پهپادهای منحصر به فرد ایران / «بمب های هدایت‌شده» تهران موازنه ی نظامی را در خاورمیانه تغییر می دهند؟

اکونومیست نوشت: پهپادها به سرعت در حال تبدیل شدن به سلاح مورد علاقه ایران برای جنگ نامتقارن هستند که دشمنان را عصبی می کند و تهدیدی برای تغییر موازنه قدرت در منطقه به شمار می رود. پهپادهایی که اخیراً در عراق مورد استفاده قرار گرفته است، ماشین های پیچیده ای مانند پرداتور یا ریپر که توسط آمریکا اداره می شود، نیستند. آنها به پهپادهای جنگی اسرائیل و ترکیه که سال گذشته به آذربایجان اجازه دادند نیروهای ارمنی را در قره باغ کوهستانی شکست دهد هم شباهتی ندارند.

 در ادامه این مطلب آمده است: آرون استاین از مؤسسه تحقیقات سیاست خارجی در فیلادلفیا توضیح می‌دهد که آنها اغلب نسخه‌های بی‌سابقه‌ای هستند که با اجزای تجاری موجود ساخته شده‌اند. باید توجه داشت که ایران در حال بهبود توانایی خود در ساخت هواپیماهای بدون سرنشین با استفاده از مهندسی معکوس هواپیماهای بدون سرنشین ضبط شده مانند RQ-170 آمریکا است.

دولت ایران به دلیل نداشتن نیروی هوایی مدرن (جت های ایران به زمان شاه قبل از سرنگونی او در سال 1979 می رسد) سرمایه گذاری زیادی روی موشک های بالستیک، موشک های کروز و هواپیماهای بدون سرنشین انجام داده است. مانند هواپیماهای بدون سرنشین کشورهای پیشرفته، هواپیماهای ایرانی هم برای نظارت و هم برای حمله به ویژه علیه کشتی‌ها استفاده می‌شوند. برخلاف نمونه های خارجی، پهپادهای ایرانی معمولاً مهمات هدایت شونده دقیق حمل نمی کنند. در عوض، پهپاد خود یک بمب هدایت‌شده است که به سمت هدف پرواز می‌کند و مانند یک کامیکاز رباتیک منفجر می‌شود. ایران از پیوندهای ماهواره ای که به نیروهای غربی اجازه می دهد پهپادها را از آن سوی جهان کنترل کنند، صرف نظر کرده است. در عوض، پهپادهای آن معمولاً از طریق کنترل‌های رادیویی خط دید کار می‌کنند یا می‌توانند خود را با دستگاه‌های GPS هدایت کنند.

ایران با توزیع پهپادها یا تکنیک‌های ساخت آنها در میان متحدان خود در سراسر خاورمیانه به برد بزرگی دست می‌یابد و از این طریق اهدافی از دریای مدیترانه تا خلیج فارس را تهدید می‌کند. آقای استاین خاطرنشان می‌کند که پهپادها اغلب در داخل کیت تحویل داده می‌شوند و به صورت محلی با کمترین کمک ایران مونتاژ می‌شوند.

یک مقام نظامی اسرائیل می‌گوید: این پهپادها به ایران اجازه می‌دهند حملات را با حفظ امکان انکار و ابهام ترتیب دهد.

ماه گذشته یک پایگاه آمریکایی در تنف سوریه مورد اصابت پنج پهپاد هدایت شونده GPS قرار گرفت. در این حملات به کسی آسیب نرسید، زیرا ظاهراً به آمریکایی‌ها هشدار داده شده بود و از منطقه خطر خارج شدند، اما مقامات آمریکایی بعداً ایران را مقصر دانستند. در این ارتباط، دولت بایدن تحریم‌هایی را علیه افراد و شرکت‌های مرتبط با برنامه هواپیماهای بدون سرنشین ایران اعمال کرد.

یک منبع ارشد نظامی آمریکایی می گوید: اگرچه آمریکایی ها به برتری در آسمان عادت کرده بودند اما دیگر برتری هوایی نداریم. علاوه بر این، پهپادها آسیب پذیری تاسیسات حیاتی را در سراسر منطقه آشکار می کنند. در سال 2019 چندین پهپاد به تاسیسات نفتی عربستان سعودی در بقیق و خریص حمله کردند و حدود نیمی از تولید نفت این کشور را برای مدتی قطع کردند. شبه‌نظامیان حوثی در یمن که متحد ایران هستند و از سال 2015 علیه ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی می‌جنگند، مسئولیت آن را بر عهده گرفتند. اما منابع نظامی غربی بر این باورند که پهپادها از عراق یا شاید حتی از ایران اعزام شده اند.

اسرائیل به نوبه خود از سال 2004 با هواپیماهای بدون سرنشین دست و پنجه نرم می کند، زمانی که یک پهپاد ساخت ایران بدون رهگیری بر فراز این کشور پرواز کرد. حزب الله، یک شبه نظامی شیعه، بعداً تصاویری از این رویداد را پخش کرد. از آن زمان اسرائیل حدود دوازده پهپاد را رهگیری کرده است، از جمله پهپادی که به نظر می رسید در سال 2012 به سمت رآکتور هسته ای اسرائیل در دیمونا می رفت. همچنین تل آویو از طریق حملات هوایی، پهپادهای ایرانی و سیستم های کنترل آنها را در سوریه در سال 2018 منهدم کرد.

اسرائیل به‌عنوان کشوری که در دهه‌های 1970 و 1980 در استفاده از پهپادهای یکبار مصرف و انتحاری برای از بین بردن پدافند هوایی اعراب پیشگام بود، یکی از کشورهایی است که سخت‌ترین تلاش را برای دفاع در برابر آنها می‌کند. این کشور به همه چیز از جنگنده های F-16 تا سیستم ضد موشکی گنبد آهنین متوسل شده است، اما به دنبال پاسخی بهتر است. شناسایی پهپادها دشوار است زیرا اغلب کوچک هستند، در ارتفاع پایین و آهسته پرواز می کنند و ممکن است هیچ سیگنالی پخش نکنند. یکی از مقامات در صنایع هوافضای اسرائیل، یک شرکت دولتی که سیستم‌های ضد پهپاد را توسعه می دهد، می‌گوید: پهپادها در شلوغی گم می‌شوند. از سوی دیگر، سرنگونی هواپیماهای بدون سرنشین می‌تواند باعث آسیب بر روی زمین، به‌ویژه در مناطق مسکونی شود.

همچنین پارازیت سیگنال های رادیویی و GPS زندگی غیرنظامیان را مختل می کند، این در حالی است که سیستم های مبتنی بر لیزر هنوز در حال توسعه هستند. این مقام می گوید: دفاع از هواپیماهای بدون سرنشین یک تجارت گران است، زیرا کشورها باید امکانات زیادی برای محافظت داشته باشند. او به گسترش شبکه های تلفن همراه 5G اشاره می کند که ممکن است به مهاجمان آینده این امکان را بدهد که پهپادها را از راه دور کنترل کنند، مشابه داشتن پیوندهای ماهواره ای. این یک مسابقه تسلیحاتی دیوانه کننده است، زیرا امکانات فناوری برای استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین همچنان در حال افزایش است.