، خانه می‌خرند نخستین هدف اصلی‌شان، «سرمایه‌گذاری به قصد کسب بازدهی مثبت» است. با این حال، نگاهی به اقتصاد ترکیه و کاهش ارزش پول این کشور باعث شده افرادی که در این کشور در مسکن سرمایه گذاری کرده اند، با ضرر هنگفتی مواجه شوند. هم اکنون ارزش لیر در برابر دلار، به پایین‌ترین سطح سقوط کرده به‌طوری‌که نرخ دلار در برابر لیر به ۸۵/ ۱۳ رسیده است. این نرخ برابری در مهر امسال ۲/۹ بود و ارزش لیر به دلار در یک سال گذشته بیش از ۴۳ درصد کاهش داشته که این روند، افزایش نرخ دلار در برابر لیر را به همراه داشته است. اکنون هر لیر دو هزار و ۲۷۰ تومان است در حالی که سال گذشته هر لیر سه هزار و ۵۰۰ تومان بوده و این یعنی در یک سال گذشته ارزش لیر نسبت به پول کشورمان هم کاهش ۳۵ درصدی داشته است.
۳- بازدهی منفی سرمایه‌گذاری به نسبت املاک ایران:میانگین قیمت مسکن در ترکیه نسبت به سال قبل حدود ۳۰ درصد افزایش یافته است؛ این در حالی است که در همین بازه زمانی قیمت لیر نسبت به دلار حدود ۴۵ درصد کاهش ارزش داشته است. به عبارت دیگر سرمایه‌گذاران در مسکن ترکیه نه تنها سود نکرده‌اند بلکه ۱۵ درصد ضرر نیز کرده‌اند. در ضمن هنگام فروش ملکی که در ترکیه خریده اید باید علاوه بر ۳۵ درصد مالیات فروش، ملک تان را ۴۰ تا ۵۰ درصد ارزان تر از قیمت روز بفروشید.( علت را در وجود قوانین تبعیض‌آمیز معاملات املاک علیه مهاجران توضیح داده ایم.) از سوی دیگر بر اساس آمارهای بانک مرکزی، میانگین قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در کشورمان در یک سال گذشته بیش از ۵۵ درصد افزایش یافته است؛ بنابراین سرمایه‌گذاری در املاک داخل کشور سود بیشتری داشته است.
۴- وجود قوانین تبعیض‌آمیز معاملات املاک علیه مهاجران:رئیس اتاق مشترک ایران و ترکیه با تأکید براین که در چند سال اخیر بازار فرش و ملک به تصاحب ترکیه درآمده، از آخرین تصمیمات این کشور درخصوص املاک ایرانیان می‌گوید: «براساس تصمیم دولت ترکیه، ایرانیانی که ملک یا آپارتمان خریداری کرده‌اند، در صورت فروش تنها می‌توانند به سازمان‌هایی که دولت مشخص کرده مراجعه کنند. این سازمان ها، املاک ایرانی‌ها را با قیمت ۴۰تا ۵۰درصد کمتر از ارزش روز آن به فروش می‌رسانند.» این اتفاق چند سال پیش برای چینی هایی که در ترکیه ملک خریده بودند افتاد و باعث شد چینی ها دیگر در املاک ترکیه با احتیاط سرمایه گذاری کنند.
۵- هزینه های بالای نگهداری و فروش ملک: هزینه‌های نگهداری سالانه مسکن و هزینه شارژ در ترکیه بسیار بالاست و زمان خرید و فروش نیز مالیات بسیار سنگینی هم دریافت می‌شود که رقم کمی نیست. بعد از این که شما ملکی را می خرید باید سالانه مبلغ ۲ در هزار از ارزش ملک را به عنوان مالیات بپردازید. برای مثال ملکی که ارزش آن ۴۰۰ هزار لیرترکیه باشد سالانه باید ۸۰۰ لیر ترکیه مالیات املاک بپردازد. داشتن بیمه در برابر زلزله هم اجباری است که البته با توجه به توان مالی مالک، قیمت های متفاوتی دارد. جدای از آن برای نگهداری از مناطق مشترک، ساکنان باید هزینه ای را به عنوان عایدات یا همان شارژ ساختمان پرداخت کنند که حدودا بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ لیر در سال است. همان طور که پیش از این هم گفتیم هنگام فروش باید ۳۵ درصد از ارزش ملک را به عنوان مالیات عایدی سرمایه به دولت ترکیه پرداخت کرد.
