تناقض در تیم سیاست خارجی رئیسی در ماجرای مذاکرات احیای برجام

دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل عنوان کرد: «تماس‌های امریکا با کشور‌های منطقه جنبه مشورتی دارد و بعید می‌دانم که تاثیر عمده‌ای در روند مذاکرات داشته باشد.»

کوروش احمدی تحلیل‌گر ارشد مسائل سیاست خارجی در پاسخ به این پرسش که آیا درخواست ایران  برای بررسی متن مذاکرات وین، در بروکسل، تکرار همان شیوه مذاکراتی سعید جلیلی است، گفت: «هنوز به طور کامل مشخص نیست که خط مشی دولت سیزدهم و مدیریت جدید وزارت خارجه  در مورد مسائل محتوایی مذاکرات هسته ای چیست؛ چرا که در این مورد حرف‌های ضد و نقیض زیاد شنیده‌ایم. مشخصا صحبت‌های اخیر خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه را می توان مثال زد. ایشان دوشنبه قبل موکدا گفت توافق جدیدی در کار نیست نیست و هدف از مذاکرات این است که همه طرف‌ها به برجام پایبند بمانند و اجرا کنند. ایشان روز بعد گفت همه تحریم‌ها باید لغو و تضمین کافی داده شود. در حالیکه این دو سخن معرف  دو مسیر کاملا متفاوت است؛ دو مسیری که قرابتی با هم ندارند.»

او ادامه داد: «من این سخنان آقای خطیب‌زاده را به عنوان مثال مطرح کردم. سخن روز دوشنبه ایشان، معرف همان مسیری است که در شش دور مذاکره در بهار گذشته روی آن کار شد؛ یعنی مسیر احیای برجام  1394 . ولی اگر سخن روز سه شنبه آقای خطیب‌زاده مبنای کار دولت باشد این یعنی اینکه چیزی ورای برجام مدنظر است. چرا که در برجام صحبت از رفع همه تحریم‌ها نبود و تنها برداشتن تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران مد نظر بود و هیات مذاکره  کننده مجوز مذاکره در ارتباط با تحریم های مرتبط با موضوعات دیگر مثل حقوق بشر، تروریسم و... را نداشت. حال بستگی دارد که هدف دولت و تیم مذاکره‌کننده جدید چه باشد؛ اگر هدف احیای برجام باشد که مسیر همان مسیر قبلی است که آقای عراقچی تحت نظر آقای ظریف روی آن کار می کرد. اما اگر هدف لغو همه تحریم‌ها باشد که در بند 7 قانون 11 آذر مجلس هم به آن اشاره شده، یعنی  لغو  همه تحریم‌ها اعم از هسته‌ای، منطقه‌ای، موشکی، نظامی و... مسیر کاملا متفاوت خواهد بود.»

احمدی تاکید کرد: «با توجه به تناقضاتی که در سخنان مقامات دولت وجود دارد و من به یک نمونه آن اشاره کردم، هنوز معلوم نیست که کدام مسیر مد نظر دولت آقای رییسی است و آیا اصولا تصمیمی در این مورد گرفته شده یا خیر. اگر مشخص شود، آن زمان می‌توان یک ایده و دورنمایی از مذاکراتی که قرار است انجام شود، داشته باشیم.»

این دیپلمات پیشین درباره واکنش انتقادی میخائیل اولیانوف به درخواست ایران برای گفتگو با اتحادیه اروپا در بروکسل، عنوان کرد: «اولیانوف چندی پیش نیز در توییتی گفته بود که مذاکرات باید از همان جایی که متوقف شده از سر گرفته شود. دو روز پیش نیز طی توئیتی دیگر گفته بود که اینکه ما و اروپا اکنون در مورد مذاکرت وین اتفاق نظر داریم، از موارد نادر است. این دو توییت را می‌توان مبنای درک نظر روس‌ها دانست. این بدان معنا است که آنها می‌خواهند مسیر اولی که به آن اشاره کردم در پیش گرفته شود و مذاکرات به همان ترتیبی که در شش دور گذشته انجام شد، ادامه پیدا کند و پیشرفت‌های حاصل شده در آنها همچنان محفوظ باشد و روی موضوعاتی که باقیمانده و هنوز توافق نشده بود، صحبت شود.»

احمدی در ادامه فزود: «این توییت جدید اولیانوف با این مضمون که "عاقلانه تر نبود که راجع به متن ها با طرف های برجام در وین بحث می شد" در واقع انعکاس  ناخشنودی مسکو در مورد مذاکره در بروکسل و روش جاری کار است و صرف نظر از بحث محل مذاکرات، در ادامه همان توییت قبلی است و تاکیدی بر ادامه همان مسیر قبلی. البته از اظهارات مقامات ایرانی و اروپایی بر نمی آید که قرار است محل مذاکرات از وین به بروکسل منتقل شود بلکه دور بعدی مذاکرات در بروکسل صرفا برای ادامه مشورت های دو جانبه بین ایران و اروپا در مورد موضوعات مورد علاقه خواهد بود. البته از اظهارات جوزپ بورل در واشنگتن مبنی بر اینکه "ما فکر نمی کردیم که مذاکرات بروکسل واقعا ضروری باشد" بر می آید که مذاکرات در بروکسل خواست طرف ایرانی بوده است. از طرفی، روسها از طریق این توئیت که به آن اشاره کردید، گفته اند که مایلند با آنها مشورت بشود؛ چه اینکه انتقال محل مذاکرات به بروکسل برای همه هیات ها حداقل بعضی مشکلات پرسنلی و لوجستیک ایجاد می کند. چون تمرکز این کار در نمایندگی های کشورها در وین است و مقر آژانس بین المللی انرژی اتمی هم وین است.»