پاسخ ارمنستان به تهدید علی اف
وزارت امور خارجه ارمنستان به اظهارات رئیس جمهور جمهوری آذربایجان درباره گشایش "کریدور زنگه زور" واکنش نشان داد.
وزارت امور خارجه ارمنستان در بیانیه‌ای اعلام کرد: اظهارات الهام علی اف رئیس جمهور جمهوری آذربایجان ناقض توافق صلح قرا باغ است.
وزارت امور خارجه ارمنستان در پاسخ به اظهارات علی اف که گفته است، دولت ارمنستان برای گشایش "کریدور زنگه زور" تاریخ دقیقی را باید مشخص کند؛ اعلام کرد: "ما از آقای الهام علی اف می‌خواهیم تا از اظهارات و اقدامات تحریک آمیز خودداری کند و برای اجرای توافقات مربوط به رفع انسداد راه‌های تجاری و مواصلاتی منطقه که در توافق صلح قرا باغ قید شده است گام بردارد".
در بیانیه وزارت امور خارجه ارمنستان آمده است: ارمنستان از روسیه، سازمان پیمان امنیت جمعی، شورای امنیت سازمان ملل متحد، روسای گروه مینسک و جامعه جهانی می‌خواهد تا به این موضوع توجه کنند که دولت جمهوری آذربایجان با اظهارت جنگ طلبانه به تهدید علیه حاکمیت و تمامیت ارضی ارمنستان ادامه می‌دهد و با نقض مهمترین اصول سازمان ملل، امنیت منطقه را به خطر می‌اندازد.
منابع خبری در ایروان اعلام کردند: الهام علی اف رئیس جمهور جمهوری آذربایجان در آخرین اظهارات خود بار دیگر تهدید کرد که به زور یک کریدور زمینی را باز خواهد کرد تا این کشور از استان سیونیک در ارمنستان به نخجوان متصل شود.
واکنش وزارت خارجه جمهوری آذربایجان به بیانیه وزارت خارجه ارمنستان
وزارت خارجه جمهوری آذربایجان در بیانیه‌ای اعلام کرد: ارمنستان به گام‌های ما برای عادی سازی روابط پاسخ مناسب و مطلوب نمی‌دهد.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان در بیانیه‌ای اعلام کرد: ادعای وزارت امور خارجه ارمنستان مبنی بر اینکه اظهارات جدید رئیس جمهور جمهوری آذربایجان در دیدار با ساکنان منطقه "قوبا" با بیانیه‌های سه جانبه (جمهوری آذربایجان، روسیه و ارمنستان) مطابقت ندارد و تمامیت ارضی ارمنستان مورد تهدید قرار گرفته، تلاشی برای سرپوش گذاشتن به اقدامات غیرسازنده است.
در این اطلاعیه آمده است: عدم اجرای تعهدات پذیرفته شده از سوی ارمنستان و تحریف افکار جامعه جهانی از مخفی کاری‌های این کشور است.
وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان در ادامه واکنش به بیانیه وزارت امور خارجه ارمنستان همچنین اعلام کرد: جمهوری آذربایجان بارها بر اهمیت اجرای بیانیه‌های مشترک، در بالاترین سطح تاکید کرده است و ما گام‌های اجرایی را در این خصوص برداشته ایم، درحالی که ارمنستان با وجود گذشت بیش از یک سال از امضای این توافقات، به بهانه‌های مختلف به تعهدات خود عمل نمی‌کند و حتی مانع از برقراری صلح و امنیت در منطقه می‌شود.
پژوهشگر حوزه قفقاز با انتقاد از تشکیل کمیسیون حل اختلافات مرزی؛
حذف ایران به نفع قفقاز نیست| حل و فصل اختلافات مرزی فقط برای ارمنستان و آذربایجان نیست
یک پژوهشگر ارشد حوزه قفقاز خاطرنشان کرد: حل و فصل اختلافات مرزی فقط برای ارمنستان و آذربایجان نیست بلکه بر امنیت ملی ایران نیز تاثیر می‌گذارد.
ولی کالجی پژوهشگر ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری در نشستی با عنوان تحولات قفقاز و تاثیر آن بر مناسبات ایران و ارمنستان که توسط موسسه ابرار معاصر تهران و مرکز تحقیقات اوریلی برگزار می‌شد، در سخنانی اظهار کرد: شرایط ارمنستان بعد از جنگ دوم قره‌باغ بسیار شبیه جامعه آذربایجان بعد از جنگ اول قره‌باغ است. جامعه‌ای که در جنگ شکست خورد و غرور ملی جریحه‌دار شد و در مقابل کشور رقیب احساس برتری پیدا کرد.
