پس از تزریق واکسن، کرونا را ساده نگیریم
رییس انجمن ویروس شناسی ایران گفت: رعایت نکردن پروتکل‌ها پس از تزریق واکسن می‌تواند اثر معکوس داشته باشد، قرنطینه هوشمند که زمزمه آن وجود دارد، اگر به صورت واقعی اتفاق بیفتد کمک می‌کند که این نگرانی‌ها نیز برطرف شود.
«علیجان تبرایی»، رییس انجمن ویروس شناسی ایران درپاسخ به این سوال که آیا انجام تست پی سی آر قبل از زدن واکسن برای اطمینان از مبتلا نبودن به کرونا اقدامی صحیح است، گفت: این مساله نه شدنی است و نه از نظر علمی هیچ پشتوانه‌ای دارد. ضمن اینکه کسانی که علامت ابتلا به کرونا ندارند، حتی اگر تست بدهند هم ممکن است منفی باشد، چون درصدی از تست‌ها منفی کاذب هستند.
او افزود: موضوع مهم این است که افراد هیچ علامتی مانند آبریزش بینی، سرفه، بدن درد، نداشتن حس بویایی و چشایی و علایمی که به طور معمول مربوط به کروناست، نداشته باشند و درصورتی که با بیمار کرونایی به تازگی سروکار داشته یا رفتار پرخطری مانند رفتن به تجمعات داشته اند، باید یک هفته صبر کنند و اگر علامتی نداشتند می‌توانند واکسن بزنند. همین کفایت می‌کند و نیاز به تست پی سی آر نیست.
تبرایی درپاسخ به این سوال که آیا تزریق واکسن برای کسانی که آنتی بیوتیک مصرف می‌کنند، مشکلی ایجاد می‌کند، گفت: فقط در دارو‌های خاصی که بعضا در سرطان یا در بیماری‌های مربوط به سیستم ایمنی است، زدن واکسن ممکن است مشکل ایجاد کند که در آن شرایط هم معمولا ما زدن واکسن را منع نمی‌کنیم. آن‌ها ممکن است دوز دارو را براساس نظر پزشک کم کنند یا تصمیم بگیرند که یک هفته مصرف دارو برای تزریق واکسن متوقف شود. در ارتباط با آنتی بیوتیک‌ها چنین چیزی مطرح نیست.
او در پاسخ به این سوال که چه نوع واکسن‌هایی برای زنان باردار و کودکان زیر ۱۸ سال می‌تواند خطر کمتری داشته باشد، گفت: معمولا در مطالعات اول باید واکسن در زنان غیرباردار تایید شود و پس از آن به تدریج برای زنان باردار نیز مورد آزمایش قرار می‌گیرد. مطالعات مختلفی برروی این مساله در کشور‌های مختلف انجام شده است. درارتباط با سینوفارم هم خود وزارت بهداشت این را تایید کرده که در زنان باردار مشکلی ایجاد نمی‌کند. هر واکسنی که مطالعاتش چه از طریق سازمان بهداشت جهانی و چه از طریق سازمان‌های دولت هر کشوری، برای مثال سازمان غذا و دارو در ایران تایید شود، قابلیت استفاده دارند.
تبرایی افزود: برای کودکان هم به همین صورت است. مطالعاتی انجام شده است و اخیرا هم بحث واکسن سینوفارم برای کودکان مطرح شد، مقالات علمی آن چاپ شده و فاز اول و دومش مطالعات آن انجام شده است و پاسخ‌های خوبی گرفته اند. سیستم ریگولاتوری هرکشوری مستندات کشور‌های تولید کننده واکسن را می‌گیرند و براساس آن نظر می‌دهند.
او در ادامه گفت: در کشور ما هم این اتفاق درحال رخ دادن است و براساس آن امکان واکسیناسیون این گروه‌ها نیز وجود دارد. اما نگرانی‌ها همیشه وجود دارد، به این دلیل که زنان باردار و کودکان گروه‌های پرخطر هستند. علت اینکه دیرتر به این مرحله رسیدیم این بود که در آغاز باید مطالعات در گروه‌های معمول جامعه انجام می‌شد و بعد به این گروه‌ها می‌رسید که این مرحله در مطالعات مربوط به واکسن‌ها درحال صورت گرفتن است.