سرمایه‌گذاری در ترکیه
هشدار به مردم | تصمیم جدید دولت ترکیه برای سرمایه‌گذاران ایرانی
بررسی‌ها نشان می‌دهد از اوایل سال ۲۰۱۵ تا ۸ ماهه سال ۲۰۲۱، ایرانی‌ها در مجموع ۲۳ هزار و ۶۴ فقره ملک در این کشور خریداری کرده‌اند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد از اوایل سال ۲۰۱۵ تا ۸ ماهه سال ۲۰۲۱، ایرانی‌ها در مجموع ۲۳ هزار و ۶۴ فقره ملک در این کشور خریداری کرده‌اند.
خبرها حاکی از آن است که بر اساس تصمیم جدید دولت ترکیه، ایرانی‌ها تنها با این شرط می‌توانند املاک خود را به فروش برسانند که آن را ۴۰ درصد زیر قیمت و به اتباع ترکیه بفروشند.
چند سالی می‌شود که برخی از مردم به جهت کسب اقامت و یا سرمایه‌گذاری در ترکیه اقدام به خرید ملک در این کشور می‌کنند، متأسفانه این رویه به دلیل عدم جذابیت سرمایه‌گذاری در داخل کشور سرعت گرفته و سرمایه‌های بسیاری از ایرانیان از کشور خارج می‌شود.
خرید ملک در ترکیه توسط شهروندان خارجی زمانی قوت گرفت که دولت ترکیه حدود سه سال پیش، برخی از قوانین مهاجرتی کشور خود را تغییر داد و شرایط اخذ اقامت در این کشور را برای اتباع خارجی آسان‌تر کرد، این تصمیم با هدف جذب سرمایه‌گذاری خارجی و خروج ترکیه از بحران اقتصادی صورت گرفت.
به طوری که پیش از تغییر این قوانین، متقاضیان اخذ اقامت ترکیه باید خانه‌هایی به ارزش حداقل ۱ میلیون دلار خریداری می‌کردند اما بر اساس قوانین جدید، این رقم به یک چهارم یعنی ۲۵۰ هزار دلار کاهش پیدا کرد و همین مسئله موجب شد سیل سرمایه‌های خارجی به سوی این کشور گسیل شود، در این میان ایرانیان رتبه نخست سرمایه‌گذاری در ترکیه را کسب کردند و رکورد قابل توجهی را به ثبت رساندند.
به عنوان مثال، بر اساس داده‌های سازمان آمار ترکیه (TÜİK)، فروش مسکن به اتباع خارجی در این کشور در ماه اکتبر ۲۰۲۱ نسبت به ماه مشابه سال قبل بیش از ۱۲ درصد افزایش یافت و به ۵ هزار و ۸۹۳ دستگاه خانه رسید، ایرانی‌ها در ماه اکتبر با خرید ۱۲۶۵ دستگاه خانه در صدر خریداران خانه و سرمایه‌گذاری در ترکیه قرار گرفتند.
خرید ۱۰ میلیارد دلار ملک در ترکیه توسط ایرانیان
بررسی‌ها نشان می‌دهد از اوایل سال ۲۰۱۵ تا ۸ ماهه سال ۲۰۲۱، ایرانی‌ها در مجموع ۲۳ هزار و ۶۴ فقره ملک در این کشور خریداری کرده‌اند.
مجتبی یوسفی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی از خروج ۷ میلیارد دلار ارز از کشور برای خرید ملک در ترکیه بین سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ خبر داده است.
به گفته وی با توجه به رکوردشکنی خرید ملک در ترکیه در سال ۱۴۰۰، بعید نیست خروج ارز از ایران برای خرید ملک در ترکیه به نزدیک ۱۰ میلیارد دلار رسیده باشد.
علاوه بر این طی سال‌های۲۰۱۳ تا سال ۲۰۲۱، ایرانی‌ها درمجموع ۴هزار و ۵۱۱ شرکت در ترکیه تأسیس کرده‌اند که برآورد می‌شود حدود ۳ میلیارد دلار دیگر نیز در این بخش سرمایه‌گذاری شده باشد.
اما این روزها اخبار ضد و نقیضی در ترکیه شنیده می‌شود که ایرانیان ساکن در این کشور را بسیار نگران کرده است، داستان از این قرار است که بر اساس تصمیم جدید دولت ترکیه، ایرانی‌ها تنها با این شرط می‌توانند املاک خود را به فروش برسانند که آن را ۴۰ درصد زیر قیمت و به یک سازمان مشخص بفروشند.
شرط عجیب دولت ترکیه برای سرمایه‌گذاران ایرانی
به گفته ابوالفضل روغنی رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران، بر اساس تصمیم دولت ترکیه، ایرانیانی که در این کشور ملک یا آپارتمان خریداری کرده‌اند حق فروش آن را ندارند، مگر آنکه بخواهند آن را به سازمانی که دولت ترکیه مشخص کرده است به فروش برسانند. این سازمان، املاک ایرانی‌ها را با قیمت ۴۰ تا ۵۰ درصد کمتر از ارزش روز آن به فروش می‌رساند.
