وزیر دفاع آمریکا: اگر در افغانستان می‌ماندیم، هدف حملات طالبان می‌شدیم

وزیر دفاع آمریکا می گوید: به نظرم طالبان به‌روشنی نشان داده بود که اگر بیشتر می‌ماندیم، حمله علیه نیروهایمان را از سر می‌گرفتند. به نظرم گرچه می‌شد باقی ماندن در افغانستان را تصور کرد، ولی برای دفاع از خودمان و رسیدن به هدفهایمان باید نیروهای بیشتری اعزام می‌کردیم، فرمانده سنتکام هم سقوط دولت افغانستان و ارتش آن به دست طالبان در ماه اوت را به توافق کاخ سفید ترامپ در ۲۰۲۰ نسبت داد که به تکمیل خروج نیروهای آمریکایی متعهد شده بود.

لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا در خصوص نحوه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان در صحن مجلس شهادت داد. آدام اسمیت، نماینده دموکرات از وزیر دفاع خواست که بگوید چه پیشنهادی در زمینه افغانستان به بایدن داده است. آستین گفت که پیشنهادهایش به رئیس‌جمهوری محرمانه است، اما تاکید کرد که «هیچ گزینه بدون ریسکی برای حفظ وضعیت موجود» در کار نبوده است.

ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح ایالات متحده نیز در این جلسه حاضر بود.

مارک میلی ضمن اشاره به اینکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا، فرمانی امضا کرده بود که به موجب آن نیروهای آن کشور می‌بایست تا پیش از ۳۱ دسامبر ۲۰۲۰ از سومالی، و تا پیش از ۱۵ ژانویه ۲۰۲۱ از افغانستان خارج شوند گفت که این فرمان پس از مدتی پس گرفته شد.

ژنرال میلی گفت که در پی صدور این دستور، به کاخ سفید رفته و با برخی از مقام‌های دولت، به غیر از ترامپ، در مورد این موضوع گفت‌وگو کرده است.

این مقام ارشد نظامی گفت که ارزیابی خود او این بوده است که ۲۵۰۰ نیروی آمریکایی در افغانستان بمانند، اما پس از «روندی مشورتی در عالی‌ترین سطوح» تصمیم به کاهش نیروها به ۶۵۰ نفر گرفته شد.

ژنرال فرانک مک‌کنزی، فرمانده ارشد سنتکام (ستاد نیروهای آمریکا در منطقه) گفت که نظر او نیز به ۲۵۰۰ نفر بوده و تغییری نکرده است. ژنرال مک‌کنزی گفت که نظر او این بوده است که آمریکا در کنار ۶۰۰۰ نیروی شریکان خود در ناتو باید ۲۵۰۰ نیروی خود را نیز حفظ کند. او گفت که این حداقل میزان لازم برای حفظ پایگاه هوایی بگرام بوده است.

ژنرال مک‌کنزی گفت که حفظ پایگاه بگرام، سفارت آمریکا در کابل، و فرودگاه بین‌المللی حامد کرزای در این شهر، با تعداد نیروهایی که آمریکا داشته (۶۰ نفر) کافی نبوده است. او تاکید کرد که زمانی که دستور کاهش نیروها به ۶۵۰ نفر داده شد، دیگر گزینه حفظ بگرام عملا به‌کلی از میان رفته بود. او تاکید کرد که در ماه آوریل که جو بایدن اعلام کرد تمام نیروهای آمریکا تا پیش از روز ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۱ از افغانستان خارج می‌شوند، ارتش آمریکا همکاری نزدیکی با متحدان و همکاران خود داشته است.

مک‌کنزی گفت: «هرگز پیش نیامد که از حرکت‌های ما خبر نداشته باشند؛ تمام پایگاه‌ها تحویل نیروهای افغانستان داده شد.»

فرمانده سنتکام در ضمن گفته خود در مجلس سنا را نیز تکرار کرد و گفت که شخصا مسئولیت کامل حمله پهپادی را که در آن ۱۰ شهروند غیرنظامی افغانستان به اشتباه کشته شدند، می‌پذیرد.

علاوه بر گفته‌های این مسئولان نظامی در صحن کنگره آمریکا، شهادت کتبی آنان نیز در برخی رسانه‌ها منتشر شده است. شبکه سی‌ان‌ان بخش‌هایی از شهادت کتبی ژنرال میلی را منتشر کرد. میلی در این نوشته‌ها می‌گوید که به مقام‌های آمریکا هشدار داده است که خروج سریع از افغانستان خطر امنیتی علیه زرادخانه هسته‌ای پاکستان را افزایش می‌دهد و باعث ظهور و تشدید فعالیت سازمان‌های افراطی خشن می‌شود. این مقام نظامی می‌گوید که تحلیلش در پاییز سال ۲۰۲۰ این بوده است که خروج از افغانستان دستاوردهای آمریکا در این کشور را به خطر می‌اندازد، به چهره آمریکا در جهان لطمه می‌زند، و امکان فروپاشی سریع دولت و ارتش افغانستان را افزایش می‌دهد.

