علیرضا ناجی:
چهار سناریو پیش روی کرونا
متخصصان چهار سناریو را در ارتباط با کرونا مطرح می‌کنند: بروز واریانت‌های مقاوم در برابر واکسن و درمان، بالارفتن سرعت و شدت انتقال بیماری و بیماری‌زایی ویروس و احتمال تکاملی که منجر به تضعیف آن می‌شود. در این میان اما با توجه به مشکلات موجود و وضعیتی که در کشورهای مختلف در زمینه شیوع کرونا وجود دارد، وقوع سه سناریوی اول، بسیار محتمل‌تر از ایجاد سناریوی چهارم است.
علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در یادداشتی در روزنامه همشهری نوشت: «دلایل متعددی برای طولانی‌شدن پاندمی کرونا مطرح است و یکی از مهم‌ترین این دلایل را باید نبود برنامه مناسب برای مبارزه با بیماری دانست؛ چرا که ناشناخته‌ها در مورد این ویروس زیاد است و شواهد موجود با توجه به خصوصیت و تغییر عملکرد ویروس، نشانه‌هایی از قطع زنجیره شیوع وجود ندارد. بنابراین ویروس مانند دیگر ویروس‌های تنفسی سال‌ها در کنار ما خواهد ماند اما نکته مهم اینجاست که عملکرد مناسب می‌تواند فعالیت‌های آن را مهار کند.
متخصصان چهار سناریو را در ارتباط با کرونا مطرح می‌کنند: بروز واریانت‌های مقاوم در برابر واکسن و درمان، بالارفتن سرعت و شدت انتقال بیماری و بیماری‌زایی ویروس و احتمال تکاملی که منجر به تضعیف آن می‌شود. در این میان اما با توجه به مشکلات موجود و وضعیتی که در کشورهای مختلف در زمینه شیوع کرونا وجود دارد، وقوع سه سناریوی اول، بسیار محتمل‌تر از ایجاد سناریوی چهارم است. البته ممکن است در این بین، پیشرفت‌های علمی هم رقم بخورد؛ ازجمله کشف دارویی مانند قرص «مولنوپیراویر» از سوی شرکت مرک آمریکا که می‌تواند نویدبخش احتمالی پایان پاندمی باشد؛ هر چند که همه اینها در آینده نزدیک اتفاق نمی‌افتد و باید موارد غیردرمانی در کنار درمان رعایت شوند.
به طور کلی، مقابله با کرونا دو بال مداخلاتی درمانی و غیردرمانی دارد که به نظر می‌رسد در هیچ‌یک از این دو مداخله تاکنون نتیجه مطلوب حاصل نشده است. در بخش درمانی تمرکز بر واکسیناسیون است و تنها برخی کشورها روند مناسبی در تزریق واکسن دارند؛ همان‌ها هم با توجه به شکل پاندمی بیماری و انتقال گسترده ویروس نمی‌توانند به‌تنهایی به موفقیت برسند. به طوری که در کشورهایی مثل انگلیس و آمریکا با وجود واکسیناسیون گسترده به دلیل جهش‌های ویروس در کشورهای کمتربرخوردار از واکسن باز هم شاهد افزایش موارد ابتلا هستند. این امر نشان می‌دهد که تمام کشورهای دنیا در مقابله با کرونا سوار بر یک کشتی‌اند و باید هماهنگ با یکدیگر پیش بروند.
از سوی دیگر در مداخلات غیردرمانی از جمله رعایت فاصله فیزیکی، پوشش ماسک و دیگر موارد پیشگیری از بیماری هم عادی‌انگاری و فرار مردم از رعایت پروتکل‌ها رقم خورده است. در کشور مشکلات زیادی برای مقابله با کرونا وجود دارد. ویروس موجی از بیماری ایجاد کرده که همچنان ادامه دارد و پیک‌های مختلف نشان می‌دهد که در مدیریت پیشگیرانه موفق عمل نشده است. دامنه دو پیک اخیر و شمار بالای ابتلای روزانه، حاکی از آن است که نه در مداخلات غیردرمانی و نه درمانی، نمره خوبی ثبت نشده است. در کنار همه اینها، مردم اطلاعات درستی از واکسن‌ها ندارند و برخی از آنها به دلایلی از تزریق سربازمی‌زنند. اطلاع‌رسانی‌های غیرعلمی و مبهم هم به این مشکل دامن زده است؛ از جمله خبر واردات احتمالی واکسن فایزر و مدرنا که عده‌ای را از تزریق دیگر واکسن‌ها تا رسیدن این برندهای آمریکایی منصرف کرد. برخی هم ابتلا و مرگ افراد، بعد از تزریق را بهانه می‌کنند؛ آن هم در حالی که هیچ زمانی اعلام نشده واکسن‌ها از مرگ و بیماری ۱۰۰درصد جلوگیری می‌کنند.
ایران در انجام واکسیناسیون، خوب پیش رفته، اما اطلاع‌رسانی به‌درستی صورت نگرفته است. علاوه بر این ما مشکلی در زمینه مداخلات غیردرمانی داریم که موفق نبوده و البته هم تنها شامل ایران نمی‌شود. تمام کشورها کم‌وبیش در برابر این ویروس عملکرد اشتباهی داشته‌اند و با حذف بی‌موقع محدودیت‌ها، باعث مقاومت بیشتر ویروس شده‌اند.»