تبرایی با پاسخ مثبت به این سوال که آیا بهتر نیست همزمان با وضعیت فعلی که از پیک پنجم عبور کرده ایم و زمان مناسبی برای تزریق واکسن است، برخی محدودیت‌ها در اماکن و تردد‌ها ایجاد شود که از شروع یک پیک نزدیک‌تر و سخت‌تر اجتناب کنیم، گفت: یکی از ایرادات درحال حاضر این است که ما همین که متوجه می‌شویم شیب بیماری به سمت پایین می‌رود، رعایت پروتکل‌ها را کم می‌کنیم. تجمعات زیاد شده و مراسم‌ها و برنامه‌ها برگزار می‌شود. متاسفانه در تنظیم اینکه چه چیز‌هایی خوب است و کدام کار ضرورت دارد، دچار آسیب هستیم. این باعث می‌شود که درمورد سفر‌ها و برگزاری تجمعات، خیلی زود محدودیت‌ها را کنار بگذاریم. در بسیاری از برنامه‌ها و اجتماعات پروتکل‌ها رعایت نمی‌شود و این‌ها خطر جدی تری برای ما ایجاد می‌کند.
او افزود: واکسیناسیون باعث می‌شود زنجیره انتقال بیماری قطع شود، اما اگر در این دوره پروتکل‌ها را رعایت نکنند، خود واکسیناسیون می‌تواند اثر معکوس هم داشته باشد. واکسن‌ها پیشگیری کننده آلودگی نیستند و فقط مرگ و شدت بیماری را کاهش می‌دهند. کسی که واکسن گرفته می‌تواند آلوده شود و ویروس در او دیده شود. به این دلیل که فرد به تازگی واکسن گرفته است، ویروس هم با سیستم ایمنی جدید او مقابله می‌کند و سعی می‌کند ترفند‌ها و هوشمندی اش ایمنی ایجاد شده با واکسن را نیز خنثی کند. این مساله باعث می‌شود جهش‌های جدیدی در ویروس ایجاد شود.
تبرایی گفت: قطعا در کنار واکسیناسیون باید با شدت و حدت بیشتری پروتکل‌ها را رعایت کنیم. وقتی به ایمنی جمعی مدنظر رسیدیم که با توجه به سویه دلتا حداقل ۸۰ درصد است، می‌توانیم به تدریج آزاد کردن برخی محدودیت‌ها را تعقیب کنیم.
او افزود: با توجه به اینکه فعلا فقط ۲۰ درصد جامعه ما دو دوز را گرفته اند که دو هفته هم از آن گذشته باشد، اگر این شرایط ادامه پیدا کند قطعا واکسیناسیون تنها نجات بخش نیست و حتی ممکن است اثرات بدی هم داشته باشد. واکسیناسیون در کنار رعایت پروتکل‌ها و ملاحظاتی که به جهت اجرایی باید برای کنترل پدیده‌های مختلف رعایت شود می‌تواند کمک کند که از موج‌های آینده فارغ شویم.
تبرایی گفت: سیاستگذاری اصلی باید توسعه واکسیناسیون باشد، اما مهم‌تر از آن این است که مقرراتی که برای کاهش گردش ویروس وضع شده است، رعایت شود. برای مثال مدارس زمانی باید بازگشایی شود که واکسیناسیون حتما انجام شده باشد. واکسیناسیون به معنای صرفا تزریق دوز اول نیست، دو هفته تا سه هفته بعد از تزریق دوز دوم واکسیناسیون ایمنی ایجاد می‌کند و هیچ کدام از این واکسن‌ها نیز ایمنی صددرصد ندارد.
رییس انجمن ویروس شناسی ایران گفت: با این حساب ما همچنان نیاز داریم مقررات سفر‌ها و حضور در سرکار و کلاس را داشته باشیم. قرنطینه هوشمند که زمزمه آن وجود دارد، اگر به صورت واقعی اتفاق بیافتد کمک می‌کند که این نگرانی‌ها نیز برطرف شود. اگر این روند واکسیناسیون ادامه پیدا کند، فرصتی یک یا دو ماهه تحمل شود و پروتکل‌ها به صورت جدی‌تر اجرا شود، می‌توانیم امیدوار باشیم که شرایط بسیار بهتری را داشته باشیم.