رئیس ستاد کل نیروهای مسلح آمریکا بیان داشت: القاعده ممکن است طی شش ماه در افغانستان به وضعیت سابق برگردد.

میلی گفت که چشم انداز واقعی ظهور دوباره گروهک تروریستی القاعده در افغانستان را در دوره شش ماهه تا سه ساله می بیند.

وی خاطر نشان کرد: چشم انداز واقعی وجود دارد که نه در آینده دور بلکه حدود ۶، ۱۲، ۱۸، ۲۴ یا ۳۶ ماه، القاعده یا داعش از نو ظهور خواهند کرد. وظیفه ما اکنون در شرایط دیگری است... ادامه دفاع از شهروندان آمریکایی در مقابل حمله از افغانستان.

ژنرال میلی تاکید کرد که در هر دو دولت ترامپ و بایدن چنین موضعی را به اطلاع کاخ سفید رسانده است.

این مقام نظامی یادآوری کرد که طالبان در پی توافق دوحه ۲۰۲۰ با آمریکا (که در زمان دولت ترامپ و تحت نظر فرستاده ویژه آمریکا به افغانستان، زلمای خلیل‌زاد به دست آمد) خشونت و درگیری را افزایش داده‌اند، گرچه دیگر نیروهای آمریکایی را هدف نگرفته‌اند.

آستین، میلی، و مک‌کنزی روز سه‌شنبه برای نخستین بار از زمان خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان در صحن کنگره شهادت دادند. آن‌ها چهارشنبه نیز در کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا شهادت دادند. این سه مقام از برنامه‌ریزی دولت و ارتش در مورد خروج از افغانستان دفاع کرده‌اند، اما در عین حال گفته‌اند که انتظار سقوط سریع دولت افغانستان را نداشته‌اند.

در جریان جلسه استماع بسته کنگره میلی ، وزارت امور خارجه آمریکا را مسئول تخلیه آشفته از افغانستان دانست و گفت مقامات "خیلی منتظر ماندند" تا دستور خروج غیرنظامیان از فرودگاه کابل را صادر کنند.

میلی در بخش عمومی جلسه دادرسی اذعان داشت که پنتاگون و وزارت امور خارجه در موارد متعددی با یکدیگر اختلاف نظر داشته‌اند و این امر به ویژه در عملیات تخلیه از افغانستان مشهود بوده است. ژنرال ، با این حال ، خاطرنشان کرد که او "هیچ کس را به خودی خود سرزنش نمی‌کند ، بلکه از منظر کاملاً نظامی صحبت می‌کند.

ژنرال کنت مک‌کنزی چهارشنبه مقابل قانونگذاران کمیته مجلس نمایندگان آمریکا هم تاکید کرد که سقوط دولت تحت حمایت آمریکا در افغانستان زمانی آغاز شد که تعداد نظامیان آمریکایی به زیر ۲۵۰۰ نیرو رسید.

مک‌کنزی گفت: امضای توافقنامه دوحه واقعاً تأثیر مخربی بر دولت افغانستان و ارتش آن داشت؛ بیش از هر چیز دیگری از لحاظ روانی، اما ما تاریخ مشخصی را برای زمان خروج و زمانی که آنها می‌توانند انتظار پایان همه کمک‌ها را داشته باشند، تعیین کردیم.

توافق موسوم به دوحه که در فوریه ۲۰۲۰ امضا شد، تاریخی را برای خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان تعیین کرد. براساس توافق دوحه، طالبان هم تعهدات زیادی را پذیرفت، از جمله جلوگیری از ریشه دواندن گروه‌هایی مانند القاعده و تهدید آمریکا و متحدان از خاک افغانستان توسط آنها. جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا بعد از پیروزی در انتخابات، همچنان آن توافق را اجرا کرد اما تاریخ عقب‌نشینی را از ماه مه به ۳۱ اوت عقب انداخت.

ژنرال مک‌کنزی به عنوان فرمانده سنتکام ناظر عملیات خروج آمریکا از افغانستان بعد از یک حضور نظامی ۲۰ ساله بود. او به این کمیته گفت که توافق دوحه تاثیر روانی قدرتمندی بر دولت افغانستان داشت چون "زمانی که باید انتظار قطع کامل کلیه کمک‌ها را می‌داشتند، تعیین می‌کرد."

مک‌کنزی گفت برای "مدت قابل توجهی" بر این باور بوده است که اگر آمریکا شمار مشاوران نظامی خود در افغانستان را به کمتر از ۲۵۰۰ تن کاهش دهد، سقوط و ریزش دولت و ارتش افغانستان اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. او گفت بعد از توافق دوحه، کاهش نیروها به دستور جو بایدن در ماه آوریل "میخ دیگری بر این تابوت بود."

