پولشویی | خیریهها | روش پولشویی در خیریهها
روش پولشویی در خیریهها | شرکت‌ها از طریق خیریهها اقدام به پولشویی می‌کنند
بسیاری از خیریهها به دلیل شرایط و امکاناتی اعم از معافیت مالیاتی دست به پولشویی می‌زنند. البته کارهایی نیز انجام می‌دهند اما هدف اصلی آنها چیز دیگری است. بعضی از خیریهها به دلیل داشتن مجوز بین المللی و توانایی برای جابجایی دلار یک نوع پولشویی می‌کنند خیریه‌های دیگری نیز هستند که صرفا در بحث پخش غذا کار کرده و برای موضوعی که باید هزار تومان پول جمع‌آوری کنند نزدیک 100 هزار تومان جمع می‌کنند.
در ایران امر خیر و خیریه ریشه در فرهنگ، تاریخ و مذهب کشور دارد چرا که ایرانیان همواره با مراکز خیریه رابطه ای عاطفی برقرار کرده اند. طبق آخرین آمار تعداد سمن‌ها و خیریه‌های کشور 47391 است. این موسسات طی سال های گذشته رشد بسیاری داشته و توانسته اند جهت کمک به اقشار آسیب دیده و آسیب پذیر اقدامات موثری انجام دهند.
خیریهها در کنار سازمان های خصوصی و دولتی در جوامع بشری به طور موثر نقش آفرینی می کنند. این نقش آفرینی ها تا جایی گسترده شده که امروزه دیگر کارکرد آن ها تنها به امور مددکاری و معیشتی محدود نمی شود و از کارکردهای توسعه یافته ای چون تعلیم و تربیت، تولید علم، اشتغال، صنعت و غیره برخوردار شده و توانسته به رفع معضلات بشر عصر کنونی کمک های چشمگیری کند.
طبق قانون، موسسات خیریه مکلف هستند تحت نظارت دولت و سازمان امور مالیاتی به فعالیت بپردازند. در تمامی کشورها این نظارت دقیق از سوی دولت اعمال می شود چرا که بالقوه این موسسات مستعد درگیر شدن در فساد و پولشویی هستند. پس مخفی کردن منابع درآمدزایی موسسات خیریه هیچ گونه توجیهی ندارد.
اما مسئل ای که وجود دارد این است که علی رغم استقبال مردم از این گونه موسسات و ماهیت خیرخواهانه شان، گاه عدم رعایت برخی اصول و منش ها، می تواند برخی موسسات خیریه را به موقعیت هایی مستعد برای پولشویی و سوء استفاده های مالی تبدیل کند. هم اکنون نیز پولشویی در خیریهها و سازمان های مردم نهاد مسئله ای است که به اعتماد مردم خدشه وارد کرده است.
محمود اولیایی، نایب‌رئیس کمیسیون مسئولیت اجتماعی اتاق ایران درباره این مسئله که بعضی از شرکت‌ها برای فرار مالیاتی در غالب مسئولیت اجتماعی کار خیریه ای و مردم نهاد انجام می‌دهند تصریح کرد: شرکت‌ها نه به اسم مسئولیت اجتماعی بلکه از طریق خیریهها و سازمان های مردم نهاد اقدام به پولشویی می‌کنند چراکه هزینه‌های CSR را وزارت دارایی به عنوان هزینه قابل قبول از شرکت‌ها نمی‌پذیرد و آنها را برگشت می‌زند. بنابراین راهی برای فرار مالیاتی و پولشویی ندارند.
او ادامه داد: خیریه‌هایی که شرکت‌ها نیز می‌توانند به آنها کمک بکنند بسیار کم بوده و هر خیریه ای ثبت نشده است و بیشتر سازمان‌های مردم نهاد ثبت شده نیز حکومتی است.
اولیایی درباره روش پولشویی در خیریهها تصریح کرد:کارخانه‌دار یا یک بازاری خیریه‌ای ثبت می‌کند و بعد بجای اینکه از مشتری خود پولی دریافت کنند از او میخواهند تا پول را به حساب خیریه واریز کرده تا به عنوان آورده خیریه در جای دیگر آن را هزینه کنند. برای دریافت رشوه نیز با ثبت خیریه این کار در حال انجام است.
مطهره واعظی پور ، فعال اجتماعی و آسیب شناس درباره این مسئله که چقدر از پولشویی‌ها توسط خیریهها صورت می‌گیرد بیان کرد: حقیقت این است که درصد بالایی از خیریهها برای پولشویی‌هستند. البته این بدان معنا نیست که هر خیریه و سازمان مردم نهادی این کار را انجام می‌دهد چراکه تعداد خیریه و سازمان‌های مردم نهاد ثبت شده بسیار بالا است و حتی این تعداد کمی از خیریهها که واقعا مخلصانه کار می‌کنند زیر سایه این پولشویان لطمه دیده‌اند.
او ادامه داد: بسیاری از خیریهها به دلیل شرایط و امکاناتی اعم از معافیت مالیاتی دست به پولشویی می‌زنند. البته کارهایی نیز انجام می‌دهند اما هدف اصلی آنها چیز دیگری است. بعضی از خیریهها به دلیل داشتن مجوز بین المللی و توانایی برای جابجایی دلار یک نوع پولشویی می‌کنند خیریه‌های دیگری نیز هستند که صرفا در بحث پخش غذا کار کرده و برای موضوعی که باید هزار تومان پول جمع‌آوری کنند نزدیک 100 هزار تومان جمع می‌کنند.
واعظی پور با بیان اینکه مردم باید پیگیری کنند و خیریه درست و نادرست را بشناسند تاکید کرد: امروز خیریه‌ای وجود دارد که خیلی خوب هم کار می‌کند اما مجوز بین المللی خود را هنوز نگرفته است و وقتی کمکی می‌خواهد از خارج کشور دریافت کند باید هزار سختی بکشد تا آن پول را دریافت کند حال خیریه‌هایی نیز وجود دارد که به اسم کارهای زیر ساختی حتی یک ساختمان هم از آنها نمی‌بینیم.
این فعال اجتماعی ادامه داد: یک سری از خیریه ها به صورت قارچی رشد می‌کنند و با چهار بسته غذایی میخواهند مشکلات را حل کنند بیشتر آسیب می‌زنند چراکه در منطقه محرومی شخص کارگری کرده اما بعد از این حمایت‌ها همان را هم کنار گذاشته است. فلذا ما نباید تنها به غذا دادن اکتفا کنیم و باید موضوعات دیگر بعد از غذا را هم حل کنیم. بسته غذایی خالی بدون شک روند کاری خیریهها و سازمان های مردم نهاد با اصول را نیز خراب می‌کند.
واعظی پور در ادامه با اشاره به بعضی از افراد که فقط به دنبال رزومه سازی برای رسیدن به شورای شهر هستند تصریح کرد: آسیب زدن چنین افرادی حتی از پولشویی ها نیز بیشتر است و ما این موضوع را در حوادث مختلف از جمله سیل در سیستان و بلوچستان دیده ایم.
این آسیب شناس اجتماعی افزود: اگر مردم دغدغه مند هستند و میخواهند کمکی کنند باید با پیگیری و جست‌وجو در رسانه‌ها عملکرد خیریه ها و سازمان های مردم نهاد را متوجه شوند تا چه کارهای موثری انجام داده‌اند.