تهدید حیات جنین با ابتلای مادران به کرونای شدید

یک فوق تخصص پیشگیری و کنترل عفونت تاکید کرد که ابتلای مادران باردار به انواع شدید بیماری کرونا، می تواند منجر به سقط جنین یا زایمان زودرس شود. بنابراین زنان باردار باید توجه داشته باشند که در صورت ابتلا به نوع شدید کرونا، حتما باید سریعا به پزشکان متخصص مراجعه کنند. اما با توجه به این که تنها راه انتقال کرونا قطرات تنفسی و تنها راه ارتباطی بین مادران باردار و جنین ها، جریان خون بند ناف است، اساسا ویروس کرونا از مادران باردار به جنین ها منتقل نمی شود و نوزادان متولدشده از مادران مبتلا به نوع شدید کرونا، اگر در زمان طبیعی به دنیا بیایند، هیچ مشکلی از نظر جسمی نخواهند داشت.

بیماری کرونا حدود دو سال است که در سطح جهان شایع شده و هر روز علایم جدیدی را از خود به مردم دنیا نشان می دهد؛ به نحوی که با وجود این که در ابتدای شیوع این بیماری متخصصان بهداشتی تاکید داشتند که کرونا کودکان را مبتلا نخواهد کرد، اما شیوع سویه های جدید کرونا نشان داد که این بیماری می تواند منجر به ابتلا و حتی مرگ و میر کودکان بخصوص کودکانی شود که دچار نقص سیستم ایمنی هستند.

در این میان اما با توجه به مشاهده مواردی از ابتلای زنان باردار به کرونا در سطح جهان، سوال مهم این است که آیا کرونا از مادر به جنین سرایت می کند و احتمال تولد نوزادان با کرونا وجود دارد؟ همچنین آیا نوزادان متولدشده از مادران باردار کرونایی دچار عوارض جسمی خاصی در بدو تولد یا ماه ها و سال های ابتدایی زندگی‌شان خواهند شد یا خیر؟

این سوالات را با دکتر عالیه پوردست، رئیس مرکز طب پیشگیری و ارتقای سلامت ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در میان گذاشتیم و این فوق تخصص پیشگیری و کنترل عفونت در گفت و گو با رکنا عنوان کرد: میزان عوارض موجود در نوزادانی که در هنگام ابتلای مادر خود به کرونا به دنیا می آیند، بستگی به شدت درگیری مادر آنها به کرونا دارد؛ به نحوی که اگر شدت ابتلای یک مادر به کرونا زیاد باشد و آن مادر به دلیل بیماری خود در بیمارستان بستری شده باشد، این مساله می تواند تهدیداتی را برای حیات جنین به همراه داشته باشد.

این متخصص بیماری های عفونی ادامه داد: اگر میزان درگیری یک زن باردار با کرونا بسیار شدید باشد و این مادر بر اثر ابتلا به کووید-19 در ICU بستری شده باشد، احتمال سقط جنین یا زایمان زودروس او وجود دارد. اما اگر سطح درگیری یک مادر با کرونا متوسط باشد و این زن در بخش بستری شده باشد، ابتلای او به کرونا نمی تواند تهدیدی برای حیات جنینش محسوب شود.

نوزادان مادران کرونایی دارای آنتی بادی هستند

نکته مهمی که پوردست به آن اشاره کرد، این است که ابتلای یک مادر باردار به کرونای شدید، تنها می تواند موجب تحریک زایمان زودرس یا سقط جنین شود، اما تا کنون هیچ گونه دچار شدن به نواقص جسمانی در نوزادان به دلیل ابتلای مادران به کرونا حتی کرونای شدید، در سطح جهان گزارش نشده است.

رئیس مرکز طب پیشگیری ستاد اجرایی ادامه داد: با توجه به این که کرونا یک بیماری ویروسی است، از همان روزهای نخست ابتلای یک زن باردار به این بیماری، آنتی بادی لازم علیه کووید-19 در بدن مادر ایجاد می شود و این آنتی بادی از طریق جریان خون بند ناف به بدن نوزاد نیز منتقل می شود و آنتی بادی منتقل شده می تواند نقش محافظتی موثری در جلوگیری از ابتلای نوزادان ایفا کند.

این فوق تخصص پیشگیری و کنترل عفونت با تاکید بر این که عوارض ناشی از ابتلای مادر به بیماری های ویروسی مختلف از جمله کرونا هیچ گونه علایمی برای جنین ها یا نوزادان ایجاد نمی کند، گفت: نوزادان متولدشده از مادران مبتلا به کرونای شدید، اگر در زمان طبیعی به دنیا بیایند، هیچ گونه مشکلی از نظر جسمی نخواهند داشت، اما در برخی بیماری ها از جمله اعتیاد شرایط به گونه ای است که ابتلای مادران به آن بیماری، می تواند برخی عوارض جسمانی از جمله تنگی نفس را برای نوزادان به همراه داشته باشد.

