سمفونی ناتمام شماره ۱۰ بتهوون بعد از دو قرن با کمک هوش مصنوعی تکمیل شد

تیمی از موسیقی‌دانان و متخصصان بین‌المللی با استفاده از هوش مصنوعی سمفونی ناتمام شماره ۱۰ بتهوون آهنگساز شهیر آلمانی را با استفاده از هوش مصنوعی تکمیل کرده‌اند.

لودویگ فان بتهوون هنگام مرگ در سال ۱۸۲۷ تنها چند قطعه نت از سمفونی شماره ۱۰ خود را در دفترچه نت خود نوشته بود و نامه های به جا مانده از آخرین سال های حیات وی نشان می‌دهد که این آهنگساز در حال کار بر روی سمفونی دهم خود بوده است.

پروژه تکمیل و بازسازی دهمین سمفونی بتهوون در اوایل سال ۲۰۱۹ و توسط انستیتو کارایان در شهر سالزبورگ اتریش آغاز شد که به طور تخصصی به فناوری‌های تازه در عرصه موسیقی اختصاص دارد.

اکیپ کارشناسان که از والتر ورزووا آهنگساز اتریشی تا پروفسور احمد الجمال متخصص هوش مصنوعی از دانشگاه راتگرز آمریکا در آن عضو بودند تلاش کردند قطعات پراکنده با دست خط بتهوون را با هم ترکیب کرده و قسمت‌های خالی سمفونی را تا آنجا که ممکن است به سبک آهنگساز بسازند.

در این پروژه از آن‌جا که نت‌های سمفونی ۱۰ کافی نبودند، هوش مصنوعی با کمک زبان ماشین آثار قبلی بتهوون را بازخوانی کرد تا بتواند روند خلاقانه تولید آن‌ها را بیاموزد.

والتر ورزووا، آهنگساز اتریشی، می‌گوید: «هوش مصنوعی به این دلیل درگیر شد که به ما بگوید بتهوون چگونه آهنگسازی می‌کرد و چگونه قطعات‌اش را توسعه می‌داد. این ابزار توانست روش‌ها و تغییرات اعمال شده را بفهمد و به ما بازگرداند.»

او که قطعات تولید شده توسط هوش مصنوعی را از تیم دانشگاه راتگرز در آمریکا دریافت کرد گفت: «به دلیل اختلاف ساعت من صبح زود از خواب بلند شدم و خیلی هیجان‌زده به سمت کامپیوترم دویدم تا صدها صفحه نت مختلف از قطعات را پیدا کنم که یک شبه تولید شده بودند.»

پس از پایان کار قطعه تولید‌شده در حضور روزنامه نگاران، موسیقیدانان و بتهوون‌شناسان پخش شد تا آنان بگویند کدام قسمت‌ها اصلی هستند و کدام بازسازی شده‌اند. هیچ کدام از حاضران نتوانست تفاوت را تشخیص دهد.

برای آزمایش دوباره، این قطعه برای یک کوارتت زهی تنظیم شد. نتیجه یکسان بود و باز هم هیچ‌کدام از حاضران نتوانستند تفاوت بین اصل بخش‌های متعلق به بتهوون و بخش تولید شده توسط هوش مصنوعی را تشخیص دهند.

شماری از منتقدان می‌گویند هوش مصنوعی هرگز مثل بتهوون عاشق نبوده، مست نبوده و برای اینکه بیدار بماند سرش را داخل سطل آب یخ نکرده است. با این حال سازندگان این قطعات می‌گویند این مسائل خود موسیقی و نت‌هایی را که توسط هوش مصنوعی تشخیص داده شده‌اند تغییر نمی‌دهد.

به گفته والتر ورزووا احساسات قطعا بر نحوه نگارش شاهکارهای بتهوون تاثیر می‌گذاشته است، با این حال خروجی در نهایت نت‌هایی است که توسط زبان ماشین مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند.

تکمیل این کار دو سال طول کشیده است. قرار بود این قطعه به مناسبت ۲۵۰مین سال تولد بتهوون آماده شود، با این حال وقوع همه‌گیری کرونا باعث شد این امر به تاخیر بیفتد.

روز شنبه ۹ اکتبر این قطعه سمفونی برای اولین بار توسط ارکستر بتهوون بن در این شهر اجرا شد.