آیا وقت پایان دادن به این هرج و مرج نرسیده؟

 در نامه هیات مدیره انجمن صنفی شرکت‌های ویدیویی آنلاین خطاب به ابراهیم رییسی آمده است: 

«ریاست محترم شورای عالی فضای مجازی، جناب آقای دکتر سید ابراهیم رئیسی

با سلام واحترام

نیک مستحضرید که جمهوری اسلامی ایران جزء معدود کشورهایی است که صاحب امکان نمایش برخط با اتکا برتولیدات داخلی درحوزه‌های مختلف نمایشی و غیرنمایشی است که درطول مقاطع اخیر و به ویژه در دوسال گذشته بازار قابل توجهی به خود اختصاص داده است، به گونه‌ای که به گواه برخی مطالعات و نظرسنجی ها توانسته با اقبال گسترده مخاطبین مواجه شود و از سوی دیگربه شکل قابل توجهی از بینندگان برنامه های ماهواره ای بکاهد.

همچنین با شروع این صنعت در ایران میزان قابل توجهی از سهم ترافیک اینترنت کشور به محتوای داخلی اختصاص پیدا کرده است. امروز فعالان این صنعت که همگی شرکت‌های دانش‌بنیان هستند توانسته‌اند با توسعه پلتفرم‌های خود و سرمایه‌گذاری جدی در تولید محتوا و  نیروی انسانی جوان، متخصص و متعهد در عرصه تولید نرم‌افزار و همچنین تولید محتوا، مانع خروج نیروهای متخصص از کشور از یک‌ طرف و از طرفی افزایش تولید آثار نمایش خانگی در همه ژانرها و برای همه سلایق شوند. نتیجه این اقدامات اشتغال زایی بیش از ۱۰ هزار نفر در ماه در عرصه تولید محتوا و نیروهای دانشگاهی و متخصص و مهمتر از آن ایجاد امید و انگیزه در فعالان این صنعت شده است.

و اما بعد؛ در طی چند سال اخیر  و متاسفانه برمبنای درک ناصحیح از اداره این پدیده نوظهور که به سرعت در مسیر رشد قرار گرفته یک دعوای بیشتر سیاسی و کمی هم فرهنگی بر سر تصاحب صدور مجوز فعالیت پلتفرم های نمایش خانگی و محصولات آنها نیز شکل گرفته است. پلتفرم‌ها نیز سردرگم بین اظهارنظرهای عجیب نهادهای دولتی و حاکمیتی روزهای بسیارسختی را می گذرانند. دو نهادی که هرکدام به دلیلی خود را متولی امر دانسته یا می دانند یعنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صداوسیما با سوابق رویارویی درطول چند دهه، این بارعرصه جدیدی برای هماوردی یافتند. غافل از اینکه سرمایه و نیروی انسانی که عمدتا جوان هستند، تاب ‌آوری این حجم از نادیده گرفته شدن و اختلافات سیاسی را نداشته و نیازمند توجه بیش از پیش نهادهای متولی صنعت نمایش بر خط است.

ما همواره به تنظیم‌گری در این عرصه اعتقاد داشته و داریم و آن را برای خود و کشور نیز سودمند می‌دانیم. اما محدودیت ها و رفتارهای اعمال شده یکسال اخیر توسط صدا و سیما، چنان فضای کسب و کار و فعالیت پلتفرم ها را مخدوش و با تنش مواجه کرده است که در خوشبینانه ترین حالت دیگر امکان اعتماد به گفتار، اقوال و تصمیمات مجموعه های ذیربط برای رونق و حمایت از پلتفرم های VOD را نمی توان باور کرد. این در حالی‌ است که نهاد تنظیم‌گر که اصالتا باید بی طرف باشد، به دنبال بسط اقتدار خود در این عرصه است و هم اکنون به عنوان رقیبی که از قضا خود را تنظیم گر هم می داند اوضاع را بسیار پیچیده کرده است.

در همین میان در واپسین روزهای مدیریت رئیس پیشین صدا و سیما علاوه بر حضور چند نهاد تنظیم‌گر، شوراهای جدیدی نیز راه‌اندازی شد. که این شوراها نیز وظیفه نظارت بیشتر بر تولیدات پلتفرم‌ها و اعطای مجوز تولید به آنها را عهده دار شده است. در مسیر غیر اصولی اخیر مجموعه های ذیربط سازمان صدا و سیما با ادبیاتی مغایر با عملکرد واقعی شان سعی درگسترش ممیزی هایی که حاصل نگاه اشتباه به جامعه ایرانی است و هر از گاهی سامانه‌ای جدید مثل مورد اخیر موسوم به «الماس» را برای کنترل بیشتر و بیشتر راه اندازی می کنند. سامانه هایی که درسازمان متبوعشان نه تجربه شده و نه برآن مسلطند. نتیجه این رفتار بلاتکلیفی و برخوردهای کاملاًسلیقه ای  درهمه ابعاد است و این یعنی بازی کردن باسرمایه های بخش خصوصی و نیروی انسانی که سرمایه کشور است و روز به روز ناامیدتر می‌شود.