در حالی که بسیاری از سرمایه‌گذاران ایرانی که در طی سال‌های گذشته اقدام به خرید ملک در ترکیه کرده‌اند، از وضعیت فعلی اقتصاد این کشور و کاهش ارزش لیر هراسان شده‌اند اما در کمال تعجب شاهد افزایش موج تبلیغات رسانه‌ای برای مهاجرت و سرمایه‌گذاری در ترکیه هستیم.
انتقال سرمایه به کشورهای همسایه یک تهدید جدی است
در همین راستا البرز حسینی نماینده مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس با اشاره به حجم قابل توجه سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در ترکیه اظهار داشت: طبق داده‌های بانک مرکزی از سال ۸۴ تا ۹۹ بیش از ۱۷۰ میلیارد دلار سرمایه از کشور خارج شده و که سهم ترکیه از این میزان قابل توجه است.
وی افزود: این اتفاق موجب آسیب جدی به ظرفیت اقتصادی کشور شده و از فرآیند خلق ثروت در ایران جلوگیری کرده است، بنابراین میتوان گفت که این مسئله یک تهدید جدی برای آینده کشور محسوب می‌شود.
حسینی با بیان این که اقتصاد ایران نیز باید به سمت‌وسویی پیش برود که سرمایه‌گذاری در داخل کشور انجام شود، گفت: مسئولان باید برای بهبود شرایط اقتصادی تلاش بیشتری کنند تا جذابیت سرمایه‌گذاری در داخل کشور افزایش یابد.
هشدار به مردم در خصوص مخاطرات سرمایه‌گذاری در ترکیه
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با هشدار به مردم در خصوص سرمایه‌گذاری در ترکیه و سایر کشورهای همسایه اظهار داشت: مردم باید با آگاهی کامل نسبت به سرمایه‌گذاری در این کشورها اقدام کنند تا گریبان‌گیر مسائل حقوقی نشوند، البته رسانه‌ها نیز باید در آگاهی‌بخشی در خصوص مخاطرات سرمایه‌گذاری در خارج از کشور نقش خود را ایفا کنند.
حسینی ادامه داد: درست است که شرایط نامناسب سرمایه‌گذاری در داخل، برخی مردم را وادار به انتقال سرمایه به کشورهای دیگر کرده اما مسئولان باید توجه کنند که در صورت بروز مشکل برای ایرانیان خارج کشور باید برای احقاق حقوق آن‌ها اقدامات لازم صورت پذیرد.
وی در پایان با بیان اینکه ترکیه از هیچ اقدامی در راستای جذب سرمایه‌های خارجی دریغ نخواهد کرد، گفت: ما باید وضعیت بازار املاک و مستغلات در کشور را تغییر دهیم تا جذابیت سرمایه‌گذاری در بخش املاک ترکیه کاهش پیدا کند. اگر سرمایه‌های خارج شده از کشور در داخل ایران هزینه می‌شد، بازار مسکن متحول شده و با توجه به تاثیر رونق ساخت مسکن بر رشد صنایع دیگر، جهش اقتصادی بزرگی در کشور به وجود می‌آمد.
معضل تغییر قوانین، گریبان‌گیر خریداران مسکن در ترکیه
متأسفانه با افزایش خرید ملک در ترکیه و انباشت سرمایه زیاد در بازار املاک این کشور، بسیاری از آژانس‌های خرید مسکن در ایران و ترکیه از این فرصت استفاده کرده و اقدام به کلاهبرداری از سرمایه‌گذاران ایرانی می‌کنند. تخلف و دزدی در هنگام انتقال ارز به ترکیه، فروش خانه‌های بدون سند به افراد و فروش یک خانه به چندین نفر، نمونه‌هایی از این کلاهبرداری است.
همچنین معضل دیگر هموطنان برای خرید ملک در ترکیه مربوط به تغییر دائمی قوانین مالکیت و اقامت در این کشور است، قوانین ترکیه در آینده می‌تواند به گونه‌ای تغییر یابد که نفع خریداران خارجی ملک را در نظر نگیرد. از طرف دیگر ایران یکی از دو کشوری است که در لیست سیاه FATF قرار دارد.
ممکن است ترکیه برای خروج از فهرست خاکستری مقررات جدیدی برای سرمایه‌گذاران ایرانی در این کشور وضع کند یا ممکن است فروشندگان ملک در ترکیه از این پس قیمت املاک خود برای ایرانیان را افزایش دهند.