متخصصان می‌گویند صرف زمان زیاد بازی کودکان با گوشی و تبلت می‌تواند، ساختار و عملکرد مغز آنها را مختل کند.

دلایل زیادی وجود دارد که بخواهیم کودکان را از صرف کردن وقت زیاد در برابر صفحه نمایش دستگاه‌های الکترونیکی (به مانند مانیتور کامپیوتر) بازداشته و آن‌ها را محدود کنیم که از جمله می‌توان به تشویق به انجام فعالیت‌های سالم، بازی بیرون از خانه، پروراندن عادات سالم برای خوابیدن و نیز ترویج روابط اجتماعی حضوری، اشاره کرد اما یکی دیگر از عللی که می‌توان برای محدود ساختن کودکان از صرف زمان زیاد در برابر صفحات نمایش نام برد، «سلامت چشمان»  آنهاست.

هر روز بیشتر و بیشتر زندگی افراد در برابر مانیتور‌ها و صفحات نمایش می‌گذرد. حال چه علت آن برای کار باشد و یا مدرسه، تفریح و یا ارتباطات اجتماعی، چطور والدین می‌توانند محدودیتی واقع گرایانه را در این ارتباط برای اعضای خانواده خود قائل شوند؟

مشکلات چشمی بر اثر نگاه کردن زیاد به صفحه نمایش رخ می‌دهد. در این جا قصد داریم تا به برخی از مواردی که بر اثر نگاه طولانی به صفحه نمایش بر چشم کودکان تأثیر می‌گذارد، اشاره کنیم:

۱- خستگی چشم

خستگی چشم که «استنوپیا» (asthenopia) نامیده می‌شود، با ناراحتی چشم، تاریکی دید و سردرد همراه است. استنوپیا در اثر استفاده بیش از حد از چشم‌ها رخ می‌دهد. برای مثال، تمرکز طولانی مدت بر روی صفحه نمایش می‌تواند سبب این مسأله شود. همچنین هرگونه تابش از صفحه نمایش به چشم مان، بیشتر سبب خستگی چشم می‌شود. کودکانی که دچار «خستگی چشم» می‌شوند، ممکن است از سردرد، چشم درد و یا احساس خستگی نیز شکایت داشته باشند. آن‌ها ممکن است علاقه‌مندی به خواندن را از دست بدهند.

۲- خشکی و سوزش چشم

با استفاده طولانی مدت از صفحه نمایش و کامپیوتر، ممکن است چشم‌ها دچار خشکی و سوزش شوند. تحقیقات نشان می‌دهد افراد در تمام سنین، زمانی که به صفحه نمایش خیره می‌شوند، کمتر چشمانشان را باز و بسته کرده و چشمک زده و همین امر سبب می‌شود چشمان شان خشک شود. این مسئله برای کودکان می‌تواند بدتر هم باشد؛ چرا که ممکن است آن‌ها مجبور باشند به مانیتوری نگاه کنند که برای افراد بزرگسال تنظیم شده است.

۳- ازدست دادن انعطاف پذیری تمرکز چشم

زمانی که چشمان کودک برای مدتی طولانی از نزدیک به روی چیزی تمرکز می‌کند، ممکن است باعث شود آن‌ها بعدا برای تنظیم فاصله دید دچار مشکل شوند؛ هر چند این مشکلی کوتاه مدت است و چشم بار دیگر به انعطاف پذیری طبیعی خود باز می‌گردد.

۴- نزدیک بینی

بچه‌هایی که پیوسته به صفحه نمایش نگاه می‌کنند، کودکانی هستند که عادت به ماندن در خانه دارند. قرار گرفتن در «نور طبیعی روز» برای چشم‌ها امری حیاتی به شمار می‌رود. کودکان باید برای سلامت خود و نیز چشمهایشان بیرون از خانه بازی کنند.

تحقیقات نشان داده است کودکانی که زمان بیشتری را در خانه صرف می‌کنند، احتمال بیشتری دارد که به «نزدیک بینی» (میوپی) دچار شوند. این در حالی است شمار موارد نزدیک بینی در کودکان به شکلی چشمگیر در ۳۰ سال گذشته افزایش یافته است.

نگاه طولانی مدت به صفحه نمایش برای کودکان می‌تواند ضرر‌های دیگری از جمله «اختلال خواب» نیز داشته باشد. محتوا‌های هیجان انگیز مانند «بازی‌های کامپیوتری» و فیلم‌ها می‌توانند کودکانی را که باید خود را برای خوابیدن در رختخواب آماده کنند، سر وجد بیاورد.

تحقیقات نشان داده زمانی که کامپیوتر و دستگاه‌های مشابه شب هنگام استفاده می‌شوند، «نور آبی» صفحه نمایش سبب می‌شود «ریتم خواب مغز» تغییر کند. این نور آبی سبب می‌شود مغز تصور کند «روزهنگام» است و ریتم شبانه روزی بدن را تغییر دهد.

«آکادمی چشم پزشکی آمریکا» می‌گوید فعلا شواهد علمی که بتواند ثابت کند «نور آبی» دستگاه‌های الکترونیکی مضر است و به چشم آسیب می‌رساند، در دسترس نیست.

راهکار بهتر آن است که عادت‌های سالم را برای محافظت از چشم کودک خود در طول زمان نمایش اجرا کنید. هنگامی که زمان خواب می‌رسد، بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید، محدود کردن زمان نگاه آن‌ها به صفحه نمایش، به ویژه در ساعت قبل از خواب است. بهتر است یک ساعت پیش از خواب به صفحه نمایش دستگاه‌های الکترونیکی نگاه نکنند.

معاوضه «خاک‌بازی» با «گوشی‌بازی» چقدر می‌ارزد؟

یادش بخیر؛ بازی‌های شیرین دنیای کودکی ما، قایم‌باشک‌بازی، لی‌لی‌بازی، بازی شیر و پلنگ، گِل‌بازی و ... حتما یادتان هست چقدر خاک‌های کنار باغچه‌ها را با آب مخلوط و برای تهیه وسایل بازی آنها را ورز داده‌اید چقدر با لباس گلی مایه ناراحتی مادرتان را فراهم کرده‌اید.