بی شک جذب سلایق متنوع و متکثر ملت ایران در سپهر فیلم، سریال و سرگرمی در گرو قبول و احترام به سلایق گوناگون و با رویکرد حاکمیت قوانین موضوعه، میسر و ممکن است که این امر با توجه به تولیدات با کیفیت و عرضه با کیفیت آن در پلتفرم‌های VOD توانسته است میزان قابل توجهی از مخاطبین شبکه های ماهواره ای را بکاهد و مردم را به محتوای فرهنگی و هنری کشور و تماشای آن از پلتفرم‌های داخلی سوق دهد.

ازطرفی مدیران وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی هم سیاست یکی به نعل یکی به میخ راپیشه کردند، نه درهیبت متولی ظاهر شدند و نه آن راکاملاً رها کردند و روز به روز از وظیفه ذاتی خود فاصله گرفتند و اساساً متوجه دوره جدیدی که عرصه صوت و تصویر در جهان وارد آن شده است نشدند و در قالب قدیمی خود ماندند.

جناب آقای دکتررئیسی

هم اکنون ماهانه بالغ بر ۱۰ هزار نفر به شکل مستقیم وغیرمستقیم با محتوای نمایشی و غیر نمایشی پلتفرمها درگیر فعالیت بوده اند که مزید استحضار معروض می دارد حدود نیمی از این تعداد از اعضای حرفه ای صنوف سینمایی و دست اندرکاران سریال سازی بوده اند و این درست در زمانی محقق شد که به دلیل شرایط بیماری کرونا سینماها عمدتاً درتعطیلی و یا تعلیق به سر می بردند. پلتفرمها برای سال ۱۴۰۰ چیزی نزدیک به دو هزار میلیاردتومان سرمایه گذاری در بخش تولید را در برنامه‌شان داشته‌اند واین گردش مالی بدون اتکاء به منابع دولتی بوده است.

درحال حاضر سوال مقدّر این است که اگر بنا باشد صدا و سیما متولی حوزه صوت و تصویر فراگیر باشد، آیا طبیعی است که خود اقلیمش را بر مبنای واژه تفسیر برانگیز و فارغ از بقیه جریانهای حاکمیتی مشخص کند؟

درحال حاضر طبق مطالعات بین المللی نزدیک به ۸۰ درصد مصرف پهنای باند درجهان درسال ۲۰۲۰ حوزه صوت و تصویر (ویدیوها،گیم ها،...) می باشد و احتمالا این سهم در ایران نیز به ۸۰ درصد خواهد رسید، پس اگر قرار باشد تنظیم گری این ۸۰ درصد توسط سازمان صدا و سیما صورت پذیرد، آیا سهم مرکز ملی فضای مجازی که نهاد عالی و بالادستی صنعت است با تمام تاکیدات مقام معظم رهبری 20 درصد باقیمانده است، که از قضا ربطی به حوزه صوت و تصویر ندارد؟ آیا وقت آن نرسیده که برای پایان دادن به این هرج ومرج، تعریف درست و جامعی از تنظیم‌گری ارائه شود؟

انجمن صنفی شرکت‌های VOD درطول مقاطع اخیر تلاش نموده است نهادهای تنظیم‌گر را مجاب به مشورت و نظرخواهی مطابق با قانون انجمن‌ها نماید. اما متاسفانه حضور انجمن و اعضایش در این جلسات بیشتر نمایشی بوده و تصمیمات اتخاذ شده در این صنعت عمدتا بدون مشورت و بدون در نظر گرفتن مشاوره های تخصصی  این انجمن صورت پذیرفته است. انجمن VOD تنها نهاد تخصصی کشور است که با حضور همه فعالان عرصه نمایش بر خط VOD تشکیل شده است.

لذا باعنایت به شرایطی که خلاصه ای از آن ذکرشد، مصرانه تقاضا داریم در راستای تحقق شعار سال ۱۴۰۰ که به نام تولید، پشتیبانی و مانع زدایی نام گذاری شده است مقرر فرمایید موضوع به شکل جدی و فوری و با استفاده از نظرات و دغدغه های فعالان این عرصه در انجمن VOD مورد بررسی قرارگرفته و شرایطی فراهم شود تا شبکه نمایش خانگی بیش از پیش درکنار خانواده های ایرانی و تولیدات کشورمان مانند دیگر کشور ها سفیر فرهنگی در اقصا نقاط جهان باشد.

هیئت مدیره انجمن صنفی شرکتهای ویدئویی آنلاین (وی‌اودی، آی‌پی‌تی‌وی)»

در هفته‌های اخیر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز از پیگیری این موضوع برای حل اختلاف‌ها خبر داده و درباره متولی صدور مجوز در شبکه نمایش خانگی گفته بود: الان سازمان سینمایی این مسئولیت را به عهده دارد و برخی دیگر از دوستان برخی از این مجوزها را در دست دارند که باید از این حال دربیاید. بحث ها روشن است و تقریبا نهادهایی که این موضوع را در اختیار دارند، گزارش های کارشناسی ارائه دادند و کار کاملا آماده است و در اختیار شورای عالی فضای مجازی قرار گرفته است و بزودی و ظرف مدت کوتاهی تعیین تکلیف خواهد شد.