کرونا از مادر به جنین منتقل نمی شود

پوردست با تاکید بر احتمال بسیار اندک ابتلای نوزادان به کرونا تصریح کرد: اساسا گیرنده های سلولی مربوط به کووید-19 در بدن کودکان زیر 9 سال وجود ندارد و مواردی هم که از ابتلای کودکان زیر 9 سال به کرونا مشاهده شده، در کودکانی بوده است که سیستم ایمنی آنها به شدت ضعیف بوده است. یعنی این کودکان به دلیل ضعف شدید سیستم ایمنی، با وجود این که گیرنده های سلولی مربوط به کرونا را نداشته اند، اما وارد شدن کووید-19 به بدن این کودکان منجر به بروز برخی علایم در آنها شده است.

بنابراین به گفته این متخصص بیماری های عفونی، حتی اگر در زمان تولد، ویروس کرونا از بدن یک مادر به بدن یک نوزاد منتقل شود، این نوزاد به هیچ وجه به علایم کرونا دچار نخواهد شد، چون اولا گیرنده های سلولی ویروس در بدن این نوزاد کامل نشده است و ثانیا وقتی آنتی بادی از بدن مادران مبتلا به کرونا به بدن جنین ها وارد می شود، زمانی که این جنین ها به دنیا می آیند، دارای ایمنی لازم در برابر کرونا هستند.

این متخصص بیماری های عفونی ادامه داد: با وجود این که کرونا یک ویروس نوپدید است و اطلاعات دانشمندان جهان از کووید-19 مربوط به یک بازه زمانی کمتر از دو سال است، اما اساسا کرونا یک ویروس تنفسی است که صرفا از طریق قطرات تنفسی وارد بدن بیماران می شود. بنابراین چون تنها ارتباط مادران با جنین ها از طریق جریان خون بند ناف است، اصلا امکان انتقال کرونا از یک مادر به جنین وجود ندارد.  

آسیب های ریوی نوزادان مادران کرونایی زیر دستگاه ترمیم می شود

پوردست با تاکید بر این که تنها زمانی عوارض ناشی از ابتلای مادران به کرونای شدید، نوزادان را درگیر می کند که کرونای شدید مادران منجر به تولد زودرس آنها شود، اظهار داشت: اگر نوزاد به دلیل ابتلای مادرش به کرونای شدید به صورت نارس به دنیا بیاید، چون سیستم ایمنی بدن او هنوز کامل نشده است، ممکن است بعد از به دنیا آمدن، دچار آسیب هایی از ناحیه ریه شود.

این فوق تخصص پیشگیری و کنترل عفونت در توضیح بیشتر گفت: در چنین شرایطی ورود آلودگی های محیطی مختلفی به بدن نوزادان ممکن است منجر به آسیب دیدگی ریه آنها شود، اما نوزادان متولدشده از مادران کرونایی  مانند سایر نوزادانی که به صورت زودرس متولد می شوند، علایم دیگری غیر از مشکلات ریوی نخواهند داشت؛ چون اساسا ریه تمام نوزادانی که به صورت زودرس به دنیا می آیند، به تکامل نرسیده است.

رئیس مرکز طب پیشگیری ستاد اجرایی ادامه داد: مشکل کامل نبودن ریه نوزادانی که به دلیل ابتلای مادران خود به کرونای شدید به صورت نارس به دنیا آمده اند، مانند سایر نوزادانی که مدت زمان مشخصی زیر دستگاه می مانند، در بیمارستان برطرف می شود و والدین در چنین شرایطی نباید نگرانی خاصی از احتمال بروز نواقص جسمی مختلف در نوزادان خود، چه در بدو تولد و چه در سال های بعدی، داشته باشند.

مادران باردار کرونایی در مراجعه به پزشک تعلل نکنند

پوردست با تاکید بر این که مادران باردار مبتلا به کرونا، نباید در مراجعه به پزشک تعلل کنند، عنوان کرد: با توجه به این که زنان باردار تا حدودی دچار محدودیت مصرف دارو هستند، بهتر است که این زنان صرفا در 24 یا 48 ساعت شروع علایم کرونا، در منزل بمانند و سعی کنند با مصرف میوه، مایعات گرم، غذاهای آبکی و استراحت، بیماری خود را درمان کنند؛ اما اگر این مادران بعد از دو روز دیدند که علایم آنها تشدید شده است، حتما باید برای معاینه جنین و بررسی میزان درگیری ریه خود به پزشکان متخصص مراجعه کنند.

رئیس مرکز طب پیشگیری ستاد اجرایی ادامه داد: مادران باردار حتی در صورت ابتلا به کرونا نباید هیچ گونه نگرانی داشته باشند، چون داروهای کاملا بی خطری برای تجویز به این مادران وجود دارد. اما اگر زنان باردار در صورت ابتلا به کرونا به بیمارستان مراجعه نکنند، احتمال تشدید علایم آنها وجود دارد که این مساله ممکن است به سقط جنین یا زایمان زودرس آنها منجر شود.

وی در پایان تصریح کرد: مادران باردار می توانند واکسن آنفلوآنزا را در همان سه ماهه اول بارداری دریافت کنند، اما بهتر است که این مادران برای تزریق واکسن کرونا تا شروع ماه چهارم بارداری خود صبر کنند. تا کنون هم عوارض جانبی خاصی بر اثر تزریق واکسن سینوفارم در مادران باردار مشاهده نشده است و بنابراین زنان باردار ایرانی می توانند بدون هیچ گونه نگرانی به تزریق این واکسن بپردازند.