وی تصریح کرد: بخشی از مطالبات جامعه ارمنستان به‌گونه‌ای است که به دنبال فضای جدیدی هستند و می‌خواهند ارمنستان را در مسیر کریدورهای آنترناتیو پیش ببرند و می‌خواهند ارمنستان رویکرد مستقل‌تر از دیاسپورای ارمنی عمل کند.
این پژوهشگر حوزه قفقاز در ادامه اظهار کرد: اگر چنین اتفاقی بیفتد نیروهای نظامی روسیه در خاک ارمنستان حضور نخواهند داشت و روس‌ها مجدداً حمایت نمی‌کنند. به نظر من ارمنستان شبیه گرجستان خواهد شد و به طور کلی از مدار سیاست دفاعی روس از قفقاز خارج می‌شود. گرچه معتقد هستم روس‌ها چنین چیزی را نمی‌خواهند.
کالجی در ادامه با بیان اینکه روس‌ها مسئول تامین امنیت ارمنستان و مرزهای این کشور هستند، گفت: با وجود تنش‌ها و اختلافاتی که در منطقه هست باید راهی برای همکاری پیدا کنیم. متاسفانه فضای رسانه‌ای و نخبگانی در ایران، ارمنستان و آذربایجان عمدتاً فضای توأم با تنش است و کمتر بر محورهای همکاری تاکید می‌شود. در چنین فضایی از کجا و چه نقطه‌ای می‌توانیم شروع کنیم.
وی یادآور شد: این مساله شاید شرایط مشابه آلمان و فرانسه بعد از جنگ جهانی دوم باشد. در واقع ارمنستان و آذربایجان شرایط مشابه آن دو کشور را دارند. اگر آلمان و فرانسه از ذغال‌سنگ و فولاد شروع کردند ارمنستان و آذربایجان می‌توانند از طریق راه‌آهن و زیرساخت‌های جنوب قفقاز شروع کنند و چنین نقشی را ایفا کنند که به نفع ارمنستان، آذربایجان، ایران و گرجستان است. در واقع باید از نقاط فنی و غیرسیاسی شروع کنیم.
این پژوهشگر ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری اظهار کرد: حوزه آبی ارس می‌تواند زمینه دیگر این همکاری‌ها باشد. میان ترکیه و گرجستان به عنوان کشورهای بالادست و ارمنستان، آذربایجان و ایران به عنوان کشورهای پایین دست. اینها حوزه‌هایی است که می‌توانیم دور هم جمع شویم علی‌رغم اختلافاتی که وجود دارد. ارمنستان در این 30 سال در رابطه با ارس با ترکیه مذاکراتی داشته است.
وی اظهار داشت: از این دیدگاه اجلاس اخیر سوچی و تشکیل کمیسیون حل و فصل اختلافات مرزی قابل توجه است. اما به نظر من این معادله نباید بین ارمنستان، آذربایجان و روسیه باشد. این حق طبیعی ایران است که از نتایج این کمیسیون اطلاع پیدا کند. مسائلی که در گوریس - کاپان پیش آمد همچنین نگرانی‌هایی که بر سر کریدور نخجوان داریم نشان می‌دهد که حل و فصل اختلافات مرزی فقط برای ارمنستان و آذربایجان نیست بر امنیت ملی ایران هم تاثیر می‌گذارد.
این پژوهشگر حوزه قفقاز خاطرنشان کرد: تجربه سه دهه اخیر نشان داده حذف ایران به نفع قفقاز نبوده، بعد از جنگ اول قره‌باغ و تشکیل گروه مینسک عملا ایران کنار گذاشته شد اما آیا این روند به صلح در قفقاز کمک کرد؟ آیا باید همان مسیر اشتباه ادامه یابد. امیدوارم اینگونه نباشد.
وی در پایان گفت: دولت ارمنستان تحت چه شرایطی به کریدور جمهوری آذربایجان به نخجوان رضایت می‌دهد؟ آیا این کریدور باید نظامی باشد یا غیر نظامی؟ داخلی باشد یا بین‌المللی؟ مالکیتش دست چه کسی باشد و از کدام شهرها مناطق ارمنستان باید عبور کند؟ اینها ابهاماتی است که ما در داخل ایران داریم و باید ببینیم دولت پاشینیان چطور به این قضیه نگاه می‌کند و تحت چه شرایطی این کریدور را قبول می‌کند.