می توان از مساجد برای اسکان اتوبوس‌خواب ها استفاده کرد

 "زهرا نژاد بهرام"، عضو پیشین شورای شهر تهران (دوره پنجم) با اشاره به پدیده اتوبوس‌خوابی در سطح شهر تهران در گفتگو با سایت "نواندیش" گفت: موضوع اتوبوس خوابی یک تجربه جدید است البته ما قبل از این هم مواردی مثل پشت بام‌خوابی، کارتن‌خوابی و مواردی از این دست را داشتیم. اصولا عارضه‌ای که در شهرهای بزرگ قابل مشاهده است و به شکل‌های مختلف مشاهده می‌شود در شهر تهران هم جدا از این مقوله نیست.

او افزود: شهر تهران حدود 12 میلیون نفر جمعیت در روز و حدود 9میلیون نفر جمعیت در شب دارد، بنابراین پدیده اتوبوس‌خوابی پدیده غریبی در شهر تهران نیست اما برای اینکه برای آن راهکار پیدا کنیم در دوره مدیریت پنجم یکی از کارهایی که از سویمدیریت شهری صورت گرفت این بود که بتواند گرم‌خانه‌ها را توسعه دهد و حتی در برخی از موارد گرم‌خانه‌ها را شبانه روزی کردند چون ممکن بود افراد به ویژه زنان در روز هم خانه‌ای نداشته باشند برای همین گرمخانه‌های زنان ما 24 ساعته شد.

این فعال سیاسی اصلاح‎طلب خاطرنشان کرد: خوشبختانه در این 4 سالی که در دوره پنجم شورای شهر، عضویت داشتیم هیچ شب‌ماندگی در خیابان یا فوت در خیابانی نداشتیم که این هم حاصل تلاشی بود که دوستان ما در مدیریت پنجم و شهرداری نسبت به توسعه گرمخانه‌ها انجام داده بودند و تمام مدت سازمان خدمات اجتماعی و رفاه اجتماعی شهرداری، مینی بوس‌ها و اتوبوس‌هایی را در سطح شهر می چرخاندند که اگر کسانی در سطح شهر مانده‌اند آنها را سوار کنند و به سمت گرمخانه‌ها هدایت کنند حتی به مردم هم به طور مداوم اطلاع رسانی می‌کرد که اگر مواردی از خیابان‌خوابی یا کارتن‌خوابی مشاهده کردید،اطلاع دهید تا ما آنها را به گرمخانه‌ها انتقال دهیم.

او در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: ما در حال حاضر با مقوله دیگری به نام اتوبوس‌خوابی رو به رو شده‌ایم و این نشان دهنده این است که ما نسبت به این مسئله هم باید راهکار مناسب داشته باشیم که بخشی از آن می‌تواند از طریق گرمخانه‌ها تأمین شود یعنی با همان اورژانس اجتماعی که همکاری می‌شد این شهروندانی که جا و مکان ندارند به گرم‌خانه‌ها هدایت شوند و گرم‌خانه‌ها توسعه پیدا کند چون در آنجا هم غذای گرم داده می‌شود و هم محلی برای استراحت و اسکان آنها است.

زهرا نژادبهرام ادامه داد: در عین حال می‌توان از ظرفیت‌های دیگری هم استفاده کرد یعنی می‌توان با کمک سازمان اداره مساجد و همچنین از طریق بهزیستی، برخی از مساجد و مکان‌های عمومی که امکان ارائه خدمات به این نوع شهروندان را دارند به این افراد کمک کرد چراکه تعداد گرمخانه‌ها محدود است طبیعتا شاید نتوانند ظرفیت لازم را داشته باشند تا حدودیپراکندگی دارند ولی برخی از مساجد با توجه به اینکه تعدادشان در سطح شهر زیاد است و در اقصی نقاط محلات نیز قرار دارند می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند چراکه بعضی از این مساجد می‌توانند شناسایی شوند و با کمک NGOهای محلی به کسانی اختصاص داده شود که در چنین شرایطی قرار دارند تاحداقل بتوانند شب را آنجا بگذرانند و در خیابان نمانند.

این عضو پیشین شورای شهر تهران عنوان کرد: ما نمی‌توانیم صورت مسئله را پاک کنیم، درست است که اتوبوس جای خوابیدن و اسکان نیست اما ما با چنین پدیده‌ای رو به رو هستیم و باید برای آن راهکار پیدا کنیم و این راهکار پیدا کردن، با پاک کردن صورت مسئله متفاوت است. نکته بعدی این است که شهرداری در مدیریت شهری در ارتباط با مسائل اجتماعی، موثر است اما تصمیم‌گیرنده نیست و این مقوله‌ها به مسائل متعددی از جمله وضعیت اقتصادی و مهاجرت و حمایت‌هایی که لازم است بهزیستی انجام دهد برمی‌گردد یعنی دستگاه‌های دیگر در این زمینه یا اقداماتشان را خوب انجام ندادند یا کلا انجام نداده‌اند که ما با چنین پدیده‌هایی رو به رو هستیم.