ژنرال میلی همچنین گفت که تسخیر افغانستان به دست طالبان حفاظت از جان آمریکایی‌ها در برابر حملات تروریستی را سخت‌تر خواهد کرد. او طالبان را یک سازمان "تروریستی" توصیف کرد که "هنوز روابط خود با القاعده را قطع نکرده است."

به گفته او شکست در جنگ افغانستان حاصل ۲۰ روز یا حتی ۲۰ ماه آخر جنگ نبوده، بلکه نتیجه مجموعه‌ای از تصمیم‌های استراتژیک از مدت‌ها قبل بوده است. او از جمله به تصمیم جورج بوش برای آغاز جنگ در عراق و همچنین ناتوانی دولت او از دستگیری یا کشتن اسامه بن لادن، رهبر وقت القاعده زمانی که در افغانستان بوده است، اشاره کرد.

رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا هم اذعان کرد که آنها سقوط سریع دولت و ارتش افغانستان را پیش‌بینی نمی‌کردند؛ سقوطی که به گفته او گروه‌های تندرو را در جهان "جسورتر" کرده است.

فرمانده سنتکام همچنین در جلسه چهارشنبه گفت با عبدالغنی برادر، نماینده طالبان در قطر ملاقات داشته است و در جریان این جلسه در ۱۵ اوت، ملا برادر ایده قرار گرفتن کنترل امنیتی کابل به دست ارتش آمریکا حین فرایند تخلیه را مطرح کرد. این صحبت‌ها گزارش پیشین واشنگتن پست را تایید می‌کند.

آشکار است که مک‌کنزی این مساله را نپذیرفته و خودش تاکید داشت که حتی آن را "پیشنهاد رسمی" قلمداد نکرد. این ژنرال آمریکایی توضیح داد که او دستورالعملی برای متعهد شدن به هیچ نوع عملیات سراسری در شهر نداشت و آمریکا هم منابعی برای اجرای این ماموریت در اختیار نداشت. او افزود که اطمینانی ندارد که این پیام اصلا به گوش بایدن رسیده باشد.

ژنرال مک‌کنزی مقابل کمیته سرویس‌های مسلح مجلس نمایندگان آمریکا همچنین گفت ارتش ایالات متحده چهار یا پنج ساعت بعد از حمله پهپادی ۲۹ اوت در کابل متوجه شد که غیرنظامیان را هدف قرار داده است. با این حال پنتاگون تا چندین هفته بعد از اجرای این حمله به کشته شدن غیرنظامیان اذعان نمی‌کرد.

ارتش آمریکا در ابتدا به غلط مدعی شد که یک تهدید از جانب داعش خراسان را هدف قرار داده است، اما این حمله جان ۱۰ غیرنظامی افغان از جمله یک نیروی امدادی و هفت کودک را گرفت.

اما مک‌کنزی روز چهارشنبه تاکید کرد که ارتش آمریکا در ابتدا متوجه نشد که "هدف این حمله... یک اشتباه و یک خطا بود، تا اینکه مدتی گذشت." مک‌کنزی گفت که سنتکام "با انتشار بیانیه‌ای این مطلب را بیان کرد" اما این صحبت او کاملا دقیق نیست.

در جلسه روز چهارشنبه همچنین وزیر دفاع آمریکا تایید کرد که ارتش ایالات متحده چند ساعت بعد از این حمله پهپادی متوجه کشته شدن غیرنظامیان شده بود. ژنرال میلی که قبلا آن بمباران پهپادی را "حمله درست" توصیف کرده بود، در جلسه مجلس نمایندگان آمریکا باز هم از اظهاراتش دفاع کرد و گفت در آن زمان تمام دلایل لازم را داشت که فکر کند فرایندهای مناسبی دنبال شده است.

در ادامه این جلسه پرحاشیه، وزیر دفاع آمریکا به قانونگذاران گفت که مقامات دولت ترامپ هیچ طرحی بابت خروج از افغانستان به او نداده بودند. لوید آستین گفت: هیچ طرحی در این رابطه به دست من نرسید. من اطمینان داشتم که ژنرال آستین میلر که آن زمان فرمانده ارشد آمریکا در افغانستان بود و ژوئیه کنار رفت، برنامه‌هایی برای خروج در نظر گرفته است. اما اینکه دولت به دولت یا وزارتخانه به وزاتخانه اطلاعی داده باشد، چنین نبود.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هم اوایل همین ماه در جلسه مجلس نمایندگان آمریکا اظهارات مشابهی مطرح کرد. او گفت: ما ضرب‌الاجل خروج به ارث بردیم، نه یک برنامه.