پس باید خدماتی از سوی این نوع دستگاه‌ها به آنها داده شود اما اولین گروهی که در معرض سؤال قرار می گیرد شهرداری است چون نزدیک‌ترین لایه حاکمیت به مردم شهرداری است و ظرفیت شهرداری به دلیل گستردگی‌اش در سطح شهر پراکنده است و همه می‌توانند از آن استفاده کنند، برای همین به نظر می‌رسد به رغم اینکه شهرداری مسئولتی در ارائه خدمات بهزیستی یا توریستی ندارد اما چون در معرض سؤال مردم است بهتر است با هماهنگی‌هایی که انجام میدهد از ظرفیت‌هایش برای حل مسائل استفاده کند.

او ادامه داد: ما اقدام‌هایمان را برای راه حل دادن به یک دسته کوتاه مدت و میان مدت تقسیم می کنیم که در کوتاه مدت برایرفع این مسئله از ظرفیت گرم‌خانه‌ها و مساجد استفاده شود و در میان مدت هم می تواند این نوع خدمات را از طرف بهزیستی و ادارات کار و امور اجتماعی دستگاه‌های مرتبط مثل کمیته امداد و سازمان‌‌های NGO کمک بگیرد. نیاز است شهرداری با توجه به سخت‌تر شدن شرایط اقتصادی کشور و با وجود بیماری کرونا در اسرع وقت نسبت به فعال سازی ستادی که بتواند این نوع خدمات را در اختیار شهروندان بگذارد اقدام کند، در گذشته هم ما در ارتباط با این موضوع رو به رو بودیم و با فعال کردن سازمان خدمات اجتماعی توانستیم که این قضیه را مدیریت کنیمو در عین حال ارتباطات جدی با سازمان بهزیستی بگیریم که بتواند خدماتی را به آنها از نظر بهداشتی و درمانی ارائه کند.

با مراکز بهداشتی که در ۱۹ منطقه تهران مستقر هستند و درمانگاه‌های شهرداری هستند از آنها خواستیم که به اینها خدمات بهداشتی و درمانی لازمه را بدهند و به آنها کمک کردیم که در گرم‌خانه‌ها اسکان داده شوند. این کاری بود که ما در مدیریت پنجم انجام دادیم. الان هم می توان این کار را انجام داد و این پدیده، چندان دور از ذهن نیست ضمن اینکه مسئولیتاصلی با شهرداری است.

این چهره اصلاح طلب در پاسخ به این سوال که چرا اصولگرایان تلاش دارند به جای حل این مسئله، آن را فضاسازی رسانه ها به ویژه رسانه های معاند جلوه دهند؟ تصریح کرد: ما در تمام شهرهای بزرگ شما شاهد چنین مقولاتی هستیم یعنى امروز اگر به نیویورک یا پاریس هم بروید چنین پدیده‌ای را می بینید، آنهایی که در متروها و کنار خیابان‌ها و گرم‌خانه‌ها زندگی می کنند چه کسانی هستند؟ این یک پدیده غریبی نیست منتهی باید برای آن راهکار پیدا کرد نه اینکه صورت مسئله را پاک کنیم و بگوییم چنین پدیده‌ای را نداریم.

ما هم مثل بقیه شهرها باید برای این پدیده راهکارهای کوتاه مدت و میان مدت پیدا کنیم. در عین حال ما ظرفیتی داریم که شاید کشورهای دیگر ندارند البته در کشورهای پیشرفته و در شهرهای توسعه یافته هم از ظرفیت کلیساها به شدت استفاده می شود و غذاهای گرم را در کلیساها تهیه می کنند و خیرین و NGOها می آیند، ما هم می توانیم همین ظرفیت را استفاده کنیم و شهرداری می تواند مرکزی باشد تا این ظرفیت‌های نهادهای مختلف را در کنار هم قرار دهد مثلا با ستاد ائمه جمعه جماعت وارد گفت و گو شود و از ظرفیت مساجد آنها به عنوان کانون ارائه غذای گرم استفاده کند و اگر امکان اسکان دارند از امکان اسکان آنها استفاده کند.

این عضو پیشین شورای شهر تهران تاکید کرد: ما با یک پدیده دیگری رو به رو هستیم که نام آن همراهان بیماران هستند که شهرداری برای آنها تدارک دید و دو، سه ساختمان اطراف بیمارستان امام خمینی که بیشترین مراجعات را داشتند و همراهان بیماران امکان اینکه بتوانند در هتل و جاهای دیگر باشند را نداشتند، شهردای برای آنها بیمار سرا راه طراحی کرد.

الان هم می توانیم برای این پدیده‌ها راهکار پیدا کنیم، ضمن اینکه مسئولیت شهرداری به آن معنا نیست بلکه مسئولیت با نهادهای مختلف از جمله وزارت اقتصاد و سازمان بهزیستی و چندین دستگاه دیگر است که باید برای رفع این مشکل اقدام کنند ولی فعلا با این پدیده در کوتاه مدت با ظرفیت‌های موجود و توسعه آنها اقدام کنیم و شهرداری می تواند نقش هماهنگ کننده‌ای داشته باشد که از این نهادها استفاده کتد. خوشبختانه کشور ما خیلی از جهت اینکه مردم همدلانه وارد این قضایا می شوند ظرفیت بالایی دارد و اگر شهرداری یک فراخوان دهد و از NGO ها و مردم کمک بخواهد می تواند کمک زیادی بگیرد.